Kołatanie serca - przyczyny, objawy i leczenie. Na co może wskazywać kołatanie serca?

Pacjenci doświadczający kołatania serca najczęściej opisują to uczucie jako szybkie, czasem nierówne, mocno odczuwalne czy nawet słyszalne bicie serca. Niekiedy współwystępuje z nim:

• Ból w klatce piersiowej.
• Ból głowy.
• Przyspieszenie oddechu.

Nieco rzadziej osoba odczuwająca palpitacje serca nadmiernie się poci lub odczuwa uderzenia gorąca. Kołatanie serca w nocy to objaw, któremu często towarzyszy poczucie lęku. Takie zróżnicowanie objawów wynika z faktu, że wywołujące kołatania serca przyczyny są bardzo różnorodne. Wspólny mianownik wszystkich przypadków kołatania serca tkwi w wyraźnie zmienionym rytmie jego pracy. W zdecydowanej większości przypadków nie występują zaburzenia rytmu serca. Wówczas, gdy kołataniu serca towarzyszy arytmia, czyli nieregularny rytm, może to świadczyć o chorobach kardiologicznych.

Istnieją cztery główne grupy przyczyn kołatania serca. Należą do nich:

• Choroby i zaburzenia akcji serca.
• Zaburzenia psychiczne.
• Szczególnie oparte na wzmożonym lęku.
• Przyjmowanie używek lub zaburzenia metaboliczne.

Istnieje szereg chorób oraz zaburzeń dotyczących serca, które objawiają się kołataniem:

• Migotanie lub trzepotanie przedsionków.
• Częstoskurcz komorowy lub nadkomorowy.
• Niewydolność serca.
• Choroba niedokrwienna serca.
• Kardiomiopatie.
• Zapalenie osierdzia.
• Wrodzone wady serca (np. tetralogia Fallota).

Inne powodujące kołatania serca przyczyny to zaburzenia metaboliczne. Należą do nich:

• Nadczynność tarczycy.
• Zaburzenia okresu menopauzy.
• Zaburzenia gospodarki elektrolitowej (np. niedobór potasu).
• Hipoglikemia (inaczej niedocukrzenie, czyli zbyt niski poziom glukozy we krwi).
• Kołatanie serca po alkoholu, kawie i innych używkach

Zawarta w kawie czy czarnej herbacie kofeina przyspiesza akcję serca, w niektórych przypadkach może prowadzić do uczucia kołatania. Wywołujące palpitacje serca przyczyny to także palenie papierosów oraz picie alkoholu. U niektórych osób nawet spożycie niewielkiej ilości alkoholu powoduje tachykardię, czyli przyspieszenie akcji serca. Im więcej alkoholu, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń rytmu serca. Jeśli po każdym spożyciu alkoholu powtarzają się takie dolegliwości, warto skonsultować to z kardiologiem - może się okazać, że rzeczywistą przyczyną jest zaburzenie lub choroba, które na razie nie dają innych objawów.

Bardzo często kołatanie serca towarzyszy zaburzeniom psychicznym. Na palpitacje serca skarżą się osoby chorujące na następujące zaburzenia:

• Napady lęku panicznego.
• Inne zaburzenia lękowe (uogólnione, lęk wolnopłynący, fobie).
• Depresja.
• Zaburzenie z lękiem o zdrowie (dawniej: hipochondria).

W przebiegu zaburzeń lękowych, zwanych potocznie nerwicami, bardzo często występuje kołatanie serca w nocy lub w nieoczekiwanych momentach w trakcie dnia. Osoby cierpiące na takie zaburzenia często przechodzą długotrwałą diagnostykę pod kątem zaburzeń kardiologicznych i innych, zanim trafią pod opiekę psychiatry i psychologa.

Kołatanie serca towarzyszy też różnym, często naturalnym i nieświadczącym o zaburzeniu zdrowia stanom organizmu. Kołatanie serca po jedzeniu może oznaczać, że posiłek był zbyt ciężkostrawny i zawierał za wiele węglowodanów. Zdarza się to po zjedzeniu potraw tłustych lub mącznych, z dużą ilością mięsa, ziemniaków, makaronów.

Z kolei kołatanie serca w ciąży jest spowodowane zwiększoną objętością krwi w organizmie oraz działaniem progesteronu. Chwilowe przyspieszenie akcji serca podczas ciąży występuje niezwykle często. Konsultacji z lekarzem wymagają towarzyszące mu duszności, ucisk i ból w klatce piersiowej, nadpotliwość. Ciąża stanowi duże obciążenie dla układu krwionośnego matki, który musi teraz pokryć zapotrzebowanie na tlen i inne rozprowadzane wraz z krwią składniki zarówno w organizmie matki, jak i płodu. W tym okresie występuje ryzyko nasilenia istniejących zaburzeń pracy serca, ale też ujawnienia przejściowych problemów kardiologicznych.

Palpitacje serca mogą wystąpić także po nadmiernym wysiłku fizycznym oraz w czasie infekcji przebiegającej z gorączką.

Gdy palpitacje serca nawracają, pojawiają się coraz częściej lub towarzyszą im inne objawy (spośród opisanych powyżej), trzeba skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu. Zwykle wypisuje on skierowanie do kardiologa. Bardzo ważnym elementem badania jest wywiad. Wykonuje się także badania laboratoryjne, mające za zadanie ustalić, czy kołatanie serca nie jest wynikiem zaburzeń gospodarki elektrolitowej (jonogram), poziomu hormonów tarczycy (trójjodotyronina, tyroksyna) oraz hormonu tyreotropowego (THS).

Bardzo przydatne w diagnostyce jest także badanie elektrokardiograficzne (EKG) oraz monitorowanie akcji serca przez całą dobę, podczas zwyczajnej aktywności, za pomocą aparatu Holtera - przenośnego monitora EKG.

Wymienione powyżej badania pozwalają wykluczyć większość przyczyn kołatania serca. Jeśli badania nie wykazują żadnych nieprawidłowości, lekarz powinien skierować pacjenta na konsultację do psychiatry lub psychologa. Gdy za zaburzenia odpowiada niedobór potasu, jedna z wymienionych wyżej chorób natury fizycznej, zaburzeń metabolizmu lub wad serca, kardiolog wdraża specjalistyczne leczenie, najczęściej farmakologiczne.

W sytuacji, kiedy kołatania serca stanowią jedyny objaw, na który skarży się pacjent, najczęściej zaleca mu się odpoczynek, ograniczenie palenia papierosów, picia kawy i alkoholu, unikanie nadmiernego stresu lub psychoterapię (jeśli dolegliwości nie ustępują).

Kulisy zdrowia: Kołatanie serca? Nie lekceważ!