Spis treści
Udar niedokrwienny mózgu i geny
Rodzaj grupy krwi może mieć związek z ryzykiem wczesnego udaru – wynika z analizy badań przeprowadzonych w Szkole Medycznej Uniwersytetu Maryland (UMSOM), o czym badacze donoszą na łamach „Neurology”. Badania są na tyle ważne, że udar niedokrwienny jest on najczęstszą przyczyną niepełnosprawności u dorosłych, a na skutek niedokrwienia mózgu i jego powikłań umiera 1 na 3 pacjentów.
Sprawdź: Upał zagraża zgonem na udar mózgu
W pracy uwzględniono dane pochodzące z 48 badań genetycznych ok. 17 tys. osób dorosłych poniżej 60. roku życia, które dotyczyły udarów niedokrwiennych mózgu – takich, które są spowodowane zablokowaniem dopływu krwi do tego narządu (dla przypomnienia: drugim i niebadanym tu, jest udar krwotoczny, czyli wylew krwi do mózgu). Grupę porównawczą stanowiło 600 tys. zdrowych osób, które nigdy nie miały udaru.
Udar mózgu to incydent sercowo-naczyniowy, który bezpośrednio zagraża życiu i zdrowiu. Liczba przypadków wczesnego udaru niestety rośnie, a osoby, które go przeżyły, często nie odzyskują pełnej sprawności.
W ramach nowego przedsięwzięcia naukowcy zidentyfikowali genetyczne warianty związane z udarem niedokrwiennym mózgu i znaleźli związek między tym zdarzeniem zachodzącym przed 60. rokiem życia a regionem chromosomów z genami determinującymi grupę krwi.
Te grupy krwi wpływają na ryzyko niedokrwiennego udaru mózgu
W badaniu ustalono, że uczestnicy badania, u których wystąpił wczesny udar, częściej mieli grupę krwi A. Rzadziej byli to natomiast pacjenci grupą krwi 0, w porównaniu z osobami doznającymi późnego udaru i tymi, u których udar nie wystąpił wcale. W porównaniu do grupy kontrolnej, osoby z wczesnymi oraz późnymi udarami częściej miały grupę krwi B.
Po uwzględnieniu czynników takich, jak płeć oraz innych, udało się ująć stwierdzony związek dotyczący grupy krwi i wczesnych udarów w kontekście liczbowym. Nie znaleziono przy tym tak silnej zależności dla udarów późnych.
U osób z grupą krwi A stwierdzono o 16 proc. większe ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu przed 60. rokiem życia niż u ludzi z innymi grupami krwi. Natomiast u osób z grupą krwi 0 występowało o 12 proc. niższe zagrożenie takim udarem.
Autorzy badania pocieszają, że korelacja oznacza umiarkowany wzrost ryzyka udaru niedokrwiennego u osób z grupą krwi A i nie powinni obawiać się go przed sześćdziesiątką.
Przyczyna tej zbieżności nie jest przy tym znana, ale najprawdopodobniej ma związek z czynnikami krzepnięcia krwi, takimi jak płytki krwi i krążące w niej białka, które biorą udział w powstawaniu skrzepów. Już wcześniejsze badania sugerowały, że osoby z grupą A są nieco bardziej narażone na rozwój zakrzepicy żył głębokich w nogach.
Jak zmniejszyć zagrożenie udarem?
Choć badacze nie zalecają specjalnych badań w przypadku grupy A, osoby takie na pewno skorzystają na wprowadzeniu zmian stylu życia redukujących zagrożenie udarem. Dotyczy to kontroli ciśnienia tętniczego, poziomu cholesterolu i cukru we krwi, a także rzucenie palenia i utrata wagi w przypadku otyłości. Polecana jest zwłaszcza dieta śródziemnomorska, która obfituje w warzywa i owoce, oliwę z oliwek, ryby, nasiona roślin strączkowych, oleistych i zbożowych, a także jej modyfikacja przeciw nadciśnieniu o nazwie DASH. Niezbędny jest ponadto codzienny ruch, poczynając od 10 minut każdego dnia.
Jeśli jednak ktoś cierpi na arytmię lub niezdiagnozowaną nieregularną pracę serca, powinien zgłosić się do specjalisty, bo tego rodzaju zaburzenia istotnie zwiększają ryzyko niedokrwiennego udaru mózgu. Większe zagrożenie udarem dotyczy też kobiet z endometriozą.
Uszkodzenia spowodowane niedotlenieniem mózgu obejmują bowiem nie tylko osłabienie i problemy z mową czy pamięcią, ale także ślepotę, paraliż, śpiączkę i śmierć. Profilaktykę warto więc zacząć jak najwcześniej, zwłaszcza że w krajach rozwiniętych 10-15 proc. udarów występuje u osób przed pięćdziesiątką.
Źródło: UM School of Medicine Researchers Find Blood Type Linked to Risk of Stroke Before Age 60 University of Maryland School of Medicine
Miej ciśnienie pod kontrolą
