Grzybica paznokci u nóg i rąk. Poznaj jej najczęstsze objawy i przyczyny. Co na grzybicę paznokci? Domowe i profesjonalne sposoby

Zarówno grzybica (onychomikoza) paznokci u nóg, jak i grzybica paznokci rąk to stosunkowo powszechne schorzenia. Dotyczą ok. 10 proc. populacji, a zachorowalność na nią stale wzrasta. Niestety często są bagatelizowane przez pacjentów, a to poważny błąd. Nieleczona grzybica paznokci bardzo szybko się rozprzestrzenia i może trwać nawet przez kilkanaście lat.

Osoby, które lekceważą pierwsze objawy grzybicy paznokci zazwyczaj nie są świadome, że szkodzą nie tylko sobie, ale również innym. Symptomy tej dolegliwości różnią się w zależności od tego, jaki szczep drobnoustrojów zaatakował paznokcie. Po czym poznać, że ma się grzybicę paznokci? Poszczególne zakażenia dają następujące objawy:

1. Grzybicę dermatofitową, przy której zajęte są tylko niektóre paznokcie stóp (zwykle pierwszy i piąty). Część paznokci, objętych procesem chorobowym, staje się żółta, zgrubiała i nieprzezroczysta.
2. Drożdżycę paznokci i wałów paznokciowych, której towarzyszy: bolesność i wydzielina ropna. Paznokcie stają się zgrubiałe, a płytka przyjmuje barwę szarożółtą.
3. Pleśnicę paznokci, przy której płytka staje się krucha, odwarstwiona i białożółtawa.

W początkowym stadium rozwoju grzybicy paznokci pojawiają się żółte lub białe przebarwienia, którym nie towarzyszą żadne inne objawy. W dalszej kolejności może pojawiać się: nadmierne rogowacenie płytki paznokcia, a także jej zgrubienie i rozwarstwienie.

Zachorowaniu na grzybicę paznokci sprzyjają następujące sytuacje:

• chodzenie na bosaka na basenie, w szatni czy pod prysznicem w ośrodkach sportowych i rekreacyjnych,
• chodzenie wypożyczanych butach (np. narciarskich, łyżwach lub obuwia na kręgielni),
• przymierzanie w sklepie obuwia, które wcześniej włożyła na stopy osoba z grzybicą,
• korzystanie z usług gabinetów kosmetycznych, które niestarannie sterylizują narzędzia do zabiegów manikiuru albo pedikiuru,
• używanie tych samych nożyczek czy pilniczków co osoba chora,
• kąpanie się w tej samej wannie bez jej dokładnego umycia.

Szukasz zabiegu pielęgnacyjnego na paznokcie, który przywróci im dobrą kondycję? Sprawdź, na czym polega manicure biologiczny.

Bezpośrednią przyczyną grzybicy paznokci jest zakażenie drobnoustrojami: dermatofitami, grzybami drewnopochodnymi i grzybami pleśniowymi. Oprócz tego wyróżnia się szereg czynników, które przyczyniają się do rozwoju tej dolegliwości. Jednym z nich jest niedoleczona i zbagatelizowana grzybica skóry, która odpowiada za nieco mniej niż połowa przypadków grzybicy paznokci.

Wśród innych czynników, zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia tej dolegliwości, można wymienić:

• AIDS (w związku ze znacznie obniżoną odpornością organizmu),
• przyjmowanie kortykosteroidów, leków cytostatycznych i immunosupresyjnych,
• cukrzycę,
• Zespół Cuschinga,
• otyłość,
• nadmierną potliwość,
• nadczynność tarczycy,
• spadek poziomu estrogenów u kobiet po menopauzie,
• przebyta antybiotykoterapia,
• zaburzenie równowagi w warstwie hydrolipidowej naskórka,
• brak zachowania odpowiedniej higieny,
• niedokładne osuszanie skóry,
• częste używanie lakierów do paznokci,
• korzystanie z takich miejsc publicznych jak: sauna, basen, łaźnia publiczna.

Znacznie częściej spotykana i diagnozowana jest grzybica paznokci u nóg, aniżeli grzybica paznokci u rąk. Wynika to przede wszystkim z tego powodu, że mniej uwagi przykłada się do dbania o stopy.

Podstawą w leczeniu grzybicy paznokci są działania profilaktyczne, które skupiają się na ograniczeniu ryzyka rozprzestrzeniania się zakażenia. Jednym z takich działań jest np. częsta dezynfekcja obuwia. Oprócz tego warto pamiętać o dokładnym osuszaniu przestrzeni międzypalcowych, używaniu klapek ochronnych na basenach, kąpieliskach i w hotelach, i noszeniu skarpet z naturalnych włókien (np. z bambusa).

Bardzo ważnym elementem profilaktyki grzybicy stóp jest używanie środków pielęgnacyjnych o właściwościach przeciwgrzybiczych. Przy czym warto podkreślić, że grzyby są drobnoustrojami bardzo trudnymi do usunięcia. Dlatego też trzeba działać kompleksowo, zaczynając od przeprowadzenia dezynfekcji skarpet i obuwia.

