Spis treści
Nie jesteś skazany na demencję na starość
Nasze społeczeństwo się starzeje, żyjemy coraz dłużej, a w związku z tym jest coraz więcej osób starszych, które zmagają się z różnymi chorobami. Jedną z nich jest demencja, która dotyka już ok. 500 tys. osób w Polsce. Najczęstszą jej odmianą jest natomiast choroba Alzheimera, która charakteryzuje się problemami z pamięcią i koncentracją, dezorientacją, zapominaniem słów, a nawet zmianami osobowości i nastrojów.
Wiele osób uważa, że taka jest kolej rzeczy i naturalne jest to, że z wiekiem mamy słabszą pamięć, a robienie nowych rzeczy, a nawet kontakty z innymi ludźmi stają się trudne. Jednak to nie prawda, nie jesteśmy skazani na demencję na starość. Udowadniają to naukowcy, którzy do odkrytych wcześniej czynników ryzyka rozwoju demencji dodali jeszcze dwa nowe.
Okazuje się, że na wszystkie z nich mamy wpływ i możemy nie dopuścić do rozwoju choroby Alzheimera czy Parkinsona pod warunkiem, że całe życie będziemy dbać o zdrowy tryb życia i przestrzegać pewnych zasad.
– Demencja nie jest nieuniknioną częścią procesu starzenia się i znalezienie sposobów na zapobieganie jej rozwojowi jest kluczowe. Dobrą wiadomością jest to, że daje to ogromną szansę na wdrożenie środków, które pozwolą zachować zdrowie naszego mózgu. Wiele z tych czynników to kwestie, na które jednostki mogą mieć wpływ, jak na przykład palenie, ale inne, jak zanieczyszczenie powietrza i edukacja dzieci w wieku przedszkolnym, mają większe znaczenie. Aby się z nimi uporać, konieczne będą zmiany strukturalne w społeczeństwie, które dadzą każdemu najlepszą szansę na zdrowe życie – powiedziała dr Susan Kohlhaas z Alzheimer's Research UK.
2 nowe czynniki ryzyka rozwoju demencji, których możesz uniknąć
Komisja Lancet ds. zapobiegania demencji, interwencji i opieki (The Lancet Commission on dementia prevention, intervention and care) w 2020 roku określiła 12 czynników ryzyka rozwoju demencji. Na ich podstawie zostały opracowane także zalecenia dotyczące stylu życia, które przestrzegane już od dzieciństwa pozwalają na uniknięcie choroby.
W najnowszym raporcie komisja wiodącego czasopisma medycznego „The Lancet” do wcześniejszych czynników ryzyka dodała jeszcze dwa, które są związane z 9 proc. wszystkich przypadków demencji. Są nimi:
wysoki poziom cholesterolu po 40. roku życia,
nieleczone problemy ze wzrokiem prowadzące nawet do utraty wzroku.
Wcześniej ustalone czynniki ryzyka wiążą się z 40 proc. przypadków rozwoju demencji, a są to:
niski poziom wykształcenia,
upośledzenie słuchu,
wysokie ciśnienie krwi,
palenie papierosów,
otyłość,
depresja,
brak aktywności fizycznej,
nadmierne spożycie alkoholu,
zanieczyszczenie powietrza,
izolacja społeczna.
14 sposobów na zmniejszenie ryzyka demencji
Wyżej wymienione czynniki ryzyka rozwoju demencji są modyfikowalne, a więc mamy na nie wpływ. Dzięki temu możemy w taki sposób ulepszyć nasz styl życia, aby znacznie zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby, a nawet go uniknąć.
– Ważne jest, abyśmy jako społeczeństwo opracowali środki, które pozwolą utrzymać mózgi ludzi w jak najlepszym zdrowiu, szczególnie że demencja jest obecnie główną przyczyną zgonów – powiedział profesor Charles Marshall z Queen Mary University w Londynie.
14 zaleceń opracowanych przez komisję Lancet na rok 2024:
dobre wykształcenie i stymulacja umysłowa w wieku dorosłym,
aparaty słuchowe dla osób z ubytkiem słuchu,
leczenie depresji,
ochrona głowy w sportach kontaktowych,
regularne ćwiczenia,
zakaz palenia,
obniżenie wysokiego ciśnienia krwi,
obniżenie wysokiego poziomu cholesterolu,
utrzymanie odpowiedniej masy ciała,
ograniczenie wysokiego spożycia alkoholu,
rozwiązanie problemu izolacji społecznej w podeszłym wieku,
badanie wzorku i noszenie okularów,
zapobieganie cukrzycy, zmniejszanie spożycia cukru,
zmniejszanie zanieczyszczenia powietrza.
Te zdrowe nawyki są szczególnie ważne, zwłaszcza że nowe dowody pokazują, że zmniejszenie ryzyka demencji wydłuża lata zdrowego życia. Stosowanie ich opóźnia również ewentualny rozwój choroby i tym samym skraca czas, jaki osoby te spędzają w złym stanie zdrowia.
– Nasz nowy raport ujawnia, że można i należy zrobić o wiele więcej, aby zmniejszyć ryzyko demencji. Nigdy nie jest za wcześnie ani za późno, aby podjąć działania, a możliwości wywarcia wpływu są na każdym etapie życia – mówi główna autorka badania, profesor Gill Livingston z University College London.
Źródło: Dementia prevention, intervention, and care 2024 The Lancet
