Kaszel jest normalną, prawidłową reakcją organizmu wobec czynnika drażniącego znajdującego się w gardle lub przełyku. Sam w sobie nie jest groźną dolegliwością, pod warunkiem jednak, że nie towarzyszą mu inne objawy. Jeśli jednak zdarza się niemowlęciu, nie można go bagatelizować. Może bowiem świadczyć także o poważnych chorobach.
Kaszel u niemowlaka – rodzaje i najczęstsze przyczyny
Każda, nawet najmniejsza dolegliwość występująca u dziecka, budzi niepokój rodziców. Im mniejsze dziecko, tym szybciej na wszelkie odchylenia od normy trzeba reagować. Jednym z nich jest kaszel, który zawsze kojarzy się z chorobą – najczęściej z przeziębieniem.
Kaszel u niemowlaka, podobnie jak u starszych dzieci i dorosłych, może mieć postać suchą lub mokrą. Najczęściej spowodowany jest:
- infekcją dróg oddechowych (przeziębienie, grypa, zapalenie oskrzeli);
- podrażnieniami czynnikami zewnętrznymi (drażniącą substancją rozpyloną w powietrzu, tj. dezodorant lub odświeżacz powietrza;
- reakcją alergiczną (kaszel spowodowany jest przez wdychane przez dziecko pyły czy spływającą po tylnych ścianach gardła wydzielinę z nosa);
- refluksem (gdy zawartość żołądka wraz z kwasami cofają się do przełyku i drażnią ściany gardła).
Kaszel często pojawia się także wskutek przebywania w pomieszczeniu o bardzo suchym powietrzu – jako skutek wysuszenia błon śluzowych.
Kaszel u niemowlaka jest stanem, którego nigdy nie można bagatelizować, ponieważ może zwiastować poważne choroby – w tym także te zagrażające jego życiu.
Zalicza się do nich np. krztusiec (koklusz) – groźna choroba zakaźna, której jednym z objawów jest właśnie duszący, napadowy kaszel. Kaszel może zwiastować także astmę czy błonicę (dławiec). Dlatego bardzo istotne jest zwrócenie szczególnej uwagi na okoliczności, w których pojawia się kaszel u niemowlęcia, a także na wszystkie symptomy mu towarzyszące.
Zapalenie oskrzeli u niemowlaka – objawy i leczenie
Jedną z infekcji dróg oddechowych o ostrym przebiegu u niemowląt jest zapalenie oskrzeli. To uciążliwa i męcząca, a także groźna dla dziecka choroba. Już niewielki obrzęk błon śluzowych, któremu towarzyszy zmniejszona ilość śluzu, prowadzi do kłopotów z oddychaniem i duszności.
Jednym z objawów jest właśnie duszący, napadowy, suchy kaszel. W przypadku niemowląt i małych dzieci, leczenie zapalenia oskrzeli przeprowadza się najczęściej w warunkach szpitalnych. Konieczne jest podanie antybiotyku, czasem także tlenu (jeśli maluch ma problemy ze złapaniem oddechu).
Zapalenie oskrzeli jest powodowane przez wirusy i bakterie, których rozwojowi sprzyja przebywanie w tłocznych, słabo wentylowanych miejscach. Szczyt zachorowań przypada zwykle na wczesną wiosnę i jesień, a dodatkowym czynnikiem wzmagającym wystąpienie choroby są nagłe wahania temperatur (np. otwieranie okna na oścież zimą) i spadek odporności.
Zobacz również
Jak rozpoznać, że duszący kaszel u dziecka (w nocy i za dnia) zwiastuje właśnie zapalenie oskrzeli? Bardzo ważne jest obserwowanie pozostałych symptomów.
Jeśli niemowlę ma:
- katar;
- najpierw suchy, a potem mokry kaszel;
- świszczący oddech,
- po napadach kaszlu wymiotuje lub wykazuje wyraźne problemy z oddychaniem,
to z dużym prawdopodobieństwem można podejrzewać właśnie zapalenie oskrzeli (nieleczone prowadzi do zapalenia płuc , które jest jeszcze groźniejsze). Po zauważeniu takich objawów trzeba szybko zareagować i niezwłocznie udać się do lekarza.
Tym, co powinno zwrócić uwagę w pierwszej kolejności, jest katar, któremu po kilku dniach zaczyna towarzyszyć kaszel – najpierw suchy i rwący, następnie mokry.
Świszczący oddech jest najbardziej charakterystycznym objawem niedrożności oskrzeli.
Chore dziecko niechętnie także je, jest nerwowe i ma problemy ze snem w nocy. Im szybciej zapalenie oskrzeli u niemowlaka zostanie zdiagnozowane, tym szybsze jest leczenie i łagodniejszy przebieg.
Duszący kaszel u dziecka – kiedy trzeba niezwłocznie udać się do lekarza?
Zazwyczaj kaszel u maluszka znika tak samo szybko, jak się pojawił – jeśli mowa o stanach epizodycznych, takich jak chwilowe podrażnienie pyłami, aerozolami, suchym powietrzem czy kontaktem z alergenem.
Suchy kaszel na początku infekcji i utrzymujący się do kilku dni po chorobie, także nie jest powodem do niepokoju – to normalny, przejściowy stan.
Jeśli kaszel występuje u dziecka młodszego niż 4 miesiące, należy od razu skonsultować się z lekarzem i poddać dziecko dokładnej diagnostyce.