Leczenie grzybicy paznokci powinno odbywać się pod okiem wykwalifikowanego lekarza – dermatologa. Obejmuje ono: diagnostykę poprzez badanie mikrologiczne, a także odpowiedni dobór leków i kontrolę po odbyciu terapii. Grzybicę paznokci u stóp i u rąk leczy się przede wszystkim preparatami do stosowania miejscowego. Mowa tu o allioaminach, które wykazują właściwości przeciwzapalne.

Oprócz tego w leczeniu grzybicy zastosowanie znajdują: lotiony, żele, maści aerozole, które niekiedy dostępne są bez recepty. Wówczas, gdy leczenie miejscowe nie przynosi zadowalających rezultatów, stosuje się leczenie ogólne, które polega przede wszystkim na antybiotykoterapii. Zwykle stosuje się terbinafinę, która sprawdzi się w przypadku, gdy za stan grzybiczy odpowiadają dermatofity. Minimalny czas jej stosowania wynosi 6 tygodni, a maksymalny – pół roku. Antybiotykiem o znacznie szerszym spectrum działania przeciwgrzybicznego jest itrakonazol, który nie może być stosowany dłużej niż trzy tygodnie.

Popularną metodą terapeutyczną jest laserowe leczenie grzybicy, które stanowi alternatywę dla innych – bardziej czasochłonnych środków. Tego typu leczenie polega na naświetlaniu paznokci za pomocą specjalnego lasera – Lunula, który działa zarówno bakterio-, jak i grzybobójczo.

Nie bez znaczenia przy tym jest to, że światło emitowane przez laser nie niszczy naturalnej płytki paznokci. Sam zabieg trwa kilkanaście minut. W celu całkowitego pozbycia się problemu należy wykonać minimum cztery zabiegi laserem na grzybicę paznokci w odstępach tygodniowych.

Domowe sposoby na grzybicę paznokci można stosować wyłącznie wspomagająco i tylko wtedy, gdy dermatolog prowadzący wyrazi na to zgodę. Wśród najpopularniejszych sposobów tego typu można wymienić:

1. Ocet jabłkowy, który przywraca skórze naturalne pH, a jednocześnie łagodzi stany zapalne. W celu pozbycia się grzybicy należy zmieszać ocet z wodą, a następnie moczyć stopy lub dłonie w tym roztworze przez 15-20 minut.
2. Czosnek, który wykazuje właściwości bakterio- i grzybobójcze. W celu pozbycia się grzybicy należy zrobić pastę czosnkową i nałożyć ją na 30 minut na paznokcie, dotknięte stanem chorobowym.
3. Jogurt naturalny, który zawiera probiotyki (żywe kultury bakterii), będące skutecznym składnikiem w walce z infekcjami grzybiczymi.
4. Olejek z drzewa herbacianego, który pozytywnie wpływa na kondycję skóry dłoni i stóp.

Grzybica paznokci (zarówno rąk, jak i nóg) jest chorobą bardzo zakaźną, którą – według statystyk – dotyczy co piątej osoby na świecie. Co ważne, przestrzegając kilku podstawowych zasad profilaktyki, można zapobiec rozwojowi grzybicy paznokci.

1. Przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej. Najłatwiejszym sposobem profilaktyki przeciw grzybicy paznokci jest odpowiednio częste mycie stóp i rąk. Stopy zaleca się myć co najmniej dwa razy dziennie (jeśli zachodzi taka konieczność, np. w lecie, po wysiłku fizycznym, należy myć je częściej). Natomiast ręce należy myć przed każdym posiłkiem, po korzystaniu z toalety, po przebywaniu w miejscach publicznych (np. komunikacji miejskiej).
2. Noszenie odpowiedniego obuwia. Mowa tu o obuwiu dobrze dopasowanym do stopy, wykonanym z naturalnych materiałów, które umożliwiają cyrkulację powietrza. Dodatkowo można zabezpieczać obuwie środkami grzybobójczymi.
3. Zachowanie szczególnej ostrożności w miejscach o wysokim ryzyku zakażenia grzybicą. Mowa tu przede wszystkim o takich miejscach jak: pływalnie, sauny, kluby fitness, siłownie czy nawet hotele. W tych miejscach nigdy nie należy chodzić na boso, zawsze używać własnego ręcznika oraz profilaktycznie używać środków przeciwgrzybiczych.
4. Unikanie korzystania ze wspólnych przyborów kosmetycznych. Mowa tu głównie o: cążkach do paznokci, pilniczkach, szczoteczki do zębów (!)
5. Zaniechanie palenia papierosów. Co ważne, nałóg tytoniowy sprzyja nie tylko grzybicy jamy ustnej, ale także grzybicy stóp, rąk i paznokci.

Źródła:

1. Szepietowski J., Franczuk A., Grzybica paznokci. Nowa Medycyna. 2011; 1: 33-40.
2. Macura A.B., Legieć-Krzemień E., Pawlik B.,Podatność płytek paznokciowych pacjentów z łuszczycą na zakażenie grzybiczne . Postępy Dermatologii i Alergologii. 2004; 21: 296-299.