Śluz w kale (stolcu) nie zawsze oznacza chorobę. Jakie są przyczyny wydobywania się śluzu z odbytu? Kiedy udać się do lekarza?

Śluz w kale w niewielkich ilościach jest całkowicie normalnym i fizjologicznym zjawiskiem. Wydzielina produkowana jest w jelicie grubym, a jej zdaniem to ułatwianie przesuwania się treści kałowej w dolnych elementach przewodu pokarmowego i usprawnienie wypróżniania. W prawidłowych warunkach, obecności śluzu w stolcu nie da się stwierdzić gołym okiem, lub widoczny jest w ilości nie budzącej niepokoju. Czasami dochodzi jednak do sytuacji, gdy śluzu z odbytu wydobywa się bardzo dużo, a w kale o zmienionej konsystencji i zapachu, widoczna jest charakterystyczna galaretowata substancja.

Śluz w kale może mieć związek z łatwymi do opanowania schorzeniami jak biegunka, zaparcia, lub zatruciem pokarmowe, ale w takich sytuacjach jest to zupełnie normalne zjawisko. Jeżeli jednak wraz ze śluzem pojawiają się inne objawy (np. krew w kale), nie należy tego ignorować a udać się do lekarza rodzinnego na konsultację.

Śluz w kale w ilościach powodujących jego wyraźną widoczność, nie jest normalnym zjawiskiem. Zaniepokoić powinien zwłaszcza, gdy towarzyszą mu inne symptomy:

• podwyższona temperatura ciała lub gorączka,
• ból brzucha o znacznym nasileniu,
• biegunka,
• uczucie osłabienia,
• niezamierzone zmniejszenie masy ciała,
• odwodnienie,
• krew w kale, lub śluz z krwią,
• ropa w stolcu,
• zmieniony kolor treści kałowej: żółty, zielony lub czarny kał.

Anemia i towarzyszące jej osłabienie, senność, bladość skóry, jeśli pojawiła się w porównywalnym momencie co śluz w kale, może wskazywać na zaburzenia wchłaniania pokarmów. Przyczyny można upatrywać w wielu jednostkach chorobowych przewodu pokarmowego. Podobnie częste wzdęcia, zmieniony rytm wypróżnień i wymioty nie powinny być bagatelizowane. W przypadku kobiet – upławy o nieprzyjemnym zapachu, świąd w obrębie sromu i pochwy, pieczenie oraz ból przy oddawaniu moczu.

Jeżeli wraz ze zwiększeniem ilości śluzu w stolcu, pojawia się któryś z wymienionych objawów lub gdy równolegle występuje ich kilka, należy zgłosić się do lekarza, w celu wykonania szeregu badań, mających na celu zdiagnozowanie przyczyny takiego stanu.

Śluz w kale w obfitych ilościach wymaga wykonania szeregu badań ukierunkowanych na poszukiwanie przyczyny. W celu postawienia diagnozy gastroenterolog w pierwszej kolejności przeprowadzi dokładny wywiad z pacjentem. Rozmowa może nie być komfortowa, ale należy maksymalnie dużo informacji przekazać specjaliście. Podczas wywiadu lekarz powinien zapytać o wszystkie objawy, moment ich pojawienia się i czas trwania. Czy występują momenty nasilenia choroby i remisji, czy stan utrzymuje się stale bez zmian. Pytania będą także dotyczyły diety i ewentualnych w niej zmian, stosowanych leków, innych chorób które mogą występować, oraz stylu życia.

Następnie wykonane zostanie palcypacyjne, czyli fizykalne badanie brzucha. W dalszej kolejności, konieczne może okazać się przeprowadzenie badań laboratoryjnych i obrazowych. Z pewnością zlecona zostanie morfologia krwi z oznaczeniem żelaza i ferrytyny, badania stolca na posiew oraz na obecność pasożytów. Z badań obrazowych zlecone może zostać USG jamy brzusznej, kolonoskopia dolnego odcinka przewodu pokarmowego albo rektoskopia jelita grubego. W przypadku podejrzenia alergii pokarmowej zlecone zostaną także skórne testy alergiczne, a kobietom ewentualne badania ginekologiczne.

