Spis treści
Jak wygląda podbiał?
Podbiał pospolity (Tussilago farfara) to wieloletnia bylina z rodziny astrowatych, która powszechnie występuje na terenie naszego kraju. Najczęściej można ją spotkać na łąkach, polach, przy brzegach wód oraz w pobliżu wilgotnych i podmokłych terenów. Roślina ta potocznie nazywana jest również oślą stopą, gęsim łebkiem, końskim kopytem oraz kwiatem szczupaczym.
Podbiał wyrasta wczesną wiosną i osiąga wysokość maksymalnie 30 cm, natomiast kwitnie od połowy marca do końca maja, a jego kwiaty charakteryzują się intensywnie żółtą barwą. Dopiero po przekwitnięciu zaczynają wyrastać liście, które swoim kształtem przypominają serce. To właśnie one stanowią najważniejszy surowiec zielarski.
Właściwości zdrowotne liści i kwiatów podbiału pospolitego
Liście podbiału pospolitego to babciny środek na wiele dolegliwości. Są one znakomitym źródłem garbników, inuliny, choliny, kwasu galusowego, śluzów i olejków eterycznych. Liście zawierają również flawonoidy, czyli związki o działaniu antyoksydacyjnym, które ochraniają komórki i tkanki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych.
Dodatkowo zawarta w kwiatach kwercetyna to silny przeciwutleniacz, który wykazuje właściwości przeciwalergiczne i przeciwzapalne. Jej działanie polega głównie na hamowaniu histaminy – hormonu odpowiedzialnego za wywołanie reakcji alergicznej. Dlatego spożywanie herbatek z kwiatów podbiału może wspomagać leczenie niewielkich wysypek alergicznych oraz świądu.
Dzięki tym wszystkim składnikom, napary z liści i herbatki z kwiatów podbiału wykazują właściwości:
- osłaniające błony śluzowe gardła, przełyku i żołądka,
- nawilżające,
- wykrztuśne,
- przeciwskurczowe,
- przeciwbólowe,
- odkażające.
Ważną informacją dla cukrzyków jest to, że liście tej rośliny są źródłem inuliny, która obniża indeks glikemiczny produktów, dzięki czemu korzystnie wpływa na regulowanie stężenia glukozy we krwi.
Na co pomaga podbiał?
Napary z liści i kwiatów podbiału to tradycyjny środek wspomagający leczenie wielu schorzeń, takich jak:
- zapalenie gardła i krtani,
- angina ropna,
- przeziębienie i grypa,
- kaszel,
- zapalenie oskrzeli,
- zapalenie stawów,
- trądzik pospolity.
Zawarte w podbiale śluzy łagodzą stan zapalny dróg oddechowych, rozrzedzają wydzielinę i ułatwiają jej odkrztuszanie. Z tego względu wyciągi z tej byliny bardzo często są podstawowym składnikiem syropów na ból gardła i kaszel.
Dodatkowo dzięki właściwościom przeciwzapalnym, podbiał idealnie sprawdzi się jako naturalny środek zmniejszający ból w przypadku reumatyzmu, zwyrodnienia stawów oraz w reumatoidalnym zapaleniu stawów.
Okłady nasączone naparem z liści podbiału idealnie sprawdzą się w łagodzeniu objawów trądziku.
– Podbiał sprawdza się w leczeniu trądziku z zadrapania, ponieważ hamuje stany zapalne skóry, reguluje czynności gruczołów łojowych, zapobiegając ich nadmiernemu rogowaceniu. Chroni również skórę przed nadmierną utratą wilgoci i zapobiega nadmiernemu rogowaceniu naskórka. Stosowanie podbiału przyspiesza gojenie się ran – podkreśla dr Henryk Różański, ceniony fitoterapeuta.
Zwolennicy medycyny naturalnej uważają, że zastosowanie preparatów z podbiału może również łagodzić kaszel palacza.
Przeciwwskazania do spożywania podbiału. Jaka jest bezpieczna dawka?
Mimo dobroczynnych właściwości niektórzy powinni unikać tej rośliny. Dlaczego? Liście zawierają znaczą zawartość alkaloidów pirolizydynowych, które są naturalną substancją chroniącą roślinę przed uszkodzeniem. Jej nadmierne spożycie przez człowieka może wywołać efekt toksyczny, a w konsekwencji uszkodzić wątrobę.
Lekarze zalecają, aby naparów z liści i kwiatów podbiału unikały:
- kobiety ciężarne,
- kobiety karmiące,
- dzieci do 12. roku życia.
Według obowiązujących standardów, za bezpieczną dzienną dawkę uznaje się 4,5-6 g podbiału w różnego rodzaju przetworach, co odpowiada 2 płaskim łyżkom ziela. Warto pamiętać, że preparatów podbiałowych nie wolno zażywać dłużej niż 6 tygodni, ponieważ dłuższe stosowanie może powodować nagromadzenie się alkaloidów i wywołać efekt toksyczny.
Zbieranie ziela i kwiatów podbiału
W ziołolecznictwie najczęściej wykorzystuje się młode liście pozbawione ogonka, które zbiera się wiosną, zanim na ich powierzchni pojawią się brązowe plamki. Po zerwaniu, surowiec należy dokładnie umyć i suszyć w temperaturze do 40 stopni Celsjusza. Tak przygotowane liście powinno się przechowywać z dala od wilgotnych miejsc, najlepiej w szczelnie zamkniętym słoiku.
Kwiaty również są znakomitym produktem zdrowotnym, które należy zbierać zaraz po zakwitnięciu. Aby pozbyć się ewentualnych insektów, kwiaty należy zanurzyć w misce z zimną woda. Po odcedzeniu surowiec suszy się identycznie jak liście. Kwiat podbiału może być wykorzystywany do przygotowania zdrowotnego naparu.
Przepis na napar z kwiatów i liści podbiału
Herbatkę z kwiatów lub napar z liści podbiału najlepiej spożywać tylko w okresie nasilenia się dolegliwości.
Składniki na herbatkę z kwiatów podbiału:
- 1 łyżka kwiatów podbiału,
- 400 ml wrzątku.
Przygotowanie:
Doktor Henryk Różański zaleca, aby suszone kwiaty podbiału zalać 400 ml wrzątkiem i parzyć 20 minut pod przykryciem. Następnie napój należy przecedzić przez sitko. Fitoterapeuta radzi pić taką herbatkę 4 razy dziennie po 100 ml.
Składniki na napar z liści podbiału:
- 1 łyżeczka suszonych liści podbiału,
- 300 ml wrzątku.
Przygotowanie:
Liście należy zalać wrzątkiem i parzyć ok. 25-30 minut pod przykryciem. Po tym czasie napar należy odcedzić przez sito. Tak przygotowany napar można pić 2 razy dziennie. Waciki nasączone naparem z liści podbiału sprawdzą się również jako sposób wspomagający leczenie zmian trądzikowych na twarzy.
Źródło: Podbiał – Tussilago farfara Linne Medycyna Dawna i Współczesna
Kosmetyki z apteki
