Spis treści
Nieszpułka – te małe jabłuszka są jadalne i bardzo smaczne
Nieszpułka zwyczajna lub nieszpułka jadalna (Mespilus germanica lub Crataegus germanica) to długowieczny krzew lub niskie drzewo dorastające do 7 m wysokości. Naturalnie rośnie w górskich, skalistych lasach od Krymu przez Kaukaz po Iran. Należy ona do rodziny różowatych tak jak pigwa i jabłka.
Owoce nieszpułki z wyglądu przypominają malutkie jabłuszka lub duże owoce dzikiej róży. Dojrzewają bardzo późno, bo dopiero pod koniec października lub na początku listopada. Dojrzałe owoce są brązowe, gładkie lub lekko omszone i mają średnicę do 4 cm. Są one jadalne, ale na surowo są twarde i niesmaczne, bo mają kwaśny smak. Najlepiej zbierać je po pierwszych przymrozkach. Można je też zebrać wcześniej, ale wtedy trzeba je przemrozić w zamrażarce. Wówczas skrobia w nich zawarta zostaje przekształcona w cukier i nabierają one słodkiego smaku podobnego do połączenia jabłka i śliwki.
Nieszpułka uprawiana była już 3 tys. lat temu na terenach dzisiejszego Iranu, a później w starożytnej Grecji i Rzymie. Jednak potem została zapomniana. Obecnie w Polsce można ją spotkać w parkach, gdzie jest sadzona jako roślina ozdobna. Warto jednak wykorzystać jej owoce i przygotować z nich oryginalne potrawy. Drzewko jest mrozoodporne i nie ma specjalnych wymagań co do uprawy. Można je więc zasadzić w swoim ogrodzie, żeby cieszyć się tymi oryginalnymi owocami.
Nieszpułka na przeziębienie i trawienie. Poznaj jej właściwości
Owoce, liście, kora, nasiona i drewno nieszpułki mogą być stosowane w celach leczniczych. Owoce zawierają cukry, kwasy organiczne, kwasy tłuszczowe, karotenoidy, aminokwasy i białka, sporą dawkę witaminy C i E, a także żelazo, magnez, potas, cynk. Owoce nieszpułki bogate są też w bioaktywne związki fenolowe, takie jak flawonoidy i kwasy fenolowe.
Dzięki temu nieszpułka wykazuje działanie:
przeciwutleniające,
przeciwcukrzycowe,
przeciwdrobnoustrojowe,
antybakteryjne,
cytotoksyczne.
Ze względu na wysoką zawartość witaminy C przetwory z nieszpułki warto stosować w czasie przeziębienia czy grypy, ponieważ wspomagają odporność i ułatwiają zwalczanie drobnoustrojów.
Owoce nieszpułki zawierają też antyoksydanty, które zwalczają wolne rodniki i tym samym opóźniają procesy starzenia. Dzięki temu jedząc te rzadko spotykane owoce zadbasz o urodę i młodość.
Natomiast zawartość pektyn sprawia, że owoce te korzystnie wpływają na przewód pokarmowy i procesy trawienne. Przyspieszają przemianę materii i wspomagają trawienie. Dlatego warto dżem czy galaretkę z nieszpułki dodawać do tłustych mięs i pieczeni.
Jedzenie nieszpułki ułatwia także odchudzanie, ponieważ owoce zapewniają uczucie sytości na dłużej, hamują odczucie głodu i przyspieszają trawienie. Dzięki temu ułatwiają robienie kupy i oczyszczają organizm.
Co można zrobić z owoców nieszpułki?
Dojrzałe i przemrożone owoce nieszpułki nadają się do przetworów takich jak dżemy, galaretki, puddingi, soki, nalewki, wina, można je też upiec z goździkami i masłem lub wykorzystać jako dodatek do mięs (pieczeni, kaczki, kurczaka, itp.).
Owoce zbieraj od końca października do listopada najlepiej po pierwszych przymrozkach. Przemrożone owoce nieszpułki połóż w ciepłym miejscu na ok. tydzień, aby zmiękły i nabrały słodkiego smaku oraz kremowej konsystencji. Po tym czasie mogą wyglądać na zgniłe i zepsute, ale niech cię to nie zniechęci – tak ma być. Można je jeść na surowo. Ich miąższ smakuje jak przecier jabłkowy z nutami cytrusowymi, daktylowymi i morelowymi.
Dzięki swoim wyjątkowym właściwościom i późnemu dojrzewaniu owoce nieszpułki mogą być cennym składnikiem diety. Można korzystać z nich wtedy, kiedy inne sezonowe owoce i warzywa są już niedostępne. Warto więc posadzić w swoim ogrodzie łatwą w uprawie nieszpułkę i cieszyć się jej oryginalnymi owocami oraz przetworami, których nie kupisz w sklepie osiedlowym, supermarkecie czy nawet na targu.