Na podstawie otrzymanych wyników lekarz powinien postawić diagnozę i wdrożyć leczenie właściwe dla stwierdzonej jednostki chorobowej. W wielu przypadkach, wystarczająca może okazać się antybiotykoterapia. Śluz w kale może być jednak objawem poważniejszej choroby przewodu pokarmowego lub choroby nowotworowej. Wówczas konieczne będzie zastosowanie leczenia onkologicznego.

Śluz w kale, a precyzyjnie mówiąc zwiększona jego ilość w stolcu, wskazuje na schorzenia układu pokarmowego. Przedstawiamy choroby, których objawem może być śluz w kale.
Zakażenie przewodu pokarmowego – choroba najczęściej ma podłoże:

• wirusowe – rotawirusy, norowirusy, astrowirusy i adenowirusy,
• bakteryjne – Campylobacter jejuni, Salmonella, Escherichia coli, Sigella,
• pasożytnicze – Entamoeba hitolytica, Giardia lambia, Cryptosporidium.

Przy zakażeniu przewodu pokarmowego oprócz śluzu w stolcu, u chorego pojawiają się bóle brzucha, gorączka, wymioty i biegunka. Może pojawić się osłabienie i poczucie zmęczenia, bóle mięśniowo-stawowe.

Zobacz, które warzywa mogą Ci zaszkodzić!

Zespół jelita drażliwego nazywany również zespołem jelita nadwrażliwego lub nerwicą jelit. To przewlekła choroba czynnościowa układu pokarmowego o nieznanej etiologii, charakteryzująca się znaczną uciążliwością. Przyczyn upatruje się w schorzeniach natury psychologicznej, ale nie są to powietrzone teorie. Wśród objawów zespołu jelita drażliwego należy wymienić:

• zmianę rytmu wypróżnień – zaparcia, często występujące naprzemiennie z biegunką,
• bóle brzucha o charakterze skurczowym lub kłującym,
• ucisk w obszarze podbrzusza,
• uczucie pełności,
• charakterystyczne przelewanie zawartości żołądka,
• śluz w kale – stolec jest szklisty
• wzdęcia, nawet po spożyciu niewielkich objętościowo posiłków.

Osoby z zespołem jelita drażliwego, doznają ulgi po wypróżnieniu lub po drzemce – co może wskazywać na podłoże psychologiczne choroby. Niektórzy odczuwają też objawy typowe dla żołądka drażliwego – dolegliwości bólowe w obszarze nadbrzusza oraz pojawiające się po posiłku uczucie pełności. W celu leczenia pacjentom polecana jest dieta fodmap.

Niedrożność przewodu pokarmowego to stan niebezpieczny, w którym dochodzi do zatrzymania pasażu jelitowego, a tym samym treści pokarmowej. Za jego wywołanie mogą odpowiadać schorzenia zaliczane do grupy ostrego brzucha, m.in. zapalenie otrzewnej. Może być też następstwem chorób ogólnoustrojowych, nowotworowych lub działalności pasożytów. Objawy schorzenia to:

• ból brzucha o charakterze kolkowym,
• nudności,
• wymioty,
• zatrzymanie oddawania stolca i gazów,
• wzdęcie brzucha,
• przyspieszone bicie serca,
• spadek ciśnienia krwi.

Mukowiscydoza to nieuleczalna, wrodzona choroba o podłożu genetycznym. Przyczyną jej występowania jest mutacja genu kanału chlorkowego, który jest obecny w błonach komórek wielu narządów, szczególnie płuc. Objawy mukowiscydozy należy podzielić na związane z układem pokarmowym, oddechowym i na pozostałe. Należy podkreślić, że mukowiscydoza to choroba, na którą choruje się od urodzenia.

