Borowina i maść borowinowa – właściwości lecznicze i pielęgnacyjne, zastosowanie, wskazania i przeciwwskazania

Borowina jest mieszaniną związków należącą do grupy peloidów, które są materiałami geologicznymi wykorzystywanymi przez ludzi w celach leczniczych. Dokładniej, borowina jest rodzajem torfu, który powstał z obumarłej roślinności bagiennej, występującej w bardzo wilgotnym środowisku z małą ilością powietrza. Złoża borowiny zaczęły się formować po ustąpieniu lodowca, około 10 tysięcy lat przed naszą erą. Największe jej pokłady znajdują się na obszarze Europy Środkowo-Wschodniej, w tym również na terenie Polski. Są one również uznawane za jedne z najczystszych, wyróżniając się swoją wysoką jakością. Z tego powodu też, często nazywa się je czarnym złotem Polski.

Pierwsze zabiegi z użyciem borowiny w naszym kraju zaczęto wykonywać już w 1858 roku w Krynicy Górskiej, w której pobliżu znajdują się również jedne z największych złóż borowiny. W związku z jej szerokimi właściwościami leczniczymi oraz pielęgnacyjnymi, zabiegi z jej wykorzystaniem są wykonywane nie tylko w uzdrowiskach i sanatoriach, ale także w gabinetach fizjoterapeutycznych oraz salonach kosmetycznych. Co więcej, dzięki najróżniejszym preparatom dostępnym w aptekach, takim jak maść borowinowa, ten wyjątkowy surowiec może być przez nas wykorzystywany także w domu.

Borowina jest tak bardzo docenianym przez nas surowcem, przede wszystkim ze względu na swoje bogactwo składników aktywnych. Zawiera ona:

• Kwasy: humusowe, huminowe, hymatomelanowe, fulwolonowe
• Woski i żywice.
• Pektyny.
• Garbniki.
• Składniki mineralne, takie jak potas, żelazo, krzem, magnez, sód, wapń.

Tak bogaty skład sprawia, że borowina słynie ze swoich właściwości leczniczych oraz pielęgnacyjnych, z których chętnie korzystają pacjenci zmagający się z różnymi schorzeniami. Borowina może nam pomóc między innymi w takich problemach jak:

• Choroby reumatoidalne.
• Przewlekłe i ostre stany zapalne narządów ruchu.
• Bóle kręgosłupa.
• Zapalenie stawów kręgosłupa.
• Choroby: neurologiczne, ginekologiczne, układu trawiennego, układu sercowo-naczyniowego.
• Menopauza.
• Widoczne oznaki starzenia się skóry.

Borowina stosowana jest postaci różnego typu zabiegów, zarówno w wyspecjalizowanych placówkach leczniczych, jak i w domu. Szczególnie popularne są kąpiele borowinowe, ale bardzo często pacjenci wybierają również okłady borowinowe, czy też niezwykle praktyczne plastry borowinowe oraz maści.

Maść borowinowa oczywiście powstaje przede wszystkim z borowiny, która jest torfem mocno przetworzonym przez bakterie. Aby jednak jej zastosowanie było łatwe i przyjemne, a przy tym by doskonale spełniała ona swoją funkcję, zawiera ona także inne składniki. Są to przede wszystkim parafina, wazelina oraz etyl parahydrobenzoesanu. Nośniki te odpowiadają za właściwą konserwację oraz rozprowadzanie preparatu.

Zabiegi w uzdrowiskach i sanatoriach, takie jak chociażby kąpiele borowinowe, opierają się w głównej mierze na fakcie, iż borowina ma sporą pojemność cieplną. Dzięki tej ważnej właściwości jest ona w stanie podgrzewać dotknięte schorzeniem miejsce na naszym ciele przez dłuższy okres. Dzieje się to równomiernie, a przy okazji, do naszego ciała uwalniane są składniki lecznicze, które zawiera borowina. Na takiej samej zasadzie działają również okłady z borowiny oraz dostępne w aptekach plastry borowinowe.

