Spis treści
Czym jest synestezja?
Synestezja to stan, w którym jeden rodzaj bodźca wywołuje pobudzenie innego zmysłu. Przykład? Muzyka ma konkretny kolor, obraz ma zapach, a pewne formy przestrzenne, jak spirala czy koło kojarzą się z konkretnymi datami. W literaturze opisano wiele kombinacji pomiędzy bodźcem a pobudzeniem drugiego, powszechnie niepowiązanego zmysłu, z których niektóre są bardziej powszechne niż inne. Przykładowo synestezja litera–kolor występuje prawdopodobnie u ponad 50% synestetyków. Z drugiej strony, rzadkim rodzajem synestezji jest ta, która jest wyzwalana przez bodźce nacechowane emocjami, takie jak słowa o charakterze emocjonalnym, fotografie, postacie ludzkie i twarze znajomych osób, ale jest możliwa. Do niej zalicza się też „zdolność” widzenia aury.
Aura to niekoniecznie magia! Można ją wyjaśnić naukowo
Jak podaje badanie „Auras in mysticism and synaesthesia: A comparison”, przeprowadzone przez naukowców Uniwersytetu w Grenadzie, u R, synestety, który uczestniczył w tym badaniu, widok znajomej osoby wywołuje w umyśle obraz „ludzkiej sylwetki wypełnionej kolorem”. Dla R różni ludzie kojarzą się z różnymi odcieniami kolorów. Badany przykładowo twierdzi, że zawsze kojarzył swoją matkę z kolorem niebieskim.
Tego rodzaju doświadczenia synestetyków podobne są do doświadczeń osób, które twierdzą, że posiadają zdolność widzenia aury. W ezoteryce uważa się, że ludzie, zwierzęta i przedmioty są otoczeni energią, przybierającą określony kolor.
Naukowcy mają jednak inne zdanie. Według Jamiego Warda, profesora neuronauki kognitywnej na Uniwersytecie w Sussex, „zamiast zakładać, że ludzie emitują aury lub pola energetyczne, które mogą być wykryte jedynie przez zmanipulowane kamery lub wyszkolonych jasnowidzów”, moglibyśmy rozważyć „naukowe ujęcie tego zjawiska w kategoriach synestezji”. Synestetycy twierdzą, że kolor przypisywany konkretnej osobie wynika przede wszystkim z jej osobowości, charakteru relacji oraz ogólnego wrażenia i emocjonalnej reakcji, jaką wywołuje. Doświadczenie to pojawia się zarówno przy bezpośrednim kontakcie z daną osobą, jak i podczas patrzenia na jej fotografię.
Uzdrowiciel, który widzi aurę? I tak, i nie
Naukowcy z Grenady wspominają w swoim badaniu o Estebanie Sánchezie Casasie. To słynny uzdrowiciel z południa Hiszpanii, u którego zauważyli synestezję lustrzanego dotyku, co oznacza, że przeżywa on odczucia podobne do osoby, znajdującej się naprzeciw niego. Jak sprawdzono, Estaben ma silnie rozwiniętą empatię. Mężczyzna rzeczywiście może „widzieć” aurę, ale czy to dowód na to, że aura jako taka istnieje? Nie, ponieważ synestezja jest rodzajem sposobem postrzegania rzeczywistości. Nie oznacza to, że synestetycy kłamią, lecz odbierają bodźce w określony sposób.
Rodzaje synestezji
Synestezja może przyjmować różne formy, w zależności od tego, które zmysły są ze sobą powiązane. Wśród nich znajdują się:
Grafem–kolor – litery i cyfry wywołują w umyśle określone kolory. Na przykład litera „A” może być postrzegana jako czerwona, a „5” jako niebieska.
Dźwięk–kolor (chromestezja) – dźwięki, muzyka lub głosy wywołują doznania wizualne w postaci kolorowych plam czy świateł.
Słowo–smak – słowa, dźwięki lub imiona mogą wywoływać konkretne smaki.
Osoba–kolor – ludzie są automatycznie kojarzeni z określonymi kolorami, często zależnie od ich osobowości, relacji czy emocjonalnego odbioru.
Dotyk–smak lub dotyk–widzenie – wrażenia dotykowe mogą wywoływać określone smaki lub obrazy w umyśle.
