Onycholiza – czym jest i co robić, gdy paznokieć odkleja się od palca? Sprawdź przyczyny odwarstwiania się płytki i jak leczyć ten problem

Onycholiza to stan, w którym dochodzi do odwarstwiania płytki paznokcia od jego łożyska i nagromadzenia pod nim powietrza. Paznokcie pozostają jednak twarde i bez oznak stanu zapalnego.

U większości osób onycholiza występuje przynajmniej raz w życiu, zazwyczaj w sytuacji stłuczenia lub uderzenia paznokcia. Obrazowo można przedstawić to następująco: paznokieć zmienia kolor, zaczyna odstawać, a potocznie mówimy, że schodzi.

W zależności od przyczyny występować może:

• Onycholiza pierwotna – pojawia się u osób, które nadmiernie poddają się zabiegom pielęgnacyjnym stóp bądź dłoni. Mowa tu o manicure, pedicure. Drażniąco na płytkę paznokcia działają także stosowane w trakcie zabiegów lub podczas domowej pielęgnacji środki, jak na przykład odżywki zawierające formaldehyd. W trakcie ich stosowania zaleca się robienie przerw;
• Onycholiza wtórna – jest skutkiem przebytych bądź występujących chorób dermatologicznych, takich jak łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, wyprysk kontaktowy, liszaj płaski czy łysienie plackowate. Występuje też przy zażywaniu niektórych leków albo przy chorobach ogólnoustrojowych. Wymienić tu należy zwłaszcza nadczynność lub niedoczynność tarczycy, raka płuc, niedokrwistość, cukrzycę, chorobę naczyń obwodowych, ale też powstaje przez pleśnie, dermatofity, drożdżaki, wirus HPV;
• Onycholiza polekowa – pojawia się w wyniku leczenia innych chorób, jak na przykład łuszczycy, trądziku (przy stosowaniu retinoidów), nowotworów (przy chemioterapii). Problem mogą wywołać także leki moczopędne oraz antybiotyki z grupy tetracyklin, które stosuje się głównie w leczeniu chorób skórnych.

Onycholiza objawia się białym zabarwieniem w miejscu, gdzie dochodzi do odwarstwienia paznokcia. Paznokcie przy tym pozostają twarde i gładkie. Odwarstwienie jest widoczne, w sposób wyraźny oddziela się od pozostałej powierzchni paznokcia. Dochodzi do niego na skutek utraty łączności z łożyskiem i wypełnienia wolnej powierzchni powietrzem. Zanika naturalne różowe zabarwienie paznokcia.

Zdarza się, że w miejscu onycholizy dochodzi do nadkażenia, zazwyczaj drożdżakami i bakteriami. Zauważymy je, ponieważ kolor może zmienić się wtedy na szary, żółty, brązowy bądź czarny.

Onycholiza raczej nie boli. Proces odklejania się płytki paznokcia od łożyska przebiega powoli, ale systematycznie. Odczuwalna może być jedynie infekcja bądź odwarstwienie zachodzące w kierunku macierzy. Pod paznokciem, w wolnych przestrzeniach może pojawić się hiperkeratoza. Ta z kolei oznacza nadmierne rogowacenie naskórka. Nieleczona prowadzi do powstania bolesnych pęknięć, nagniotków, bruzd.

Przyczyny onycholizy bywają różne. W przypadku nabytego problemu o jego wystąpieniu decydują uwarunkowania genetyczne. Źródłem wtórnej onycholizy może być natomiast:

• choroby wirusowe – opryszczka, półpasiec,
• choroby bakteryjne – zakażenie pałeczką ropy błękitnej, infekcje grzybicze,
• choroby pasożytnicze – świerzb,
• choroby ogólnoustrojowe – zaburzenia pracy tarczycy, cukrzyca, niedokrwistość, kolagenozy, toczeń rumieniowaty, kiła, rak płuc, łuszczycowe zapalenie stawów, atopowe zapalenie skóry, łysienie plackowate,
• uszkodzenia paznokci z powodu noszenia niewygodnego obuwia,
• szkodliwe substancje chemiczne zawarte w preparatach do paznokci (głównie formaldehyd i fenol),
• ostre lub długotrwałe urazy i podrażnienia,
• nadmierna wilgoć,
• niektóre leki, np. tetracykliny, indometacyna, allopurynol, doksorubicyna, bleomycyna, leki moczopędne z grupy tiazydów.

Zdarza się, że odwarstwienie paznokci postępuje bez wyraźnego powodu – mówimy wtedy o onycholizie idiopatycznej.

Nie wystarczy pozbyć się odchodzącego paznokcia, lecz znaleźć przyczynę choroby i ją zlikwidować. Dobrym adresem, pod który powinniśmy zapukać w pierwszej kolejności jest ekspert – podolog bądź dermatolog. Kluczowe będzie wykonanie badania mikrobiologicznego, które pozwoli stwierdzić, czy onycholizie towarzyszy zakażenie grzybicze.

Specjalista może zalecić usunięcie paznokcia. Gdy mamy do czynienia z onycholizą pierwotną lub nabytą potrzebna jest duża cierpliwość – leczenie zwykle trwa od 4 do 6 miesięcy przy paznokciach dłoni, a nawet dwa razy dłużej w przypadku stóp. Dobra wiadomość jest taka, że paznokcie odzyskują całkiem zdrowy wygląd. W przypadku onycholizy wtórnej lepszy wygląd paznokci może zapewnić leczniczy manicure bądź pedicure. Jednak uwaga, ten powinien zostać wykonany przez wykwalifikowanego kosmetologa.

Dość powszechnie stosuje się w leczeniu onycholizy olejek z drzewa herbacianego, który działa bakteriobójczo i przeciwwirusowo. Warto smarować nim chore miejsce dwa razy dziennie, by przyspieszyć powrót do zdrowia.

Zobacz również, jak zadbać o stopy, by były piękne i gładkie:

Onycholiza to przypadłość, która może powracać, ponieważ bywa uwarunkowana genetycznie. Możemy jednak zastosować profilaktykę, która zmniejszy ryzyko jej nawrotów. Zalecana jest dbałość o higienę i stan paznokci. Przede wszystkim warto obcinać je krótko, rezygnować z inwazyjnych zabiegów kosmetycznych, postawić natomiast na naturalną pielęgnację.

Odradzane są zabiegi takie jak manicure żelowy, akrylowy bądź hybrydowy ze względu na zawarte w nich substancje chemiczne i dość agresywny proces ich ściągania. W czasie wykonywania prac domowych lepiej zastosować rękawiczki ochronne, by zabezpieczyć łożysko paznokci przed środkami chemicznymi. W pielęgnacji zalecane są naturalne preparaty na bazie olejków pochodzenia naturalnego.

ZOBACZ: Jak samodzielnie zdjąć z paznokci lakier hybrydowy?