Plamienie w ciąży – jakie może mieć przyczyny? Kiedy krwawienie w ciąży trzeba skonsultować z lekarzem?

Pojawienie się plemienia na początku ciąży jest naturalnym zjawiskiem o czysto fizjologicznym podłożu. Brązowe upławy o niedużej intensywności (to tylko niewielkie, drobne plamki na bieliźnie) mogą świadczyć o:

• zagnieżdżeniu się zarodka w ścianie macicy, co określane jest terminem plamienia implantacyjnego. Towarzyszą mu objawy podobne do tych odczuwanych podczas miesiączki, jak ból brzucha, czy lekkie zmęczenie. Plamienie implantacyjne pojawia się w pierwszych dwóch tygodniach ciąży, dokładnie między 7. a 12 dniem od zagnieżdżenia zarodka.
• zmianach hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety w związku z rozwijającym się w jej łonie płodem.

Zawsze, gdy pojawiają się plamienia w ciąży, warto skonsultować tę sytuację z lekarzem prowadzącym. Krwawienie w ciąży o dużej intensywności świadczy o możliwych komplikacjach.

Do rzadszych przyczyn plamienia w ciąży, które mogą mieć formę intensywnego krwawienia, zaliczane są:

• niski poziom progesteronu we krwi matki, który jest niezbędny do podtrzymania ciąży. Ma zwykle przewlekłą formę lekkiego plamienia, w formie brązowego śluzu, ale może spowodować poronienie,
• poronienie – może pojawić się nagle z powodu traumatycznej sytuacji, lub z powodu nieprawidłowości w odżywianiu i dotlenianiu płodu (komplikacje związane z łożyskiem). Krwawienie jest bardzo obfite, a wraz z nim mogą wypłynąć również elementy jaja płodowego. Towarzyszą temu silne bóle brzucha,
• ciąża pozamaciczna tzw. ciąża ektopowa – jest stwierdzana podczas badania USG. Charakterystyka krwawienia przy ciąży, która nie rozwija się w macicy, jest różna: krwawienie może być obfite lub skąpe (tylko brązowy śluz), okresowe albo ciągłe. Towarzyszą mu jednak silne bóle brzucha,
• ciążowa choroba trofoblastyczna – to grupa niezwykle rzadkich chorób związanych z nieprawidłowym zapłodnieniem.

Plamienie w ciąży w drugim trymestrze w zasadzie nie powinno się zdarzyć. Ewentualnie pojawiające się brązowe upławy na bieliźnie mogą wskazywać na infekcję intymną rozwijającą się w drogach rodnych lub powstanie nadżerki, czyli niewielkiego ubytku w błonie śluzowej.

Poważniejszą przyczyną krwawienia w ciąży mogą być komplikacje związane z łożyskiem np. łożysko przodujące. To stan, gdy łożysko się obniża i lokuje dokładnie nad szyjką macicy, co powoduje jasnoczerwone krwawienia, lecz nie daje dolegliwości bólowych. W takiej sytuacji konieczne jest zaprzestanie forsownych ruchów w ciągu dnia (zwłaszcza ćwiczeń i noszenia ciężkich przedmiotów), na rzecz odpoczynku i relaksu. Kobieta musi być pod stałą, jeszcze bardziej wzmożoną, opieką ginekologa. Podczas rozwiązania ciąży, konieczne może być cesarskie cięcie.

Również w drugim trymestrze może dojść do poronienia. Pojawia się wówczas bardzo obfite krwawienia i ból. Taki stan może być wynikiem nagłego strachu lub wynikać z samoistnego poronienia. Bywa, że między 20. a przed 37. tygodniem plamieniu w ciąży towarzyszą regularne skurcze porodowe, co wskazuje to na przedwczesną akcję porodową.

Plamienie w ciąży w trzecim trymestrze może pojawić się po wizycie kontrolnej u ginekologa lub po stosunku seksualnym z partnerem. Szyjka macicy jest wówczas bardzo wrażliwa i nietrudno o jej podrażnienie, co powoduje, że na bieliźnie pojawia się brązowy śluz.

Mocne plamienie i krwawienie w ciąży w jej końcowej fazie może też jednak wskazywać na oderwanie się lub przedwczesne odklejenie się łożyska, co zagraża życiu dziecka. Łożysko to łącznik między matką a dzieckiem. Za jego pomocą maleństwo otrzymuje tlen i związki odżywcze, ale łożysko także odbiera od maluszka zbędne produkty przemiany materii jak dwutlenek węgla i metabolity. Oderwanie łożyska to stan, na który narażone są zwłaszcza kobiety ciężarne po 35. roku życia.

Plamienie w ciąży może też być objawem pęknięcia macicy, które na szczęście zdarza się rzadko, a jedynym wtedy ratunkiem pozostaje wykonanie szybkiej operacji połączonej z porodem.

Pod koniec ciąży następuje wypadnięcie tak zwanego czopa śluzowego (związane jest to z rozszerzaniem się macicy i przygotowywaniem się organizmu kobiety do porodu). Czop śluzowy zabarwiony krwią jest zjawiskiem naturalnym i nie stwarza powodów do niepokoju. Jego barwa może być jednak różna: jasnoróżowa, jeśli krew jest świeża, lub brązowa, jeśli do krwawienia doszło wcześniej.

Brązowe upławy w ciąży w początkowej jej fazie mogą świadczyć o zbyt niskim stężeniu progesteronu. W skrajnych przypadkach mogą wskazywać na poronienie zatrzymane (polega ono na tym, że płód nie jest wydalony przez 8 tygodniu po obumarciu) lub być sygnałem, że jajo płodowe jest puste. Także ciąża pozamaciczna powoduje brązowe plamienie oraz sporadyczne krwawienia. Dodatkowym objawem jest ból brzucha lub barku.

Brązowy kolor plamienia w ciąży może także wskazywać na ciążową chorobę trofoblastyczną, czyli zaśniad groniasty. Choroba ta pojawia się do piątego miesiąca ciąży i spowodowana jest nieprawidłowym zapłodnieniem komórki jajowej. W przypadku częściowego zaśniadu groniastego istnieje szansa na donoszenie ciąży i urodzenie zdrowego dziecka, w zaśniad groniasty całkowity takiej szansy niestety nie daje.

Brązowy śluz z pochwy może także pojawić się przed okresem lub zamiast okresu na początku ciąży. Jak zostało powiedziane, jest to zjawisko naturalne, związane ze zmianami zachodzącymi w organizmie ciężarnej kobiety, a konkretnie z zagnieżdżaniem się zapłodnionej komórki jajowej w macicy.

Brązowawe plamienie w ciąży po stosunku w trzecim trymestrze jest spowodowane dużą wrażliwością szyjki macicy, szczególnie w trzecim trymestrze ciąży. Jest ona w tym czasie narażona na mikrourazy, powodujące drobne krwawienia. Podobna sytuacja może mieć miejsce po wizycie kontrolnej u ginekologa.

Powodem do niepokoju w czasie ciąży są upławy ze świeżej krwi, a przede wszystkim silne krwawienie z dróg rodnych. Taki stan wymaga jak najszybszej konsultacji z lekarzem ginekologiem.