Popularny barwnik do skóry i włosów może leczyć wątrobę. Niezwykłe odkrycie naukowców

Krzew Lawsonia inermis, znany w Polsce jako lawsonia bezbronna lub nadbarwia bezbronna, od wieków ceniony jest za liście i pędy, z których powstaje henna – naturalny barwnik nadający włosom i skórze charakterystyczny pomarańczowo-czerwony lub mahoniowy odcień.

Teraz ta roślina, kojarzona głównie z rytuałami piękna, może zyskać zupełnie nowe znaczenie. Naukowcy z Osaka Metropolitan University odkryli, że ten sam pigment, który barwi skórę i włosy, może mieć potencjał w leczeniu chorób wątroby.

Badacze skupili się szczególnie na zwłóknieniu wątroby – chorobie wywołanej długotrwałym działaniem czynników uszkadzających, takich jak alkohol, wirusy, zaburzenia autoimmunologiczne czy niektóre leki. W miarę postępu schorzenia dochodzi do marskości, niewydolności, a nawet rozwoju raka wątroby.

Szacuje się, że zaawansowane zwłóknienie dotyczy 3–4 procent populacji, a skuteczne metody jego leczenia wciąż są bardzo ograniczone.

Potencjalnym celem terapii mogą być komórki gwiaździste wątroby (HSC), które w warunkach uszkodzenia narządu zaczynają nadmiernie się namnażać i produkować zbyt dużo tkanki włóknistej oraz kolagenu, zaburzając prawidłowe funkcjonowanie wątroby.

Zespół prof. Tsutomu Matsubary i dr Atsuko Daikoku z Osaka Metropolitan University opracował innowacyjny system badań przesiewowych, pozwalający identyfikować substancje działające bezpośrednio na aktywowane komórki HSC. Jednym z odkrytych związków okazał się lawson (2-hydroksy-1,4-naftochinon) – naturalny barwnik zawarty w hennie, który może hamować aktywację tych komórek.

U myszy, którym podawano lawson, odnotowano spadek poziomu markerów zwłóknienia wątroby, takich jak YAP, αSMA i COL1A. Jednocześnie zauważono wzrost ekspresji cytoglobiny – białka o właściwościach antyoksydacyjnych, charakterystycznego dla nieaktywnych komórek HSC. Wyniki te sugerują, że pod wpływem lawsonu komórki gwiaździste mogą powracać do stanu spoczynku, przestając wspierać proces włóknienia.

Zobacz też: Jak zmyć hennę ze skóry? Zobacz sposoby, które pomogą ci usunąć ją z brwi, rąk, twarzy i paznokci

Zdaniem autorów na bazie lawsonu można będzie stworzyć pierwszy lek, który kontroluje, a nawet łagodzi włóknienie.

– Obecnie opracowujemy system dostarczania, który będzie transportował leki do aktywowanych komórek gwiaździstych i udostępnimy go pacjentom z włóknieniem wątroby. Kontrolując aktywność fibroblastów, w tym HSC, moglibyśmy potencjalnie ograniczyć, a nawet odwrócić skutki włóknienia. – powiedział Matsubara.