Czym jest koronawirus SARS-CoV-2 i co o nim wiemy?
Wirus o nazwie SARS-CoV-2 należy do rodziny koronawirusów (Coronaviridae). Jest on siódmym znanym gatunkiem z tej rodziny wirusów, który powoduje zakażenia u ludzi. Wywołuje on chorobę koronawirusową COVID-19 przenoszoną drogą kropelkową. Charakterystyczna nazwa wirusa wynika z jego specyficznej budowy – otoczony jest pierścieniem z wypustkami. Początkowo koronawirusa nazwano 2019-nCoV, później jednak oficjalną nazwę – „SARS-CoV-2” – ogłosił Międzynarodowy Komitet Taksonomii Wirusów.
Jak można się zarazić koronawirusem?
Jak pokazują statystyki COVID-19 powoduje więcej zgonów niż grypa sezonowa. Przebieg tej choroby jest też znacznie bardziej niebezpieczny. Wirus SARS-CoV-2 przenoszony jest drogą kropelkową, podobnie jak wirus grypy. Nosiciel zaraża podczas kaszlu, kichania i mówienia. Zakażenie może nastąpić też w wyniku dotknięcia czegoś, co miało kontakt ze śliną chorego.
Uwaga! Zarażać innych mogą również chorzy, którzy infekcję przechodzą bezobjawowo!
Wirusy znajdują się także na telefonach, klamkach, przyciskach i innych przedmiotach mogą przetrwać nawet kilka godzin, dlatego tak ważne jest, aby regularnie i prawidłowo myć ręce! Nie należy również zasłaniać ust dłonią, którą później dotykamy przedmiotów.
Dotychczas nie udowodniono, że koronawirusem można zarazić się przez kontakt z psem lub kotem, niemniej należy zachowywać ostrożność i przestrzegać zasad higieny.
Jeśli chodzi o czas inkubacji, czyli okres, po którym w pełni rozwijają się objawy choroby koronawirusowej – wynosi on 2-14 dni. Istnieją natomiast przypadki, w których czas ten wynosił aż 27 dni. Dla porównania – objawy zwykłej grypy rozwijają się zwykle po ok. 2 dniach.
Okres zarażania innych po wyleczeniu infekcji w przypadku koronawirusa może wynosić nawet do 2-4 tygodni. Ważne jest zatem, aby przestrzegać zasad przebywania w warunkach kwarantanny. Ta obecnie trwa 10 dni.
Warto też wiedzieć, że tempo rozprzestrzeniania się koronawirusa jest znacznie szybsze niż w przypadku patogenów powodujących inne choroby zakaźne, a jeden chory może zarazić kilka razy więcej osób niż w przypadku np. grypy.
Jakie są objawy zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2?
Do najczęściej występujących objawów infekcji spowodowanej koronawirusem należą:
- gorączka,
- suchy kaszel,
- zmęczenie.
Dowiedz się również:
Rzadziej pojawiają się takie objawy jak:
- bóle mięśniowe,
- ból gardła,
- biegunka,
- bóle głowy,
- bóle brzucha,
- nudności,
- utrata węchu i smaku (najczęściej u młodych osób),
- zmiany skórne na stopach.
Objawem, który również zaobserwowano u pacjentów z COVID-19, choć nie uwzględniono jak dotąd w oficjalnym zestawieniu symptomów zakażenia, jest charakterystyczna wysypka w jamie ustnej, zlokalizowana zwłaszcza w okolicach gardła.
Przeczytaj na temat nietypowego objawu COVID-19:
W ciężkich przypadkach choroby w dalszej kolejności mogą rozwinąć się jej powikłania. Do poważnych objawów zakażenia należą:
- duszności lub trudności w oddychaniu,
- zapalenie płuc,
- zespół ostrej niewydolności oddechowej,
- ból lub ucisk w klatce piersiowej,
- utrata mowy lub zdolności ruchowych
- posocznica,
- wstrząs septyczny.
Wszystkie powyższe objawy choroby koronawirusowej w skrajnych przypadkach mogą spowodować śmierć pacjenta. Pozostawiają też trwałe ślady w jego ciele, co jest widoczne m.in. w obrazie płuc, serca czy mózgu. Skutki COVID-19 u ozdrowieńców mogą utrzymywać się nawet przez długie lata.
Jednym z mniej groźnych, choć istotnych odległych skutków ciężkiej postaci COVID-19, okazało się też wypadanie włosów, na co lekarze i naukowcy zwrócili uwagę w sierpniu 2020 roku. Nasilona utrata włosów po infekcji koronawirusem obserwowana jest po ok. 3 miesiącach od wyjścia z choroby.
