Zaburzenie, które rujnuje życie wielu kobiet. To coś więcej niż PMS. Towarzyszą mu czarne myśli, wahania nastroju i trudności z koncentracją

Przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne, znane również jako dysforia przedmiesiączkowa (PMDD), to ciężka negatywna reakcja kobiecego mózgu na naturalny wzrost i spadek poziomu estrogenu i progesteronu, przy zachowaniu równowagi hormonalnej.

PMDD bywa także nazywany „ciężkim PMS”. Mówi się o nim, kiedy u kobiety występuje stan emocjonalny, charakteryzujący się silnymi objawami depresyjnymi, lękowymi, emocjonalnymi i fizycznymi w okresie przedmiesiączkowym.

Zaburzenie to znacznie wpływa na codzienne funkcjonowanie kobiety, w szczególności w fazie lutealnej, trwającej zazwyczaj dwa tygodnie przed wystąpieniem miesiączki. Objawy mogą pojawiać się codziennie lub tylko przez kilka dni tej fazy cyklu.

Objawy świadczące o dysforii przedmiesiączkowej mogą występować zarówno na gruncie emocjonalnym, jak i fizycznym. Wśród najczęstszych symptomów psychicznych PMDD wymienia się:

• wahania nastroju,
• podenerwowanie i płaczliwość,
• odczuwanie złości lub rozdrażnia bez wyraźnego powodu,
• uczucie niepokoju i napięcia,
• poczucie beznadziejności,
• spadek energii,
• trudności z koncentracją,
• uczucie przytłoczenia lub braku kontroli,
• zmniejszone zainteresowanie zwykłymi czynnościami (np. pracą, szkołą, rodziną i przyjaciółmi, hobby).

W skrajnych przypadkach mogą pojawić się myśli samobójcze – w takiej sytuacji należy niezwłocznie zgłosić po pomoc do specjalisty.

Przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne jest odczuwalne także w ciele. Fizycznie może objawiać się przez:

• bóle głowy,
• problemy ze snem,
• tkliwość lub obrzęk piersi,
• ból mięśni i stawów,
• zmiany apetytu – jego brak lub np. przejadanie się albo uleganie zachciankom żywieniowych,
• wzdęcia.

Dysforia przedmiesiączkowa nazywana jest ciężką postacią PMS. Aby wyjaśnić różnicę między tymi zaburzeniami, brytyjski Mind zacytował wypowiedzi kobiet cierpiących z powodu PMDD:

Najlepszym sposobem na opisanie PMDD jest to, że raz w miesiącu naciskałam swój własny przycisk autodestrukcji i dosłownie pozwalałam, aby moje (zwykle bardzo szczęśliwe i satysfakcjonujące) życie implodowało wokół mnie. Potem kiedy czarne myśli znikały, spędzałam kolejne 2 tygodnie, próbując pozbierać jego kawałki.

Inna kobieta z diagnozą dysforii przedmiesiączkowej swoje doświadczenia opisała tak:

W czasie PMDD mam tendencję do wycofywania się do łóżka. Wpadam w depresję, a mój niepokój sięga nieba. Jestem bardzo zmęczona i nie mogę utrzymać otwartych oczu. Śpię około 18 godzin dziennie.

Jeśli obserwujesz u siebie regularnie część z powyższych objawów – w szczególności zmiany nastroju, drażliwość, gniew, depresyjny nastrój lub uczucie niepokoju – koniecznie zgłoś je lekarzowi. Może on postawić diagnozę PMDD na podstawie szczegółowego wywiadu, w którym pacjentka opisuje swoje samopoczucie i ich związek z cyklem miesiączkowym.

Zanim jednak specjalista potwierdzi występowanie zaburzenia, może zlecić wykonanie badań, które wykluczą występowanie innych chorób lub zaburzeń, dających podobne objawy np. depresja czy choroba afektywna dwubiegunowa.

Nadal nie są znane przyczyny występowania dysforii przedmiesiączkowej, choć naukowcy zakładają, że jest ona spowodowana dużą, uwarunkowaną genetycznie, wrażliwością mózgu na zmiany poziomu hormonów związane z cyklem miesiączkowym.

Wśród czynników, które mogą pogłębiać problem, wymieniają palenie tytoniu, które może zwiększać wrażliwość hormonalną oraz stres i traumę.

Jak leczyć PMDD? W celu złagodzenia objawów terapia może obejmować leki przeciwbólowe, przeciwdepresyjne i hormonalne oraz odpowiednie suplementy diety. Istotna jest też terapia psychologiczna np. poznawczo-behawioralna, która może być pomocna w radzeniu sobie z objawami stresu.

Źródła:

• Premenstrual dysphoric disorder (PMDD) Mind
• What is PMDD? The International Association For Premenstrual Disorders