Spis treści
Właściwości żurawiny. Jak działa na organizm sok z żurawiny?
Żurawina to krzewinka zimozielona z rodziny wrzosowatych, która jest blisko spokrewniona z jagodą i borówką. W Polsce występują dwa gatunki: żurawina wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon) i żurawina błotna (Vaccinium oxycoccus). Oba gatunki posiadają jadalne ciemnoczerwone owoce, z których uzyskuje się sok, a także inne przetwory, takie jak sos żurawinowy, dżemy czy suszone owoce.
Świeże owoce żurawiny składają się w 87 proc. z wody, są również niskokaloryczne, ponieważ w 100 g jest tylko 46 kcal. Sok z żurawiny stanowi dobre źródło witaminy C i E, w 100 g dostarcza 9,3 mg witaminy C dla dorosłej osoby oraz 1,2 mg witaminy E.
Ponadto sok zawiera spore ilości witamin K1, B1, B2, B6 oraz miedzi, a także antocyjany, flawonole, taniny, glikozydy flawonoidowe, błonnik pokarmowy, węglowodany i kwasy organiczne: kwas cytrynowy, chinowy, ursolowy, benzoesowy. To właśnie ich obecność nadaje żurawinie charakterystyczny kwaśny smak. Sok żurawinowy jest cennym źródłem polifenoli, które tak jak witamina C i E są silnymi przeciwutleniaczami zwalczającymi wolne rodniki oraz opóźniającymi procesy starzenia się organizmu.
Sok z żurawiny warto pić w przypadku:
- przeziębienia,
- infekcji bakteryjnej lub wirusowej,
- alergii,
- stanów zapalnych i infekcji układu moczowo-płciowego,
- zakażeń grzybiczych przewodu pokarmowego i dróg moczowych, spowodowanych obecnością drożdżaków z rodzaju Candida,
- zaburzeń trawienia,
- problemów z wątrobą,
- chorób układu krwionośnego i serca,
- nadciśnienia,
- wysokiego poziomu cholesterolu oraz miażdżycy.
Sok z żurawiny na infekcje pęcherza i dróg moczowych
Surowcem leczniczym żurawiny są jej owoce i pozyskiwany z nich sok oraz wyciągi. Sok z żurawiny znany jest ze swoich właściwości wspierających zdrowie układu moczowego. Stosuje się go również wspomagająco w leczeniu kamicy żółciowej, nadciśnienia tętniczego, awitaminozy oraz w przypadku wystąpienia gorączki.
Badania udowodniły, że kobiety wypijające dużą szklankę (300 ml) soku z żurawiny dziennie przez 6 miesięcy miały o 58 proc. mniej bakterii w moczu. Natomiast u tych, które chorowały na zapalenie dróg moczowych, częstotliwość jego leczenia za pomocą antybiotyków była o połowę mniejsza niż w grupie nie przyjmującej soku.
Owoce i sok z żurawiny są źródłem polifenoli – w tym proantocyjanidyn (OPC), flawonoli i kwercetyny. Związki te, a w szczególności OPC, działają przeciwbakteryjnie, uniemożliwiając bakteriom przywieranie się do wyściółki pęcherza i dróg moczowych. Dzięki temu bakterie nie zalegają tam, tylk są wypłukiwane, a infekcja nie może się rozwijać.
W badaniach wykazano, że spożywanie żurawiny może zapobiegać zapaleniom dróg moczowych (ZUM) poprzez wypłukiwanie bakterii E. coli z dróg moczowych. Jednak inne badania zaprzeczają temu, dlatego potrzebne są dalsze prace na większych grupach osób, aby ustalić czy sok z żurawiny zmniejsza ryzyko ZUM.
Sok żurawinowy korzystnie działa na serce i żołądek, a także odmładza
W badaniach czysty sok żurawinowy hamował również rozwój bakterii Helicobacter pylori w żołądku, które są odpowiedzialne za powstawanie nadżerek oraz wrzodów żołądka. Przeciwbakteryjne właściwości soku z żurawiny mogą również wspomagać leczenie infekcji dróg oddechowych, takich jak przeziębienie czy grypa, oraz różnych infekcji bakteryjnych.