W wieku poniżej 4 miesięcy kaszel zawsze jest stanem niebezpiecznym. Drogi oddechowe u malutkich dzieci są wąskie, więc nawet niewielki ich obrzęk może być tragiczny w skutkach. Wizyta u pediatry nie ominie cię także w przypadku, gdy kaszel utrzymuje się dłużej niż 7 dni po przebytej infekcji.
Kolejne sygnały alarmowe, towarzyszące kaszlowi, które powinny od razu skutkować wizytą w przychodni, to:
- gorączka;
- [świszczący oddech,
- katar,
- apatia
- trudności w oddychaniu,
- przekrwienie błony śluzowej gardła,
- szybszy niż zwykle oddech,
- brak apetytu.
Każdy dodatkowy objaw towarzyszący występowaniu kaszlu u niemowlęcia może wskazywać na bardziej złożony problem i wymaga konsultacji lekarskiej.
Zobacz również
Kaszel u niemowlaka – o czym jeszcze może świadczyć?
Kaszel kaszlowi nierówny - bo w każdym przypadku może świadczyć o czymś innym. Zwykle suchy kaszel u niemowlaka pojawia się na początku lub na końcu infekcji i jeśli nie towarzyszą mu inne objawy, raczej nie ma powodów do obaw.
Mokry kaszel u niemowlaka występuje zwykle w przebiegu infekcji i jest spowodowany spływaniem wydzieliny z nosa do gardła. Pomocne jest odciąganie wydzieliny za pomocą gruszki i podawanie kropli do nosa, które pomogą się z nią uporać. Jeśli jednak kaszel pomimo tego nie ustępuje, trzeba skonsultować się z lekarzem.
Jeśli kaszel pojawia się nagle i ma charakter napadowy, dziecko przez dłuższą chwilę nie może dojść po nim do siebie, a przy tym jego oddech jest świszczący - może to świadczyć o alergii wziewnej. W takim przypadku trzeba również szybko skonsultować się z lekarzem, bowiem nieleczona alergia może doprowadzić do astmy, zapalenia zatok, anginy czy grypy.
Co na kaszel dla niemowlaka? [Porady i domowe sposoby leczenia]
Jeżeli niemowlę pokasłuje, trzeba zmierzyć mu temperaturę i sprawdzić, czy nie ma kataru. Jeśli nie, można zastosować kilka sposobów, które pomogą złagodzić dolegliwość. Jeśli jednak występuje gorączka i katar, nie ma na co czekać i trzeba iść do lekarza. Domowe sposoby w takim przypadku jedynie zamaskują objawy, ale nie zniwelują przyczyny.
Domowe sposoby na złagodzenie kaszlu u niemowlaka są proste:
- porządnie wietrz pokój dziecka
- nawilżaj powietrze w pokoju dziecka – jeśli nie masz nawilżacza, możesz położyć na grzejniku mokre ręczniki lub po prostu rozwiesić mokre pranie
- zastosuj olejek do inhalacji przeznaczony dla dzieci – wystarczy kilka kropel na chusteczce lub pościeli dziecka, by ułatwić sen bez napadów kaszlu. Możesz także użyć preparatu na bazie olejków eterycznych przeznaczonych do wcierania w skórę
- zastosuj spray solankowy do nosa – pomoże udrożnić drogi oddechowe
- ciepła kąpiel z dodatkiem olejków eterycznych to skuteczny sposób na przyjemną inhalację
- zwiększona ilość płynów w ciągu dnia – szczególnie w czasie choroby, kiedy przez pocenie się następuje zwiększone odparowywanie wody z organizmu.
Jeśli kaszel utrzymuje się jednak od kilku dni i nie ma tendencji poprawkowych, a do tego występują wymienione wcześniej symptomy, trzeba jak najszybciej skonsultować się z pediatrą, aby zapobiec rozwojowi choroby i konsekwencjom jej nieleczenia.
W przypadku gdy kaszel u dziecka w nocy jest wyjątkowo silny i powoduje trudności w oddychaniu, trzeba wezwać pogotowie.
Krztusiec i błonica (dławiec) – jak rozpoznać początki tych chorób?
Każda z tych chorób zaczyna się podobnie - od występowania uporczywego kaszlu. Szybkie rozpoznanie objawów i konsultacja lekarska z trafnie postawioną diagnozą mogą znacznie złagodzić przebieg choroby i uratować dziecko przed jej konsekwencjami w przyszłości.
- Krztusiec – pierwszym objawem jest pojawienie się kataru, a następnie napadowy suchy kaszel. Objawy przypominają przeziębienie, jednak trwają nawet do 2 tygodni i zamiast ustępować - nasilają się. Podobnie jak w przypadku zapalenia oskrzeli, dziecko może wymiotować. Krztusiec powoduje dużą śmiertelność, dlatego szczepienia przeciwko tej chorobie są obowiązkowe. W ostatnich latach choroba znów zaatakowała na szeroką skalę, dlatego szybka wizyta u lekarza może nawet uratować życie dziecka.
- Błonica (dławiec) – pierwsze objawy to narastająca duszność, chrypka, szczekający kaszel, zwężenie szpary głośni. Po zainfekowaniu gardła stopniowemu zatruciu ulega cały organizm. Nieleczona choroba prowadzi do śmierci, dlatego tak ważna jest szybka reakcja.
Fizjoterapeuta dziecięcy Paweł Zawitkowski prezentuje, jak wykonać prawidłowy masaż niemowlęcia, który może pomóc maluchowi się uspokoić.
Zobacz również