Maść borowinowa ma nieco węższe zastosowanie niż surowiec, z którego korzysta się w profesjonalnych gabinetach i uzdrowiskach. Mimo to ma bardzo podobne właściwości do tych, które wykazują zabiegi z użyciem borowiny

Co zatem znajdziemy w maści borowinowej? Między innymi mnóstwo mikroelementów, soli, a także wytworzone dzięki działalności bakterii kwasy organiczne. To właśnie one sprawiają, że maść borowinowa działa odżywczo oraz wspomaga regenerację tkanki. Zastosowanie maści pomaga przyśpieszyć proces gojenia się oraz wchłaniania wszelkiego rodzaju obrzęków na naszym ciele, jak również nacieków zapalnych. Oprócz tego maść działa w sposób doraźny przeciwbólowo oraz przeciwzapalnie, a obecne w niej cytokiny chronią chrząstki.

Zastosowanie maści borowinowej w warunkach domowych, może zatem pomóc nam w poradzeniu sobie z takimi dolegliwościami jak:

• Bóle kostne i stawowe różnego pochodzenia.
• Zapalenie stawów i mięśni o charakterze reumatoidalnym.
• Zesztywniające zapalenie kręgosłupa.
• Różnego typu urazy oraz obrzęki narządów ruchu.
• Przyśpieszenie rekonwalescencji po zwichnięciach lub złamaniach.

Maść borowinowa powinna być nakładana i dokładnie rozsmarowywana bezpośrednio na chorym lub bolącym miejscu. Zabieg ten można powtarzać nawet kilka razy w ciągu dnia, najlepiej przez dwa lub trzy tygodnie. Jej działanie przeciwbólowe można odczuć niemal od razu od momentu zastosowania maści, jednak to nie powinno nas skłaniać do zaprzestania jej stosowania. Aby uzyskać najlepsze efekty przeciwzapalne, taka terapia przy pomocy maści borowinowej powinna trwać przez dłuższy czas. Bardzo często, maść jest również wykorzystywana podczas wykonywania masażu chorego miejsca. Należy jednak pamiętać, że używanie jej na większych obszarach ciała nie jest zalecane.

W aptekach dostępne są również plastry borowinowe, zawierające maść z borowiny. Stosuje się je na ciepło w warunkach domowych. Doskonale spełniają swoją funkcję, łagodząc dolegliwości bólowe wywołane stanami zapalnymi, stłuczeniami, czy też zapaleniami stawów oraz korzonków.

Należy przy tym pamiętać, że nie każdy może korzystać z tych preparatów. Jest to niewskazane w przypadku:

• Uszkodzeń skóry.
• Uczulenia na któryś ze składników preparatu.
• Ciąży lub karmienia piersią.

Borowina jest surowcem, który został bardzo skrupulatnie przebadany. Dzięki temu, lekarze i pacjenci zyskali pewność, iż wykazuje ona bardzo dużą skuteczność, jeśli chodzi o niwelowanie bólu oraz dolegliwości o charakterze reumatycznym, ale także zwyrodnieniowym i pourazowym.

Należy przy tym zaznaczyć, że większość badań koncentrowała się przede wszystkim na rezultatach, jakie dają typowe rodzaje terapii z wykorzystaniem borowiny, które są wykonywane w cieple. I to właśnie te metody pozwalają naszemu organizmowi w wydajniejszy sposób korzystać z możliwości, jakie daje nam borowina, między innymi zwiększając przyswajalność składników, w które jest bogata.

W 2011 roku opublikowane zostało również badanie Michała Drobnika oraz Teresy Latour, zatytułowane „Badania kwasów humusowych w preparatach leczniczych i kosmetycznych produkowanych z użyciem borowiny”, w którym między innymi sprawdzono, w jakiego typu preparatach znajduje się największe stężenie tak cennych dla nas kwasów humusowych, obecnych w borowinie. W aptekach znaleźć można bardzo duży wybór produktów do wcierania, które zawierają w sobie borowinę. Wielu pacjentów ma zatem kłopot z podjęciem decyzji o tym, który z nich wybrać. Okazuje się jednak, że w porównaniu z najróżniejszymi żelami, emulsjami, czy reumożelami, to właśnie w tradycyjnej maści borowinowej, znajdziemy największe stężenie kwasów humusowych. A to oznacza, że ma ona najlepsze działanie terapeutyczne.

ZOBACZ: Właściwości zdrowotne kąpieli błotnych