Objawy mukowiscydozy związane z układem pokarmowym to obfite, o przykrym zapachu tłuszczowe stolce ze śluzem (unoszące się na wodzie w toalecie), których przyczyną jest zapalenie trzustki o charakterze nawracającym. Zapalenie trzustki wywołuje

• niedrożność przewodów trzustkowych powodowane obecnością śluzu. U noworodków obserwuje się:
• długotrwałą żółtaczkę,
• kamicę żółciową,
• wtórną marskość żółciową wątroby.
• niedrożność ślinianek,
• wypadanie błony śluzowej odbytnicy.

Choroba Leśniowskiego-Crohna to jedna z dwóch chorób określana terminem nieswoistego stanu zapalnego jelit. Choroba ta może dotyczyć każdego elementu przewodu pokarmowego, począwszy od jamy ustnej, przez żołądek, dwunastnicę i na jelitach kończąc. Objawy uzależnione są od obszaru występowania stanu zapalnego i od jego nasilenia. Najczęstsze symptomy to:

• silne bóle brzucha,
• wzdęcia,
• bardzo znaczna utrata wagi (nawet 30 kilogramów w ciągu roku),
• duża ilość śluzu w stolcu.
• krew w stolcu jeśli choroba dotyka dolnych elementów układu pokarmowego,
• smoliste stolce, gdy górnych,
• ropnie około odbytu,
• uczucie osłabienia,
• nawracające stany podgorączkowe.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – to druga choroba zaliczana do nieswoistych stanów zapalnych jelit. W przebiegu tej choroby nasilony proces zapalny obejmuje śluzówkę lub podśluzówkę jelita grubego albo odbytu. Najczęściej występujące objawy to:

• biegunka z krwią,
• bolesne parcie na stolec, ból odbytu,
• kał o konsekwencji wodnistej lub półpłynnej, z wyraźną zawartością śluzu,
• wzdęcia,
• okresowo gorączka lub stan podgorączkowy.

W okresie zaostrzenia choroby, chory szybko traci na masie ciała, ponieważ spożyte pokarmy wręcz „przelatują” przez przewód pokarmowy.

Rak jelita grubego – przez długi czas nie daje charakterystycznych objawów. Później pojawiają się symptomy, które w dużej mierze zależne są od obszaru, w którym wystąpił nowotwór. Pojawiają się:

• naprzemienne zaparcia i biegunki,
• wrażenie niepełnego wypróżnienia,
• ołówkowate stolce,
• nudności,
• krwawienie z odbytu
• ból brzucha,
• zatrzymane gazów i stolca,
• utrata wagi,
• brak apetytu.

W badaniu palcypacyjnym można wyczuć guz w jamie brzusznej.

Żylaki odbytu (hemoroidy) to choroba, która daje wiele nieprzyjemnych symptomów, takich jak: świąd odbytu i okolic odbytu i wrażenie niepełnego wypróżnienia. Na papierze toaletowym zaobserwować można niewielkie krwawienie, najczęściej pojawiające się w trakcie oddawania stolca. Charakterystycznym objawem jest wypadanie guzka, który z czasem przestaje chować się samoistnie w odbycie, czemu towarzyszy ból podczas siedzenia, gdy dochodzi do wystąpienia powikłań zapalnych i zakrzepowych.

W przypadku kobiet, śluz w stolcu może towarzyszyć infekcjom intymnym i chorobom przenoszonym drogą płciową. Objawy zależą od tego, jaka jednostka chorobowa wystąpiła. Wśród najczęstszych symptomów należy wymienić upławy (o rybim zapachu gdy wskazują na infekcję bakteryjną lub o słodkawej woni przypominającej zapach drożdży, gdy wskazują na infekcję grzybiczą), świąd i pieczenie okolic intymnych, pieczenie przy oddawaniu moczu, czasami także obrzęk sromu.