Cynk może chronić przed chorobą Parkinsona. To nowy trop w badaniach tej wciąż niezrozumiałej formy demencji. Na czym polega jego działanie?

Anna Rokicka-Żuk
Mechanizm rozwoju choroby Parkinsona nie został dotąd rozszyfrowany, ale naukowcy wskazują na cynk. Chociaż ma związek z chorobą, w zdrowym organizmie pełni rolę ochronną, a zależy to m.in. o diety.
Mechanizm rozwoju choroby Parkinsona nie został dotąd rozszyfrowany, ale naukowcy wskazują na cynk. Chociaż ma związek z chorobą, w zdrowym organizmie pełni rolę ochronną, a zależy to m.in. o diety. bialasiewicz/123RF
Choroba Parkinsona jest nieuleczalna i prowadzi do niepełnosprawności, a przyczyny jej rozwoju wciąż pozostają niepoznane. Teraz naukowcy upatrują ich w nieprawidłowych przemianach cynku. Ten niezbędny pierwiastek, uważany dotąd za szkodliwy w mózgu, w prawidłowych warunkach ma działanie ochronne. Aby tak jednak było, konieczna jest m.in. dobra dieta.

Spis treści

Przyczyny parkinsona wciąż nie są poznane

Choroba Parkinsona to zaburzenie neurologiczne, dla którego typowe są cztery typy objawów: drżenie w spoczynku, sztywność mięśni, spowolnienie ruchów i zmiany w postawie ciała.

Charakterystyczne drżenie początkowo dotyczy jednej strony ciała, później obu. Oprócz kończyn może obejmować też twarz. Szczególnym wyzwaniem dla pacjentów z parkinsonem jest chodzenie, a z powodu braku stabilności ciała częste są upadki chorych, często powodujące powikłania.

Zobacz: Ta choroba pustoszy mózg. Zdiagnozowano ją u wielu znanych osób, w tym aktorów, muzyków i polityków. Cierpiał na nią też papież Jan Paweł II

Jedną z głównych przyczyn tych zmian jest gromadzenie się w mózgu białka o nazwie alfa-synukleina, która zbijając się, formuje tzw. ciała Lewiego. Te zaburzają pracę komórek nerwowych i prowadzą do ich dysfunkcji. Dotyczy to przede wszystkim wydzielania dopaminy, która jest kluczowym neuroprzekaźnikiem.

Tylko 5-10 proc. przypadków choroby ma podłoże genetyczne – w pozostałych jej bezpośrednia przyczyna jest nieznana. Aby wreszcie dowiedzieć, co powoduje tworzenie się toksycznych agregatów białkowych, naukowcy szukają alternatywnych teorii. Jedna z najbardziej przełomowych dotyczy roli metali, a w szczególności cynku.

Związek cynku z chorobą Parkinsona

W badaniach nad rozwoju choroby Parkinsona i innych form demencji naukowcy zwrócili uwagę na znaczenie pierwiastków metalicznych. Oprócz toksycznych metali ciężkich są to też jednak elementy naturalnie występujące w organizmie, takie jak żelazo, miedź i cynk, przy czym ich przemiany są ze sobą związane.

Metale te są znajdowane w płytce amyloidowej u osób z chorobą Alzheimera, która jest najczęstszą postacią demencji. W drugiej kolejności jest parkinson – w tym schorzeniu również grają rolę, przy czym uwaga naukowców od kilku lat skupia się na cynku. Coraz częściej pojawiają się dowody, że może mieć on dwojakie działanie: ochronne lub powodujące postęp chorób neurodegeneracyjnych.

Według badaczy z Uniwersytetu w Cambridge, którzy studiowali cząsteczki alfa-synukleiny, przyleganie tego białka do komórek nerwowych zależy od składu lipidowego (tłuszczowego) błon występujących w tych komórkach. Wysunęli oni wniosek, że wpływając na kompozycję tych tłuszczów, można zapobiegać zmianom w mózgu. Skład ten związany jest natomiast m.in. z rodzajem stosowanej długoterminowo diety.

Od przemian tłuszczów zależy też działanie białek albuminowych w osoczu krwi, która wiąże cynk i w prawidłowo działających procesach zapobiega jego akumulacji w mózgu. Poniżej wyjaśniamy, jak to działa.

W jaki sposób cynk może chronić przez parkinsonem?

Cynk może wspomagać zdolność albumin osocza krwi do zapobiegania kumulacji szkodliwego białka w mózgu, jednak wymaga to specyficznych warunków. Tak stwierdzili w nowym badaniu eksperci z King Abdullah University of Science and Technology w Arabii Saudyjskiej, którzy opisali je na łamach „International Journal of Biological Macromolecules”.

Ich teoria może być przełomem w badaniach nad chorobą Parkinsona, która zmieni kierunek dalszych prac. Nie istnieje bowiem jednomyślny wniosek co do jej przyczyn, a doszukiwanie się go w samej alfa-synukleinie może być błędem. Podobnie było z alzheimerem, gdy setki badań dowiodły braku skuteczności terapii skierowanych na szkodliwe białko w mózgu (w tym przypadku złogi beta-amyloidu).

Siłą badania była obserwacja procesów zachodzących między wspomnianymi składnikami w warunkach, które maksymalnie naśladują te fizjologiczne. Jak podkreślają jego autorzy, albuminy, synukleiny i cynk są obecne obok siebie zarówno we krwi, jak i w płynie mózgowym. Nie można więc analizować ich niezależnie.

Doniesienia na temat potencjalnej ochrony mózgu przez cynk należy traktować z ostrożnością:

– W cząsteczce albuminy osocza miejsce najsilniejszego przyłączania się cynku jest blokowane przez obecność we krwi długołańcuchowych kwasów tłuszczowych – powiedział współautor badania i doktorant Samah Al-Harthi. – Gdy zawartość tych kwasów jest podwyższona z powodu intensywnej aktywności fizycznej, poszczenia albo chorób takich jak cukrzyca, w poznany sposób zaburza to łączenie się cynku z albuminą.

W rezultacie cynk nie jest wiązany i jako wolny pierwiastek powoduje reakcje uboczne oraz stres oksydacyjny, który jest przyczyną patologicznych zmian w mózgu. Właśnie w ten sposób poziom lipidów we krwi wpływa na dystrybucję cynku, zmieniając normalne procesy fizjologiczne w nieprawidłowe.

To kolejny dowód na to, jak ważna w prewencji długo rozwijających się chorób jest zdrowa i zbilansowana dieta. Dla utrzymania prawidłowego lipidogramu szczególnie ważny jest jadłospis ograniczający tłuszcze zwierzęce i przetworzone oraz cukry i oczyszczone węglowodany. Naturalne posiłki powinny być regularne, a aktywność – umiarkowana.

W profilaktyce nie można polegać natomiast na suplementach diety, które jako wyizolowane składniki powodują zachwianie naturalnej równowagi w ich gospodarce i często nie mają oczekiwanego działania. Ponadto w naturalnych produktach spożywczych obok cynku występują też inne cenne składniki, które przyczyniają się do utrzymania zdrowia mózgu.

Źródła:

Cukier pod kontrolą

Dodaj firmę Autopromocja
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Zmiany w prawie o sprzedaży alkoholu

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia