Aseksualizm – na czym polega, jak się objawia, jakie mogą być jego przyczyny? Czy możliwy jest związek z osobą aseksualną?

Aseksualność, w wymiarze klinicznym, określana jest jako trwały i całkowity brak odczuwania pociągu seksualnego wobec osób tej samej lub odmiennej płci. Oznacza to, że osoba aseksualna, nawet, jeśli jest emocjonalnie zaangażowana i tworzy związek z inną osobą, nie czuje potrzeby uprawiania seksu i zazwyczaj stroni od zachowań seksualnych.

Aseksualizm traktowany jest obecnie przez część seksuologów jako czwarty rodzaj orientacji seksualnej – pozostałe trzy to heteroseksualizm, homoseksualizm i biseksualizmu. Osoby aseksualne to niewielki odsetek społeczeństwa – stanowią około 1 proc. Badania naukowe wskazują, że osoby aseksualne to częściej kobiety.

Przyjmuje się, że aseksualizm to orientacja wrodzona, podobnie jak w przypadku innych orientacji seksualnych. Osoby aseksualne od najwcześniejszego dzieciństwa nie wykazują żadnego zainteresowania seksem, a w dorosłości nie odczuwają potrzeby nawiązywania relacji erotycznych.

Obniżone libido może być spowodowane na przykład przyjmowaniem leków. Może pojawiać się także w przebiegu niektórych chorób. Przez niektóre osoby obniżenie libido może być identyfikowane z aseksualnością, czyli brakiem zainteresowania sferą erotyki. Należy jednak podkreślić, że osoby aseksualne nie odczuwają pociągu erotycznego w ogóle – nie wiąże się to z obniżeniem popędu seksualnego (libido), ponieważ w ich przypadku pociąg seksualny nigdy się nie pojawił. W przypadku, gdy brak potrzeb seksualnych lub obniżone libido pojawi się u osoby, która wcześniej wykazywała zainteresowanie seksem, mamy raczej do czynienia z zaburzeniami popędu, a nie z aseksualizmem.

Ludzie aseksualni są całkowicie pozbawieni potrzeb seksualnych. Jest to trwały i wrodzony brak odczuwania pociągu erotycznego. Osoby aseksualnie nie widzą w swoim zachowaniu i odczuwaniu nic niewłaściwego i zazwyczaj nie zgłaszają się do seksuologa z prośbą o leczenie. Nie mają też skali porównawczej, jak to jest odczuwać większe lub mniejsze pożądanie seksualne.

Aseksualizm nie jest klasyfikowany jako zaburzenie popędu płciowego. Nie jest też wolicjonalną (opartą na postanowieniu) postawą wobec sfery seksu.

Aseksualizm nie jest też równoznaczny z awersją seksualną: osoby aseksualne nie odczuwają wobec seksu niechęci, nie widzą natomiast powodu, by seks uprawiać.

Aseksualność to nie to samo, co antyseksualizm – osoba aseksualna może pozytywnie postrzegać kontakty seksualne innych. Choć sama nie odczuwa takiej potrzeby, rozumie, że jest to częsty wyraz uczuć i sposób na budowanie bliskości w związku.

Aseksualizm to również nie to samo, co zachowanie celibatu: osoby żyjące w celibacie mogą odczuwać normalny, a nawet silny popęd seksualny, który może ulec sublimacji, czyli zmienić się w dążenie do twórczego wyrażania talentu, pomocy innym ludziom lub jakikolwiek sposób nieangażujący bezpośrednio sfery seksu. Osoby aseksualne najczęściej pozostają w celibacie (nie uprawiają seksu), ale większość ludzi przyjmujących z wyboru lub konieczności celibat nie jest aseksualna.

W 1948 roku amerykański seksuolog dr Alfred Kinsey opracował test pozwalający określić orientację seksualną. Skala Kinseya ma wartości od 0 do 6 oraz dodatkowy wskaźnik „X” oznaczający brak zachowań seksualnych (aseksualizm). Współcześni seksuologowie uważają, że skala Kinseya jest zbyt uproszczona – orientacja seksualna każdego człowieka jest unikalna, jest procesem dynamicznym i zależnym od wielu czynników. Z tego względu wiele zachowań seksualnych nie mieści się w kategoriach zaproponowanych przez Kinseya. Problem ten starają się rozwiązać pojęcie kontinuum seksualnego i opracowana w 1978 roku przez Fritza Kleina tabela orientacji seksualnej.

Aseksualizm nie musi iść w parze z oziębłością uczuciową: osoba aseksualna może być zdolna do nawiązywania głębokich więzi uczuciowych oraz do tworzenia trwałych związków.

Aseksualiści mogą wchodzić w związki z osobami obojga płci, w zależności od tego, do kogo odczuwają pociąg romantyczny (osób odmiennej lub tej samej płci). Wyjątek stanowią osoby zarazem aseksualne i aromatyczne, czyli takie, które nie odczuwają potrzeby wchodzenia z innymi ludźmi w relacje o zabarwieniu uczuciowym.

Jak każdy związek, także relacja z osobą aseksualną wymaga szczerości i komunikowania partnerowi swoich potrzeb. Tylko w taki sposób możliwe jest porozumienie i stworzenie satysfakcjonującej więzi.

Jak rozmawiać z dzieckiem o seksie?