Zaskórniki - przyczyny i skuteczne sposoby. Jak sobie radzić z trądzikiem zaskórnikowym?

Zaskórnik to zmiana skórna. Powstawanie zaskórników jest charakterystyczne dla okresu dorastania, gdy zwiększa się produkcja sebum. Zaskórniki na nosie, czole, ale także klatce piersiowej i plecach to wynik zrogowacenia ujścia mieszków włosowych i zatrzymania łoju.

Zaskórniki zamknięte, które są białymi i dobrze widocznymi kropkami na skórze. Do ich powstania dochodzi w wyniku proliferacji komórek warstwy rogowej skóry, czyli ich namnażania się. Komórki skóry zatykają ujście gruczołu łojowego, zamykając jego wydzielinę w środku. Biała „kaszka” na twarzy, którą widać gołym okiem, to wypchnięta przez wydzielinę do góry warstwa rogowa skóry. Rzadziej niż zaskórniki otwarte ulegają nadkażeniom bakteryjnym, jednak mogą przekształcać się w ropne krosty.

Zaskórniki otwarte, które charakteryzują się ciemną barwą. Powstają, gdy dochodzi do zastoju łoju oraz nadkażenia przez bakterie Gram-dodatnie Propionibacterium acnes. Masa złożona z komórek rogowych naskórka oraz łoju ulega utlenieniu, przybierając z wierzchu ciemny odcień. Bardzo często pojawiają się na nosie, a ich potoczna nazwa to „wągry”. Zaniedbane, mogą przekształcić się w wykwity z treścią ropną lub nawet w trudne do usunięcia torbiele ropne.

Zaskórniki otwarte oraz zamknięte nie występują tylko u młodych, dojrzewających osób. Mogą się pojawiać na różnych etapach życia, z różnym nasileniem.

Wśród przyczyn powstawania zaskórników można wyróżnić przyczyny bezpośrednie oraz pośrednie - błędy pielęgnacyjne, nawyki żywieniowe czy typ skóry, który sprzyja takim problemom.

Bezpośrednie przyczyny powstawania zaskórników:

• Nadmierna produkcja łoju.
• Zaburzony proces złuszczania martwego naskórka.
• Nadmierne rogowacenie komórek skóry.

Do powstawania zaskórników przyczyniają się:

• Typ skóry (mieszana lub tłusta).
• Zmiany hormonalne.
• Dieta zmieniająca pH skóry (tłuste potrawy, słodycze, żywność z dodatkiem sztucznych substancji konserwujących, orzechy).
• Stosowanie kosmetyków o właściwościach komedogennych, a więc zapychających pory skóry (należą do nich między innymi parafina, lanolina, silikony, sztuczne barwniki, talk, olej z awokado).
• Zaniedbanie regularnego złuszczania martwego naskórka.
• Zbyt agresywne oczyszczanie lub przesuszanie twarzy, prowokujące zwiększone wydzielanie łoju (mocne peelingi, kosmetyki zawierające alkohol).

Jak już zostało wspomniane, zaskórniki najczęściej występują w okresie dojrzewania. Ich pojawienie się świadczy o zmianach hormonalnych zachodzących w organizmie. Odpowiednia pielęgnacja skóry ograniczy liczbę zmian i zminimalizuje ryzyko nadkażenia bakteryjnego.

Jeśli zaskórniki otwarte i zamknięte tworzą się bardzo licznie i często, a wiele z nich przeradza się w ropne zmiany, może to świadczyć o chorobie skóry - trądziku zaskórnikowym. To stosunkowo łagodna postać trądziku. Większość zmian pojawia się w miejscach, gdzie występuje nasilony łojotok - na policzkach, nosie, podbródku, a także na plecach i klatce piersiowej. Trądzik zaskórnikowy zwykle mija po okresie dojrzewania, choć w niektórych przypadkach utrzymuje się nawet do trzydziestego roku życia.

Wyciskanie zaskórników to bardzo zły nawyk. Wyciskając zmiany skórne palcami łatwo jest roznieść bakterie po twarzy i doprowadzić do nadkażenia bakteryjnego. Zaskórniki na czole, nosie czy podbródku mogą się wtedy zmienić w bolesne, zaognione ropne krosty lub torbiele. Po wyciskaniu pozostają też nieestetyczne blizny. Jak usunąć zaskórniki na nosie w domowych warunkach, nie ryzykując pogorszenia stanu skóry?

