Jesteś ciągle zmęczony? Nie wystarczy się wyspać. Poznaj 7 filarów odpoczynku, które pomogą ci w pełni wypocząć

Problemy z pamięcią i koncentracją, rozproszenie, bóle głowy i mięśni, ciągłe osłabienie i brak energii to typowe objawy przewlekłego zmęczenia. Często wydaje się, że ich przyczyną jest niewyspanie jednak sam sen nie wystarczy, aby odzyskać siły. Konieczny jest wypoczynek na wielu poziomach.

Termin „siedem filarów odpoczynku” wprowadziła dr Saundra Dalton-Smith, autorka książki Sacred Rest: Recover Your Life, Renew Your Energy, Restore Your (w wolnym tłumaczeniu: Święty odpoczynek: odnów swoje życie, odnów swoją energię, przywróć zdrowie psychiczne). Idea ta opiera się na założeniu, że sen nie jest równoznaczny z odpoczynkiem. Aby w pełni się zregenerować, potrzebny jest nie tylko wypoczynek fizyczny, ale też psychiczny, twórczy, sensoryczny, duchowy, emocjonalny i społeczny.

Bez odpowiedniej ilości snu narażasz się na rozwój takich schorzeń jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, choroby serca i inne. Odpoczynek fizyczny może być bierny (sen) lub czynny (ćwiczenia regeneracyjne, które pomagają poprawić krążenie i elastyczność ciała i mięśni, takie jak joga, stretching czy masaż).

Napięcie spowodowane stresem czy niewłaściwą pozycją ciała np. podczas pracy przy komputerze sprawia, że wieczorem trudno ci zasnąć. Dlatego, aby dobrze wypocząć i się wyspać często zmieniaj pozycję w ciągu dnia, a wieczorem wykonaj ćwiczenia rozciągające i rozluźniające spięte mięśnie.

Przebodźcowanie nadmiarem informacji i powiadomień w telefonie, niekończąca się lista spraw do załatwienia, codzienne problemy do rozwiązania itp. sprawiają, że jesteś zmęczony psychicznie. Wtedy nawet jeśli śpisz 7-8 godzin w ciągu doby możesz budzić się nadal zmęczony i bez energii z trudem wychodzić spod kołdry. Aby temu zaradzić rób sobie krótkie przerwy w ciągu dnia. Oderwij się od pracy i popatrz w okno lub przejdź się po kawę czy posiłek. Nie ustawiaj sobie sterty rzeczy na biurku, aby mieć wszystko w zasięgu ręki i nie musieć po to wstawać.

Natomiast, aby się wyspać i zregenerować na godzinę przed snem nie korzystaj z ekranów takich jak telefon, tablet czy telewizor.

– Do technik zapewniających odpoczynek psychiczny można zaliczyć trzymanie notatnika przy łóżku i zapisywanie wszystkich natrętnych myśli – mówi dr Saundra Dalton-Smith.

Twórczy czy kreatywny odpoczynek polega na doświadczaniu nowych wrażeń np. podziwianiu pięknego krajobrazu czy dzieła sztuki, które cię zachwyci i rozbudzi chęć do działania.

– Nie można spędzać 40 godzin tygodniowo wpatrując się w beżowe ściany i oczekiwać, że poczuje się pasję do czegokolwiek lub że wpadnie się na jakiś pomysł – uświadamia dr Dalton-Smith.

Otaczaj się więc pięknem takim jak obrazy czy rośliny, zjedz coś nowego i innego niż zwykle, po pracy idź w nowe, nieznane, ale fascynujące cię miejsce.

Hałas uliczny zza okna, dźwięki powiadomień w telefonie, rozmowy w tle, zapachy z pobliskiej restauracji czy jasne światła w biurze mogą prowadzić do przeciążenia sensorycznego. Mózg ma wówczas trudności z przetworzeniem dużej ilości informacji docierających do niego za pośrednictwem pięciu zmysłów.

– Osoby potrzebujące odpoczynku sensorycznego mogą czuć się dobrze na początku dnia, ale nie potrafią zrozumieć, dlaczego pod koniec dnia są tak rozdrażnione – mówi psychoterapeutka Abby Rawlinson.

Aby się wyciszyć i odciąć od bodźców zewnętrznych dobrze jest raz na jakiś czas w ciągu dnia zamknąć oczy lub przejść w oddaloną część pomieszczenia. Wieczorem natomiast pomoże odłączenie się od urządzeń elektronicznych, przygaszenie świateł i medytacja w ciszy.

Każdy człowiek bez względu na swoje wyznanie potrzebuje łączności z siłą wyższą. Dzięki temu ma poczucie sensu, które można zgubić w codziennej rutynie i natłoku problemów czy spraw do załatwienia.

Zaczynasz odczuwać brak sensu życia, zastanawiasz się, czy życie ma ci do zaoferowania coś więcej, nie wiesz jaką decyzję podjąć, nie umiesz się zdecydować? Potrzebujesz odpoczynku duchowego, który oznacza „głębokie poczucie przynależności, miłości, akceptacji i celu” – mówi dr Dalton-Smith.

– Może to oznaczać praktykowanie swojej religii lub angażowanie się w coś, co daje ci poczucie celu, czy to poprzez społeczność, czy pracę, gdzie czujesz, że to, co robisz, ma znaczenie – wyjaśnia psychoterapeutka Abby Rawlinson.

Odpoczynek duchowy przyniesie ci więc modlitwa, medytacja, sesja jogi, długi, spokojny spacer na świeżym powietrzu czy odpoczynek siedzenie na łonie natury i wsłuchiwanie się w śpiew ptaków szum fal czy wpatrywanie w zachód słońca lub gwiazdy na niebie.

Jesteś miły, bo boisz się, że urazisz kogoś ujawniając swoje prawdziwe emocje? Ukrywasz je więc i mówisz to, co ludzie chcą usłyszeć, robisz to, czego od ciebie wymagają, spełniasz ich oczekiwania zapominając o swoich emocjach i potrzebach, a na koniec dnia czujesz się fatalnie? To oznaka wyczerpania emocjonalnego.

– Odpoczynek emocjonalny to swoboda autentycznego wyrażania uczuć i wyeliminowania zachowań mających na celu zadowolenie innych – mówi dr Dalton-Smith.

Nie ukrywaj więc swoich uczuć i naucz się rozpoznawać swoje potrzeby. Jeśli nie umiesz ich dostrzec zapisuj swoje myśli w notatniku. Z czasem zaczniesz je identyfikować i nazywać. Nie nadużywaj siebie dla innych, bo w konsekwencji efekt będzie odwrotny od zamierzonego – nie będziesz mieć z czego czerpać i dawać. Okazuj sobie wrażliwość i empatię oraz naucz się mówić „nie” w sytuacjach, które ci nie odpowiadają, nawet jeśli ma to prowadzić do konfrontacji.

Odpoczynek społeczny jest ściśle powiązany z odpoczynkiem emocjonalnym i wymaga mądrości, aby odróżniać relacje, które nas ożywiają, od tych, które nas wyczerpują.

– Badania wskazują, że posiadamy neurony lustrzane, które pozwalają nam odbierać informacje emocjonalne od innych. Jeśli więc otaczasz się negatywnymi ludźmi, wkrótce zaczniesz czuć się jak oni. Otaczaj się pozytywnymi i wspierającymi ludźmi. Znajdź czas dla przyjaciół, którzy pragną tylko twojej obecności – wyjaśnia dr Dalton-Smith.