Nietypowe objawy COVID-19 – sprawdź, czy to może być koronaw...
Objawy koronawirusa u dzieci
Dotychczasowe przypadki zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 u dzieci miały stosunkowo łagodny przebieg. Objawy były podobne do przeziębienia i obejmowały najczęściej gorączkę, katar oraz kaszel, zdarzały się także objawy żołądkowo-jelitowe (wymioty i biegunka). Zanotowano też ciężkie powikłania (zespół ostrej niewydolności oddechowej), były one jednak stosunkowo nieliczne.
W związku z tym, że choroba koronawirusowa u dzieci ma łagodny przebieg, jej objawy łatwo jest pomylić ze zwykłym przeziębieniem lub grypą. Oprócz typowych dla COVID-19 symptomów, uwagę rodziców powinny zwrócić następujące sygnały:
- niechęć do spożywania płynów i zmniejszona częstotliwość oddawania moczu u dziecka,
- nieustępujący płacz bez wyraźnej przyczyny,
- gorączka, która nie ustępuje po podaniu leków zmniejszających gorączkę,
- nietypowe zachowanie dziecka.
W maju 2020 r. nowojorscy lekarze zwrócili też uwagę, że istnieje „dziecięca odmiana” COVID-19. Zaobserwowane objawy są podobne do zespołu wstrząsu toksycznego, oraz zespołu Kawasakiego (ostrej choroby zapalnej, która atakuje małe i średnie naczynia krwionośne).
Dowiedz się więcej na temat
Objawy koronawirusa u osób starszych
Szczególną ostrożność powinny zachowywać osoby starsze, ponieważ to właśnie ta grupa wiekowa jest najbardziej narażona na zakażenie i ewentualne powikłania po chorobie. Dlaczego seniorzy są bardziej podatni i gorzej znoszą infekcje wirusowe? Ich układ odpornościowy jest naturalnie osłabiony, a organizm często zmaga się z dodatkowymi chorobami przewlekłym, takimi jak cukrzyca, choroby serca, czy płuc. Objawy koronawirusa u seniorów są typowe, przy czym lekarze podkreślają, że zazwyczaj nie występuje u nich wysoka gorączka. Ostatnie badania donoszą, że jedynym objawem choroby COVID-19 u osób starszych może być majaczenie i dezorientacja.
Dowiedz się więcej:
Co zrobić w przypadku podejrzenia zakażeniem SARS-CoV-2?
W przypadku podejrzenia choroby COVID-19 wywołanej zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2 trzeba jak najszybciej zgłosić się do szpitalnego oddziału zakaźnego bądź powiadomić najbliższą stację sanitarno-eidemiologiczną.
Nie należy zgłaszać się na SOR (Szpitalny Oddział Ratunkowy) ani do przychodni, ponieważ istnieje wysokie ryzyko zakażenia innych osób w poczekalni!
Niestety nie ma jeszcze szczepionki przeciwko nowemu koronawirusowi ani innych leków, które hamują jego namnażanie. Lekarze stosują wyłącznie leczenie objawowe, które polega na stosowaniu leków zwalczających objawy zakażenia.
800 190 590 - numer infolinii Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczącej postępowania w sytuacji podejrzenia zakażenia koronawirusem
Gdzie szukać pomocy, opieki, zgłosić kwarantannę lub uzyskać informację o niej? Przydatne kontakty
Jak umówić się na szczepienie przeciw COVID-19?
Szczepienia na COVID-19 zostały podzielone na cztery etapy. Zapisy na nie są rozłożone w czasie, w zależności od tego, do której grupy należymy. Żeby zapisać się na szczepienie, w pierwszej kolejności należy uzyskać e-skierowanie. Można to zrobić na kilka sposobów:
- dzwoniąc na specjalną infolinię pod numer 989 lub 22 62 62 989,
- korzystając z Internetowego Konta Pacjenta,
- zapisując się u swojego lekarza.
Kiedy otrzymamy e-skierowanie, należy umówić się na termin szczepienia (od razu na dwie daty - dla przyjęcia dwóch dawek szczepionki). Można to zrobić korzystając z:
- tej samej infolinii (989 lub 22 62 62 989), co przy e-skierowaniu,
- Internetowego Konta Pacjenta,
- dzwoniąc bezpośrednio do punktu szczepień lub przychodni, z której otrzymaliśmy skierowanie. Listę punktów szczepień, wraz adresem i numerem telefonu, znajdziemy tutaj.
