Przywrotnik to przyjaciel kobiet. Kwitnące zioło pomaga na typowe problemy pań i przywraca urodę. Zobacz jego właściwości i zastosowanie

Przywrotnik pospolity (Alchemilla vulgaris lub A. silvestris) to roślina z rodziny różowatych, a więc spokrewniona z wieloma polskimi owocami. Jest tradycyjnie stosowana leczniczo obok innych gatunków Alchemilla, które wykazują podobne korzystne właściwości.

Równorzędnie traktowany jest więc przywrotnik pasterski (A. pastoralis), przywrotnik żółtozielony (A. xanthochlora) czy przywrotnika połyskującego (A. micans). Nie jest jednak wykorzystywany dekoracyjny przywrotnik miękki, inaczej ostroklapowy (A. mollis).

Czytaj także: „Kobiecy żeń-szeń” wspomaga zdrowie pań. Łagodzi kobiece dolegliwości, wycisza, reguluje cykl

Kwiaty przywrotnika pospolitego są drobne i żółtozielone, zebrane w szczytowe wiechy i pachnące miodem. Natomiast liście są bardzo charakterystyczne, bo ich kształt jest porównywany do gęsiej nogi. Jego niemiecko- i angielskojęzyczna nazwa nawiązuje natomiast do kobiecego płaszcza, który w średniowieczu miał podobną konstrukcję. Nie bez powodu został oznaczony jako „ziele kobiet” – ma bowiem cenne właściwości, które wspierają organizmy pań. Na typowe dolegliwości, ale także na problemy z gardłem, wrzody i rany, polecała go słynna Hildegarda z Bingen.

Przywrotników warto szukać na wilgotnych łąkach, polanach, porębach, pastwiskach, w widnych lasach i na skraju zarośli. Zbierająca się woda w zagłębieniach liści nie jest przy tym rosą, tylko wydzielaną przez roślinę. Dawniej uważano, że ma cudowne właściwości.

Zbiór ziela przywrotnika odbywa się wiosną i latem, zwykle w terminie od 5 maja do 31 sierpnia. Odbywa się poprzez ścinanie tuż nad ziemię młodych liści wraz z kwiatami w słoneczną, suchą pogodę, po wyparowaniu z nich „rosy”. Listki powinny być zdrowe i bez uszkodzeń.

Zebranie ziela na początku kwitnienia konkretnych okazów rośliny sprawia, że w surowcu jest więcej związków aktywnych z grupy flawonoidów, natomiast mniej garbników.

Liście z kwiatami suszy się zaraz po zbiorze w zacienionym miejscu i w przewiewie, po ułożeniu ich w pojedynczej warstwie na płótnie lub papierze. Po włożeniu do szczelnego pojemnika suche ziele posłuży do zaparzenia herbatki.

Przywrotnik można stosować do picia w formie herbatki z ziela świeżego albo suszonego. Można także wycisnąć z niego sok. Wymaga to jednak zebrania bardzo dużej ilości surowca, bo wydajność otrzymywania soku z liści w wolnoobrotowej wyciskarce jest mało wydajne.

Przepis na herbatę z przywrotnika suszonego: zalej 1 łyżkę suszu szklanką wrzątku, przykryj i odstaw na 15 min, po czym odcedź płyn. Pij ciepły napar 2-3 razy dziennie.

Przepis na odwar ze świeżego przywrotnika: zalej 1 czubatą łyżkę pokrojonego świeżego ziela, zalej letnią przegotowaną wodą, przykryj i odstaw na godzinę, po czym gotuj na małym ogniu 3-4 min i przecedź. Pij ciepły napój.

Ziele przywrotnika zawiera aż do 8 proc. garbników – są to związki antyoksydacyjne o działaniu ściągającym na błony śluzowe i skórę, obkurczającym naczynia krwionośne i hamującym krwawienie. Z uwagi na te właściwości roślina była cenionym środkiem po porodach.

