Kaki – jak jeść ten słodki tropikalny owoc? Możesz go znać jako persymonę lub szaron. Zobacz, jakie ma właściwości i czy jest szkodliwy

Kaki, często nazywany jest szaronem, hurmą wschodnią, chińską śliwką lub persymoną, to owoc rośliny o nazwie hurma wschodnia (Diospyros kaki). To wysokie drzewo, występujące na obszarach tropikalnych Azji oraz subtropikalnych w Ameryce Południowej. Pochodzi z obszaru Chin i Japonii. W Europie owoce znane były przez starożytnych Greków, a w nowożytności pojawiły się dopiero w XIII wieku.

Zobacz także: Orientalny owoc dla urody, wzroku i na mocne serce. Sięgaj po persymonę właśnie teraz

Owoce persymony kształtem przypominają pomidory i mają podobną, żółto-pomarańczową skórkę. Przybierający taki sam kolor miąższ nie jest zbyt aromatyczny, ale ma bardzo słodki smak.

Czytaj także: Ta egzotyczna roślina to owoc bogów. Odmładza, wspomaga odchudzanie i chroni przed groźnymi chorobami. Sprawdź, jak obrać i jeść mango

Hurma jest dość kalorycznym owocem, ponieważ porcja 100 g dostarcza 70 kcal, głównie w postaci cukrów. Cały owoc waży ok. 250 g, zatem spożycie jednej persymony dostarczy organizmowi prawie 200 kcal.

Persymona jest źródłem witaminy C (do 66 mg na 100 g owocu), silnego antyoksydanta, który chroni przed wolnymi rodnikami komórki organizmu.

Wysoka zawartość beta-karotenu (prowitaminy A) pomaga obniżyć wysokie stężenie cholesterolu, a tym samym przeciwdziała odkładaniu się blaszki miażdżycowej. Dzięki tym właściwościom owoc powinien być spożywany przez osoby z ryzykiem zawału serca oraz zakrzepicy.

Persymona jest również źródłem likopenu, związku należącego do grupy karotenoidów o silnym działaniu przeciwutleniającym i antynowotworowym. Pomaga naturalizować wolne rodniki tlenowe, zmniejszając tym samym stres oksydacyjny.

Do barwników karotenowych zawartych w kaki należą luteina i zeaksantyna, które filtrują wysokoenergetyczne światło niebieskie, a dzięki temu chronią narząd wzroku. Niedobór luteiny i zeaksantyny powoduje redukcję pigmentacji plamki żółtej oka, co zwiększa ryzyko jej zwyrodnienia.

Luteina i zeaksantyna są pigmentami nadającymi barwę plamce żółtej oka. Jednocześnie ochraniają ją przed nadmiarem światła oraz szkodliwym działaniem wolnych rodników.

Owoc kaki jest również źródłem innych silnych antyoksydantów, a ponadto żelaza, potasu, fosforu, manganu, wapnia oraz witamin z grupy B.

Kaki może być pomocne w onkologii. Jak wykazali japońscy naukowcy z Uniwersytetu Mie, wyciąg z miąższu persymony może wspomagać leczenie raka krwi. Po zastosowaniu trzydniowej kuracji zaobserwowali oni znaczne uszkodzenie komórek nowotworowych oraz zahamowanie ich wzrostu.

Włączenie owocu do zbilansowanej diety ma korzystny wpływ na zdrowie i może wywierać pożądane efekty, takie jak:

• działanie przeciwzapalne,
• spowolnienie starzenia się skóry,
• obniżenie ryzyka rozwoju chorób oczu, szczególnie uszkodzenia siatkówki oraz związanego z wiekiem zwyrodnienia plamki żółtej oka (AMD),
• zmniejszenie ryzyka chorób serca,
• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi,
• obniżenie poziomu cholesterolu LDL we krwi,
• obniżenie poziomu trójglicerydów we krwi,
• hamowanie rozwoje komórek nowotworowych w białaczce szpikowej.

Związki fenolowe występujące w hurmie wschodniej zapobiegają fotooksydacyjnym uszkodzeniom skóry, wywołanym przez szkodliwe promieniowanie UV. Kwas kawowy oraz ferulowy obniżają ryzyko rozwoju wielu nowotworów.

Sezon na owoce kaki rozpoczyna się w październiku i kończy pod koniec grudnia. Najsmaczniejsze są owoce ciemopomarańczowe i miękkie. Ich skórka powinna być cienka, gładka bez widocznych przebarwień.

Jeśli persymona jest twarda w dotyku, należy pozostawić ją w temperaturze pokojowej na kilka dni. Można spożywać ją na surowo bądź przyrządzić z niej dżem, sorbet lub mus. Najlepiej jeść ją na surowo, ponieważ zachowuje wtedy najwięcej cennych składników.

Obrany owoc szybko traci swoją świeżość, a utlenianiu ulegają witamin C i A, ważne jest zatem, aby przechowywać go w lodówce i możliwie jak najszybciej zjeść.

Skórka persymony jest jadalna, jednak nie zaleca się jej spożywania, ponieważ przed transportem owoców tropikalnych stosowane są opryski mające na celu wydłużenie ich świeżości. Większość owoców na polskim rynku pochodzi z Chin.

Owoce egzotyczne stają się coraz bardziej popularne w Polsce, a alergia na nie może pojawić się nagle pomimo braku wcześniejszych objawów. Alergeny występujące w kaki reagują krzyżowo z alergenami wziewnymi, głównie z pyłkami brzozy.

Badanie przeprowadzone przez Katedrę i Klinikę Alergologii w Bydgoszczy wykazało, że wraz z wiekiem funkcja układu immunologicznego słabnie i zmniejsza się ilość przeciwciał, co bezpośrednio zwiększa ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej po spożyciu owocu kaki.

Alergeny persymony są podobne do tych występujących w jabłku, brzoskwini, pomarańczy, liczi, truskawce, marchwi i ogórku, nie można zatem wykluczyć wystąpienia między nimi alergii krzyżowej.

Najczęstsze objawy alergiczne występujące po zjedzeniu owocu kaki:

• pokrzywka i świąd skóry,
• nieżyt nosa,
• duszności i napady astmy,
• zapalenie spojówek,
• nudności i wymioty,
• bóle brzucha,
• obrzęk penisa.

Jedzenie kaki ze skórką może zwiększyć ryzyko pojawienia się bezoarów, czyli kamieni w żołądku, które składają się z zalegających i niestrawionych resztek pokarmowych.