Spis treści
Dlaczego warto jeść chrzan? Właściwości chrzanu
Chrzan pospolity (Armoracia rusticana) zwany też warzucha czy warzęcha chrzan należy do rodziny kapustowatych. Uznawane jest, że pochodzi on z Europy Wschodniej, ale łatwo adaptuje się do trudnych warunków, dlatego obecnie można go spotkać niemal na całym świecie. W Polsce jest on bardzo powszechny. W celach kulinarnych oraz leczniczych wykorzystuje się korzeń chrzanu, chociaż liście są również jadalne, ale wykorzystuje się je głownie jako dodatek do kiszonek takich jak ogórki kiszone.
Sprawdź w galerii, na co pomaga chrzan i jak jego jedzenie wpływa na organizm!
Chrzan znany jest od tysięcy lat i początkowo był stosowany jako roślina lecznicza. W Europie już w XI wieku stosowała go święta Hildegarda z Bingen. Dopiero kilka wieków później zaczęto używać go również w kuchni jako dodatek do mięs, ryb, buraków ćwikłowych, ogórków kiszonych i białego sera.
Obecnie najczęściej korzystamy z chrzanu świeżego, tartego oraz spożywamy go w postaci sosu chrzanowego z dodatkiem śmietany, octu i jajek. Chrzan jest także nieodłącznym dodatkiem do potraw wielkanocnych, a w niektórych regionach Polski wkłada się nawet tarty chrzan do koszyczka ze święconką.
100 g świeżego korzenia chrzanu zawiera:
- 67 kcal,
- 18 g węglowodanów,
- 7,3 g błonnika,
- 740 mg potasu,
- 114 mg witaminy C,
- witaminy B1, B2, B3, B6,
- żelazo,
- wapń,
- magnez,
- cynk,
- miedź,
- mangan.
Ostry i piekący smak chrzan zawdzięcza zawartej w nim synigrynie, która jest glikozydem siarkowym. Synigryna w głównej mierze odpowiada nie tylko za jego smak i zapach, ale również za lecznicze właściwości korzenia chrzanu, a dokładnie za jego działanie antybakteryjne i antyoksydacyjne.
Jak zrobić domowy chrzan samodzielnie?
Najłatwiej jest kupić gotowy chrzan w sklepie, jest on łatwo dostępny i niedrogi. Jednak gotowy produkt zwykle zawiera wiele sztucznych dodatków do żywności, które przedłużają jego trwałość i podkreślają smak takich jak konserwanty, spora ilość soli i cukru, a także substancje zagęszczające (guma guar, guma ksantanowa). Znacznie zdrowszy będzie więc chrzan tarty przygotowany samodzielnie w domu.
Uwaga! Przy jego ścieraniu należy szczególnie uważać, ponieważ może powodować podrażnienia oczu i śluzówki nosa. Gryzie on w oczy i nos bardziej niż cebula, więc warto ścierać go w dobrze wietrzonym pomieszczeniu, a najlepiej otworzyć okno. Należy też uważać, aby rękoma nie dotknąć oczu, nosa czy ust.
Składniki na domowych chrzan tarty:
- 2 sztuki świeżego korzenia chrzanu,
- 2-3 łyżki soku z cytryny,
- sól i cukier do smaku,
- kilka łyżek wody.
Jak zrobić domowy chrzan?
- Korzenie chrzanu obierz obieraczką do warzyw, pokrój na mniejsze kawałki i namocz w zimnej wodzie przez 1 godzinę. Dzięki temu chrzan nie będzie tak mocno szczypał w oczy podczas ścierania oraz zachowa biały kolor. Ten krok możesz jednak pominąć.
- Zetrzyj chrzan na tarce o najmniejszych oczkach.
- Dodaj sok z cytryny, kilka łyżek gorącej wody i dopraw do smaku solą i cukrem.
- Gotowy chrzan umieść w szklanych słoikach i przechowuj w lodówce.
- Przed podaniem można do niego dodać niewielką ilość śmietany lub majonezu, aby wzbogacić i złagodzić jego ostry smak.
Kto nie powinien jeść chrzanu?
Należy pamiętać, że chrzan jedzony jest na surowo, bez obróbki termicznej, więc stężenie substancji czynnych jest dość wysokie. W niewielkich dawkach, jako dodatek i przyprawa chrzan jest bezpieczny. Jednak zbyt duża jego ilość może powodować zaburzenia ze strony układu pokarmowego takie jak ból brzucha, wymioty z krwią czy biegunka.
Ze względu na jego ostry smak i drażniący wpływ na przewód pokarmowy nie powinny jeść go dzieci poniżej 4. roku życia. Jest także przeciwwskazany dla kobiet w ciąży, gdyż może prowadzić do poronienia i karmiących piersią, ponieważ przenika do mleka matki. Nie zaleca się go stosować również u osób chorujących na:
- niedoczynność tarczycy,
- wrzody żołądka,
- zapalenie błony śluzowej żołądka,
- choroby nerek.
Chrzan posiada szereg właściwości leczniczych. Zobacz, dlaczego warto jeść chrzan!
Zadbaj o optymalne trawienie
Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny przyznana
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?