Te krostki to potówki. Powstają nawet u noworodków. Wyjaśniamy, kiedy takie zmiany skórne są groźne i co z nimi robić

Potówki to swędzące zmiany skórne powstające w wyniku podrażnienia przy wysokiej temperaturze. Naturalnym mechanizmem obronnym organizmu w takiej sytuacji jest intensywne pocenie się. Czasem dochodzi jednak do sytuacji, gdy nie znajduje on odpowiedniego ujścia i pozostaje pod naskórkiem. Wówczas gruczoły potowe ulegają zatkaniu, czego skutkiem jest pojawienia się zmian skórnych w postaci krostek.

W większości przypadków potówki nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia. Do lekarza należy zgłosić się wtedy, gdy zaczynają źle wyglądać, a swędzenie utrzymuje się dłużej niż 3 dni.

Wizyta u specjalisty jest konieczna również wtedy, gdy pojawiają się dolegliwości towarzyszące, takie jak ból głowy, nudności i wymioty. Takie objawy mogą wskazywać na przegrzanie i udar cieplny, ale także infekcję ogólnoustrojową.

Potówki wyglądają jak krostki wypełnione płynem, które mają niewielkie rozmiary i czerwonawy kolor. Z reguły występują w skupiskach i mogą pojawiać się w różnych miejscach na ciele – tam, gdzie skóra najbardziej się poci. Najczęściej są to pachwiny, twarz, plecy, brzuch, szyja i klatka piersiowa. Nierzadko to także dłonie i stopy.

Wyróżniamy dwa rodzaje potówek: zwykłe i czerwone. Te pierwsze występują na powierzchni skóry, natomiast potówki czerwone rozwijają się w jej głębszych warstwach, gdy dochodzi do stanu zapalnego. Potówki o czerwonym zabarwieniu to zwykle potówki nadkażone.

Potówki u noworodka, którego gruczoły potowe nie są jeszcze w pełni wykształcone, najczęściej pojawiają się około 6. doby od narodzin. Mają wówczas charakter niewielkich przezroczystych pęcherzyków o średnicy około 1 mm.

Przyczyną występowania potówek u niemowląt są najczęściej:

• nadmierne pocenie (w wyniku działania wysokich temperatur lub niewłaściwego ubrania dziecka),
• zakładanie dziecku ubrań wykonanych ze sztucznych materiałów,
• stosowanie nieodpowiednich kosmetyków do pielęgnacji skóry niemowlaka.

Potówki tworzą się pod wpływem wysokich temperatur, dużej wilgotności oraz pocenia się. Ich pojawianiu się sprzyjają także ubrania zbyt mocno przylegające do ciała oraz sytuacje, w których skóra ociera się o skórę.

Potówki u dorosłych mogą występować w wyniku zbyt intensywnego pocenia się, czego przyczyną jest zwykle:

• intensywny trening,
• niewłaściwy dobór odzieży do temperatury,
• nadpotliwość,
• otyłość,
• nadczynność tarczycy,
• nadmierny stres,
• zaburzenia hormonalne,
• choroby zakaźne,
• choroby nowotworowe.

Potówki u dziecka można wyleczyć domowymi sposobami, a także poprzez wprowadzenie odpowiednich nawyków związanych z higieną ciała.

Jak zatem walczyć z potówkami? Warto wprowadzić poniższe zasady:

• potówki przemywamy kilka razy dziennie gazikiem nawilżonym przegotowaną wodą albo roztworem sody oczyszczonej (pół łyżeczki sody na pół szklanki wody),
• do kąpieli dodajemy napar z rumianku, nagietka lub tymianku – dziecko kąpiemy maksymalnie przez 10 minut,
• do kąpieli można także dodać garść mąki ziemniaczanej, aby przyśpieszyć proces gojenia – robimy to tylko po konsultacji z lekarzem,
• po każdej kąpieli dokładnie suszymy skórę dziecka, szczególnie pamiętając o zgięciach kończyn i fałdach skóry,
• stosujemy zasypki – np. ziemniaczane, kukurydziane lub specjalne zasypki na potówki,
• nie stosujemy tłustych kosmetyków – najlepiej sprawdza się samo mydło,
• potówek nie wyciskamy,
• dziecko często przewijamy,
• regularnie wietrzymy skórę dziecka, dając skórze okazję do oddychania, zwłaszcza jeśli jest ciągle okryta pieluszką,
• ubieramy dziecko w naturalne, przewiewne i luźne tkaniny,
• nie przegrzewamy skóry dziecka – dobrze znana zasada mówi o tym, aby ubierać dziecko na cebulkę i zakładać o jedno okrycie więcej niż potrzebuje tego dorosły,
• nie stosujemy ceratowych podkładów w łóżeczku lub wózku dziecka.

W przypadku, gdy problem potówek będzie się utrzymywać, należy zgłosić się do lekarza, który może przepisać maści na tego typu zmiany skórne.

Potówki u osób dorosłych można wyleczyć za pomocą domowych sposobów, jeśli nie doszło do ich zakażenia

Polecane sposoby na potówki to m.in.:

• kąpiele z dodatkiem sody oczyszczonej,
• kąpiele z dodatkiem naparu rumianku,
• okłady z żelu aloesowego,
• zimne okłady,
• okłady z papki z kwasu bornego z mentolem,
• przemywanie zmian skórnych naparami ziół, np. z szałwii, melisy, nagietka, brzozy, mięty pieprzowej lub rumianku.

Stosowanie tych metod pozwala odkazić skórę i udrożnić zablokowane ujścia gruczołów, a także zredukować świąd i przyśpieszyć regenerację skóry. Pamiętajmy o tym, że skóra z potówkami powinna mieć dostęp do powietrza. Warto wycierać ją z nadmiaru potu w ciągu dnia i nosić komfortową odzież z naturalnych włókien, np. bawełny czy lnu.

Leczenie potówek czerwonych polega przede wszystkim na ich odkażaniu oraz zapewnianiu odpowiedniej wentylacji skóry. Jeżeli zamiast pojedynczych zmian potówki tworzą skupisko, należy zwrócić się po pomoc do lekarza rodzinnego lub dermatologa. U części pacjentów konieczne jest zastosowanie maści zawierających antybiotyk.

Dzięki wymienionym metodom możemy poradzić sobie z samymi potówkami, jednak w przypadku, gdy ich przyczyną jest nadpotliwość lub inne schorzenia, konieczne jest podjęcie ich leczenia.