Infolinia dotyczącza zdrowia
Informacje dotyczące zdrowia i koronawirusa można uzyskać dzwoniąc na Telefoniczną Informację Pacjenta pod numer 800 190 590. Jest ona bezpłatna, czynna całą dobę i przez 7 dni w tygodniu.
Osoby przebywające zagranicą powinny wybrać numer +48 22 125 66 00.
Telefon alarmowy na pogotowie ratunkowe
Cały czas działa telefon na pogotowie ratunkowe – 999 oraz ogólny telefon alarmowy – 112. Należy z nich skorzystać, jeśli stan naszego zdrowia (lub domownika) gwałtownie się pogarsza.
UWAGA: jeżeli podejrzewamy lub wiemy, że jesteśmy chorzy na COVID-19 koniecznie poinformujmy o tym dyspozytora.
Telefon do lekarza POZ
Ważne jest także skontaktowanie się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Od niego możemy dostać skierowanie na test na COVID-19. Jeśli nie mamy telefonu do swojej przychodni, możemy skorzystać z wyszukiwarki na stronie NFZ. Ponadto (od 20.11.2020 r.) skierowanie na test RT-PCR może wystawić lekarz, który udziela świadczeń w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, opieki hospicyjnej i paliatywnej, a także długoterminowej. Kontakt możemy znaleźć w w wyszukiwarce NFZ.
Bardzo pomocna jest także inna zakładka na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia. Znajdziemy tu informacje o tym, które przychodnie i inne placówki medyczne rzeczywiście są czynne w czasie pandemii w danym regionie. Te dane, zebrane pod hasłem „Gdzie się leczyć w czasie COVID-19”, aktualizują wojewódzkie oddziały NFZ (linki na stronie Funduszu przekierowują właśnie do nich).
Gdzie szukać opieki medycznej online?
Wiele spraw dotyczących zdrowia (niekoniecznie związanych bezpośrednio z koronawirusem), możemy załatwić zakładając Internetowe Konto Pacjenta (IKP). Żeby to zrobić, trzeba mieć profil zaufany albo e-dowód (dowód osobisty z warstwą elektroniczną); można także zalogować się przez konto internetowe iPKO lub Inteligo w PKO BP lub przez bank spółdzielczy. Mając takie konto można m.in. sprawdzić wynik testu na koronawirusa oraz uzyskać informacje o kwarantannie lub izolacji. Ale można także np. przedłużyć receptę, mieć dostęp do historii swojego leczenia w ramach NFZ itp.
Nawet nie mając IKP można umówić się na e-wizytę, która odbędzie się przez telefon lub online. Należy wypełnić formularz w tej zakładce. Jest to zalecane, jeśli nie możemy skontaktować się z lekarzem POZ, a potrzebujemy porady medycznej, wypisania recepty itp.
Uwaga: przez tę usługę NIE otrzymamy skierowania na test na koronawirusa.
Telefon do sanepidu
Jeśli chcemy skontaktować się ze Państwową Inspekcją Sanitarną (sanepidem), należy zadzwonić na specjalną infolinię pod numer +48 22 25 00 115 (należy wybrać 1, a następnie 2). Jest to Centrum kontaktu COVID-19. Infolinia jest czynna całą dobę, przez 7 dni w tygodniu, w sprawach dotyczących zdrowia. Tu również uzyskamy informacje na temat statusu kwarantanny, a także zgłosimy pozytywny wynik testu lub to, że mieliśmy kontakt z osobą zakażoną.
Na jakie numery telefonów trzeba uważać?
Koniecznie trzeba zwrócić uwagę na numer, z którego wysyłane jest automatyczne powiadomienie o nałożeniu kwarantanny na osoby, które znajdują się w bazie EWP. Od 10.11.2020 r. GIS wprowadził nowy numer +48 22 25 71 145. Wcześniej te informacje były przekazywane z numeru 221 043 705. Takie połączenie należy odebrać i odsłuchać komunikat o nałożeniu kwarantanny oraz możliwości odebrania świadczenia. Najlepiej wpisać je do pamięci telefonu (niestety nie jest jasne, czy obowiązuje tylko nowy numer, czy również stary). Nieodebranie telefonu nie zwalnia nas z kwarantanny!
Kontakt do ZUS
Z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych możemy skontaktować się na kilka sposobów:
- telefonując do Centrum Obsługi Telefonicznej pod numer +48 22 560 16 00 (od poniedziałku do piątku w godzinach 7.00-18.00)
- umawiając e-wizytę w swoim oddziale ZUS (właściwym ze względu zamieszkania) - można to zrobić tutaj (będzie ona możliwa od poniedziałku do piątku od 9.00 do 14.30).