Przeciwutleniacze takie jak witamina C i E oraz kwercytyna i proantocyjanidyny zawarte w żurawinie pomagają zapobiegać rozwojowi chorób serca oraz nowotworów, opóźniają także procesy starzenia się organizmu.
Sok żurawinowy dzięki zawartości przeciwzapalnych polifenoli chroni naczynia krwionośne, usprawniając przepływ krwi oraz zapobiegając utlenianiu się cholesterolu LDL i tworzeniu blaszki miażdżycowej. Przeciwdziała również odkładaniu się płytki nazębnej, a tym samym wspomaga profilaktykę próchnicy i chorób dziąseł.
Jaki sok żurawinowy wybrać?
Sok z żurawiny można wycisnąć ze świeżych owoców za pomocą wyciskarki wolnoobrotowej samodzielnie w domu. Wtedy mamy pewność, że jest to czysty sok bez zbędnych dodatków i nie został wyprodukowany z koncentratu.
Można również kupić gotowy sok żurawinowy w sklepie spożywczym, ze zdrową żywnością, a nawet w drogerii. Należy jednak zwrócić uwagę, aby był to 100 proc. sok bez dodatku cukru i nie z koncentratu (NFC, ang. non from concentrate), ponieważ proces jego zagęszczania zmienia jego wartości odżywcze i właściwości. Najlepiej jest przeczytać skład, ponieważ umieszczona na opakowaniu informacja „bez dodatku cukru” nie zawsze jest zgodna z prawdą. Czysty sok żurawinowy jest kwaśny i nie da się go wypić w zbyt dużej ilości, dlatego producenci dosładzają go np. sokiem winogronowym lub jabłkowym, które zawierają naturalnie występujące w tych owocach cukry, ale zmieniają skład produktu. Taki sok żurawinowy zawiera dużo więcej węglowodanów i ma wyższą kaloryczność.
Dlatego jeśli chcemy skorzystać ze wszystkich wyżej opisanych korzyści zdrowotnych soku z żurawiny powinniśmy wyciskać go samodzielnie z owoców lub kupować czysty sok żurawinowy 100 proc., NFC, bez żadnych dodatków i pić go bez dosładzania w niewielkich ilościach, 1 szklanka soku dziennie.
Przeciwwskazania do picia soku żurawinowego
Sok żurawinowy jest bezpieczny dla większości osób, jednak istnieją szczególne przypadki, gdy nie powinno się po niego sięgać. Soku z żurawiny nie powinny spożywać osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe i rozrzedzające krew, których substancją czynną jest m.in. warfaryna. Sok może nasilać działanie tych leków i doprowadzić do wystąpienia krwotoku.
Żurawina może również wchodzić w reakcje z innymi lekami, takimi jak cyklosporyna, flurbiprofen, diklofenak czy amoksycylina, dlatego w przypadku stosowania jakichkolwiek leków przed użyciem soku żurawinowego najlepiej poradzić się lekarza.
Spożywanie zbyt dużej ilości soku żurawinowego (ponad 5-6 szklanek dziennie) lub suplementów zawierających wyciągi z żurawiny (więcej niż maksymalna dawka zalecana na opakowaniu) może spowodować wystąpienie zaburzeń trawiennych, nudności i biegunek.
Nie poleca się również podawania soku żurawinowego niemowlętom i małym dzieciom, ponieważ w ich przypadku żadne soki nie są wskazane. Ewentualnie można podawać dzieciom od 3. roku życia nieduże ilości soku niesłodzonego cukrem po rozcieńczeniu wodą lub jako dodatek do koktajlu czy musu.
Czy można pić sok z żurawiny w ciąży?
W przypadku kobiet w ciąży sok z żurawiny jest bezpiecznym produktem, który poleca się przy często występującym w tym stanie zapaleniu dróg moczowych. W wielu przypadkach jedna szklanka soku dziennie łagodzi infekcję w naturalny sposób i zapobiega jej rozwojowi bez konieczności podawania antybiotyku.
Jednak taką kurację należy skonsultować z lekarzem, ponieważ w niektórych przypadkach zakażenia układu moczowego (ZUM) nie da się wyleczyć w naturalny sposób i konieczne jest zastosowanie środków farmaceutycznych, ponieważ stan zapalny wywołany obecnością bakterii może zagrażać rozwojowi płodu i doprowadzić do przedwczesnego porodu lub niskiej masy ciała u dziecka.