Garbnikom towarzyszą inne związki aktywne, które zmniejszają stres oksydacyjny w organizmie m.in. flawonoidy, fenolokwasy, kwas glukuronowy czy elagowy.

Przywrotnik był i wciąż jest nazywany „przyjacielem kobiety”, choć współczesna medycyna uznaje zalecenia związane ze stosowaniem go w problemach ginekologicznych za przestarzałe. Trzeba wiedzieć, że polecano go zwłaszcza w połogu i uważano, że przywraca panieński wygląd, zdrowie i płodność po porodzie. Wciąż sprawdza się też w innych problemach, z którymi najczęściej borykają się panie.

Przywrotniki wykazują wiele cennych właściwości, m.in.:

• antyseptyczne,
• przeciwzapalne,
• rozkurczowe,
• przeciwbólowe,
• przeciwświądowe,
• przeciwkrwotoczne,
• przeciwobrzękowe,
• ochronne dla naczyń krwionośnych,
• wzmacniające tkankę łączną,
• lekko estrogenne,
• pobudzające laktację,
• wspomagające regenerację tkanek i gojenie ran,
• wspierające krążenie krwi.

Czytaj: Masz problemy z krążeniem krwi? Na ciężkie nogi i obrzęki pomocne są zioła i suplementy diety

Ziele Alchemilla działa skutecznie zarówno przy spożywaniu, jak i przemywaniu skóry i błon śluzowych. Za sprawą swoich związków czynnych przywrotnik znajduje zastosowanie w problemach zwłaszcza takich, jak:

• zaburzenia miesiączkowania,
• zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS),
• objawy menopauzy,
• skurcze mięśni gładkich,
• przepuklina,
• choroby mięśni,
• osłabienie mięśnia sercowego,
• nietrzymanie moczu,
• przewlekły nieżyt żołądka,
• zaburzenia trawienia,
• biegunki,
• wzdęcia i gazy.

Zobacz także: Zioła na PMS. Napary z tych roślin łagodzą ból brzucha i wahania nastroju. Jakie herbatki pić przy objawach napięcia przedmiesiączkowego?

Wykazano ponadto, że związki z przywrotnika działają antybakteryjne m.in. w stosunku do antybiotykoopornych szczepów gronkowca złocistego, a także przeciwgrzybiczo i przeciwwirusowo – m.in. na wirusa opryszczki. Stąd stosuje się go (m.in. w postaci naparu) także zewnętrznie, np. jako:

• kompresy na otarcia i oparzenia, a także zapalenie gruczołów mlecznych,
• kompresy na oczy,
• płukanki do ust, np. w zapaleniu jamy ustnej i gardła,
• toniki do cery trądzikowej,
• toniki i kremy zwalczające oznaki starzenia i przywracające jędrność i elastyczność skóry,
• balsamy i kremy na cellulit, rozstępy, blizny, przebarwienia skóry,
• nasiadówki przy stany zapalne narządów rodnych, zwłaszcza białych upławach.

Warto wiedzieć, że przywrotnik na problemy można stosować doraźnie także w postaci minimalnie przetworzonej, np. jako świeży sok do nosa w przypadku krwotoku albo okłady z rozgniecionych liści na ciało w przypadku nadmiernego starzenia się skóry.

Ziele przywrotnika jest uznawane za bezpieczne i nie są znane skutki uboczne jego przyjmowania. Warto jednak nie przekraczać zalecanych dawek i stosować kurację zgodnie ze wskazaniami.

Nie ma też przeciwwskazań do stosowania przywrotnika doustnie, jednak ogólnie odradza się je w ciąży. Jednak według niektórych źródeł, a zwłaszcza przekazów historycznych, stosowany na 4 tygodnie przed porodem może go wspomóc. Zalecano nawet, by przyjmować ją od drugiego miesiąca w przypadku kobiet, które doznały wcześniej poronień.

Dowiedz się także: Pokrzywa, która nie parzy? To jasnota biała. Zastosuj na trawienie, bolesne miesiączki i cienie pod oczami. Wypróbuj herbatkę z jasnoty