Jednak najwięcej informacji uzyskamy korzystając z Platformy Usług Elektronicznych – PUE ZUS. Po zalogowaniu się na stronie znajdziemy m.in. wszystkie informacje dotyczące kwarantanny lub izolacji domowej
Uwaga: zakładka „Kwarantanna, izolacja domowa” wyświetla się tylko osobom, które są nią objęte.
Aplikacja Kwarantanna Domowa
Informacje o kwarantannie znajdziemy też w aplikacji Kwarantanna domowa. Po jej zainstalowaniu i wpisaniu kodu otrzymanego SMS-em uzyskamy odpowiednie informacje (niestety dane nie zawsze są aktualizowane w czasie rzeczywistym).
Gdzie szukać pomocy psychologicznej?
W czasach pandemii koronawirusa jesteśmy bardziej niż zwykle narażeni na stres. Obawy związane z samym koronawirusem, skutkami choroby, a także utratą pracy, niepewnością, izolacją domową itd. powodują, że nasza psychika przestaje sobie radzić. O zdrowie i dobry stan psychiczny trzeba zadbać tak samo, jak o zdrowie fizyczne. Oto, gdzie można szukać pomocy psychologicznej:
- 800 70 22 22 – infolinia dla osób szukających wsparcia psychicznego. Telefon jest bezpłatny, czynny 7 dni w tygodniu, przez całą dobę. Dodatkowo na stronie Centrum Wsparcia można skorzystać z czatu lub znaleźć adres placówki udzielającej pomocy w pobliżu naszego miejsca zamieszkania;
- +48 22 230 22 07 – linia wsparcia psychologicznego prowadzona przez Polski Czerwony Krzyż; telefon jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 16.00-20.00;
- 800 220 280 – telefon zaufania prowadzony przez fundację Znajdź Pomoc, oferujący pomoc psychologiczną; telefon czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 17.00-20.00.
Bezpłatną pomoc psychologiczną świadczą też Psychologowie dla Społeczeństwa. W wybraną sobotę miesiąca można zadzwonić po poradę do specjalistów. Numery telefonów są podawane w dniu udzielania porad. Szczegółowe informacje można znaleźć tutaj - klikając w opcję „skorzystaj”.
Gdzie szukać pomocy praktycznej?
Zachorowanie na COVID-19, kwarantanna i izolacja często oznacza, że potrzebujemy pomocy w sprawach dnia codziennego, takich jak zrobienie zakupów, wykupienie leków itp. O pomoc powinniśmy się zwrócić do miejscowego ośrodka pomocy społecznej. Ich listę, wraz z danymi kontaktowymi znajdziemy tutaj.
Gdzie uzyskać po pomoc dla seniora
Osoby powyżej 70 roku życia mogą uzyskać pomoc w ramach Solidarnościowego Korpusu Wsparcia Seniorów. Jest to pomoc nie tylko dla osób chorych lub objętych kwarantanną, ale także tych, którzy zdecydowali się pozostać w domu. Pomoc można uzyskać telefonując pod numer 22 505 11 11. Osoba przyjmująca zgłoszenie przekazuje je do odpowiedniego ośrodka pomocy społecznej (w danej gminie), a pracownik ośrodka kontaktuje się z seniorem.
Telefon dla seniorów DOBRE SŁOWA prowadzi także Szlachetna Paczka. Telefonując pod numer 12 333 7088 senior może porozmawiać ze specjalistą – psychologiem lub terapeutą. Poza rozmową i wsparciem emocjonalnym dla seniora, może też być zorganizowana pomoc lokalnego wolontariusza, obejmująca również zrobienie zakupów itp. i załatwienie innych bieżących spraw.
Pomoc dla seniorów, często na poziomie regionalnym, świadczą również fundacje, np. Fundacja Pomocy Psychologicznej i Edukacji Społecznej RAZEM, która obecnie prowadzi pomoc dla seniorów (osób powyżej 55 roku życia) z województwa mazowieckiego. Dzwoniąc pod numer 733 563 311 można umówić się na rozmowę dotyczącą wsparcia psychologicznego, a także pomocy w życiu codziennym.
Pomoc seniorom oferują również diecezjalne oddziały Caritas. Kontakty do nich można znaleźć tutaj.
Źródło: Serwis Ministerstwa Zdrowia i NFZ
Podejrzewasz u siebie koronawirusa?: Sprawdź, co należy zrobić po zaobserwowaniu objawów mogących świadczyć o COVID-19!
Prawidłowe mycie rąk chroni przed wirusami