Nieliczne, widoczne zaskórniki otwarte można usunąć przy użyciu domowej maseczki peel off. Jedną łyżkę żelatyny należy podgrzać w rondelku wraz z jedną łyżką mleka, aż do uzyskania płynnej, gęstej masy. Masę nałożyć na nos (lub całą strefę T) i poczekać 20 - 30 minut aż zaschnie. Zerwać ją płynnym ruchem. Taka maseczka skutecznie usuwa zaskórniki otwarte.

Systematyczne oczyszczanie
Bardzo ważnym elementem domowej pielęgnacji jest systematyczne oczyszczanie skóry łagodnym żelem do mycia i stosowanie peelingu (w wersji domowej ze zmielonych drobno ziaren kawy lub płatków owsianych) 1 -2 razy w tygodniu.

Kąpiele parowe
Ciepła para rozpulchnia pory skóry i pozwala łatwiej uwolnić zawartość zatkanych gruczołów łojowych. Można ją wykonać w domowych warunkach, stosując w tym celu czystą wodę lub wodę z dodatkiem naparu z ziół (szałwia, rumianek, tymianek, kwiat lipy, bratek). Wodę z naparem należy podgrzać do wysokiej temperatury, przelać do szerokiej miski, i przez 10 - 15 minut pochylać się nad nią z ręcznikiem narzuconym na głowę, utrzymując odległość około 40 cm. Po kąpieli parowej trzeba od razu osuszyć twarz, przetrzeć ją tonikiem i wklepać delikatnie krem nawilżający. Takie „parówki” to dobre, domowe sposoby na zaskórniki zamknięte. Stosowane wraz z peelingami pomagają złuszczyć martwy naskórek i odetkać ujścia gruczołów.

Jeśli zaskórników jest dużo i pojawiają się często, warto skonsultować stan cery z dermatologiem. Niekiedy po wstępnej diagnozie dermatolog zaleca jeszcze wizytę u endokrynologa, by zbadać poziom hormonów. Najtrudniejsze jest pozbycie się zaskórników zamkniętych. W tym celu można zastosować terapię kwasami, izotretynoiną, peelingi medyczne lub jeden z wielu zabiegów w profesjonalnym gabinecie kosmetycznym. Specjaliści nie polecają za to wciąż popularnego zabiegu manualnego oczyszczania twarzy - bardzo często prowadzi do jeszcze intensywniejszych nawrotów problemu, a nieprawidłowo wykonany grozi uszkodzeniem skóry.

Terapia retinoidami
Specjalistyczne maści i preparaty na zaskórniki zawierające tretynoinę (np. Atrederm) są dostępne na receptę. Świetnie radzą sobie ze złuszczaniem naskórka, „wyciągają" zanieczyszczenia spod skóry i niwelują przebarwienia. Są bezpieczniejsze niż retinoidy stosowane doustnie i w większości przypadków trądziku zaskórnikowego wystarczające. Zawsze trzeba stosować je pod opieką lekarza, ponieważ niewłaściwie stosowane mogą spowodować poważne skutki uboczne (poparzenia, uszkodzenia skóry, blizny).

Peelingi medyczne
Seria peelingów medycznych (np. trójchlorooctowy, glikolowy, pirogronowy) pozwala pozbyć się większości zaskórników zamkniętych i zwęzić pory skóry.

Jonoforeza i mikrodermabrazja
Jonoforeza to zabieg polegający na wprowadzeniu za pomocą prądu galwanicznego oczyszczających substancji w głębokie warstwy skóry. Aby skutecznie pozbyć się zaskórników potrzebna jest seria od kilku do kilkunastu zabiegów. Z kolei mikrodermabrazja to rodzaj bezpiecznego, mechanicznego oczyszczania. W tym celu stosuje się specjalistyczny przyrząd do usuwania zaskórników. Zabieg najlepiej działa na zaskórniki otwarte.

Dieta wpływa na naszą cerę. Jaka jest odpowiednia na trądzik?