Spis treści
Cukrzyca i wirusy – istotny związek
Cukrzyca skraca życie, a jej powikłania odbierają zdrowie w przypadku narządów i całych układów w oranizmie. Choruje na nią już nawet co dziesiąty dorosły Polak, jednak co czwarty z tej grupy nie zdaje sobie z tego sprawy. Jeszcze więcej osób nie wie, że ma stan przedcukrzycowy.
Jako stan przedcukrzycowy określa się zaburzenia metaboliczne, przy których występuje upośledzona tolerancja glukozy (ang. impaired glucose tolerance, IGT) lub nieprawidłowa glikemia na czczo, co oznacza zbyt wysoki poziom glukozy we krwi (impaired fasting glucose, IFG). Wskazanymi skrótami oznacza się także testy diagnostyczne tych zaburzeń.
Jak wykazano w badaniach, osoby ze stanem przedcukrzycowym są znacznie bardziej narażone na rozwój cukrzycy typu 2 niż te, które mają prawidłową tolerancję glukozy. To najpowszechniejszy rodzaj cukrzycy, występujący ok. 10 razy częściej niż typ 1. Potwierdzono też działanie czynników genetycznych i innych, takich jak otyłość, niezdrowa dieta i przewlekły stan zapalny w organizmie.
Naukowcy ustalili też niedawno związek między nosicielstwem wirusów z rodziny enterowirusów oraz Coxsackie a cukrzycą typu 1. Ten typ choroby nazywany cukrzycą insulinozależną ujawnia się na początku życia i uważa się, że ma charakter wrodzony.
Natomiast wśród osób z cukrzycą typu 2 dotyczących różnych populacji wykryto, że w porównaniu z tymi bez choroby częściej mają oni w organizmie wirusa HHV8. Patogen jest znany jako ludzki herpeswirus typu 8 lub wirus Epsteina-Barr (EBV) i został po raz pierwszy wykryty u osób zakażonych wirusem HIV.
W świetle tych doniesień badacze z zespołu brytyjsko-niemieckiego postanowili sprawdzić, jaką rolę w rozwoju stanu przedcukrzycowego mają również inne herpeswirusy poza HHV8, a swoje rewolucyjne odkrycia zaprezentowali na łamach pisma „Diabetologia”.
Zobacz także:
Nosicielstwo wirusa Herpes to większe ryzyko rozwoju stanu przedcukrzycowego
Wirusy z rodziny Herpes, czyli herpeswirusy to wirusy DNA posiadające lipidową otoczkę. Organizm ludzki pada ofiarą ośmiu różnych typów tego patogenu. Wirusy te powodują zakażenie wstępne o łagodnym przebiegu, a następnie trwającą do końca życia bezobjawową infekcję utajoną, inaczej określaną jako latentną.
W ramach badań naukowcy poddali analizie związek między zakażeniem 7 najważniejszymi gatunkami wirusów Herpes a występowaniem stanu przedcukrzycowego. Pod uwagę wzięto również wyniki badania poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c) (średnia z dwóch miesięcy), która świadczy o niewyrównanej cukrzycy. Gdy poziom glukozy jest wysoki, dochodzi bowiem do zniszczeń komórek organizmu w procesie zwanym glikacją, który dotyka również wspomnianego składnika czerwonych krwinek.
Dane pochodziły z niemieckiego badania populacji o nazwie KORA. Grupa zagrożonych stanem przedcukrzycowym liczyła sobie 1257 osób w wieku 32-81 lat, większość około 49. roku życia.
Obliczono, że po upływie 6,5 roku od zakażenia stan przedcukrzycowy rozwinął się się niemal u co trzeciej osoby będącej nosicielem jednego z badanych herpeswirusów – dotyczyło to 30,3 proc. grupy, czyli 381 osób.
U znacznego odsetka osób ze stanem przedcukrzycowym wykryto przeciwciała skierowane przeciwko wirusom:
- wirus opryszczki pospolitej typu 1 i 2 (Herpes simplex virus 1 i 2 – HSV1 i HSV2, a tak naprawdę ludzki herpeswirus typu 1 i 2 – HHV-1 i HHV-2) – miało go odpowiednio 88 proc. i 11 proc. uczestników,
- wirus ospy wietrznej-półpaśca (Varicella-zoster virus – VZV, a właściwie ludzki herpeswirus typu 3) – występował u 79 proc. osób,
- wirus Epstein-Barr (EBV, inaczej ludzki herpeswirus typu 4 – HHV-4) – stwierdzono go u 98 proc. badanych,
- wirus cytomegalii lub cytomegalowirus (CMV, HCMV lub ludzki herpeswirus typu 5 – HHV-5) – nosicielami było 46 proc. osób w badaniu,
- ludzkie herpeswirusy typu 6 i 7 (HHV6 i HHV7) – wykryto je odpowiednio u 39 oraz 85 proc. uczestników.
Dowiedz się na temat:
Te infekcje najbardziej zaburzają metabolizm
Po uwzględnieniu czynników takich jak płeć, wiek, BMI, poziom edukacji, fakt palenia tytoniu, historia cukrzycy u rodziców, występowanie nadciśnienia tętniczego, lipidogram krwi, a także kwestie dotyczące insulinooporności i poziomu glukozy na czczo, badacze określili istotne ryzyko powstania problemu wskutek zakażenia w przypadku dwóch gatunków wirusa Herpes.
Sprawdź: Szczepionka na półpasiec z refundacją od 1 stycznia 2024 r.
Wykazano, że u osób posiadających przeciwciała przeciwko wirusowi opryszczki typu 2 ryzyko rozwoju stanu przedcukrzycowego było o 59 proc. wyższe niż u tych, którzy nie przeszli takiej infekcji. Z kolei zarażenie się cytomegalowirusem zwiększa to zagrożenie o 33 procent.
Zakażenie HSV2 było też związane z podwyższonymi poziomami hemoglobiny glikowanej (HbA1c) nawet niezależnie od stwierdzenia stanu przedcukrzycowego.
Pokazuje to, jak ważna jest profilaktyka zakażeń wirusowych w ochronie szeroko rozumianego zdrowia, również metabolicznego – zwłaszcza, że przybywa dowodów na infekcyjne podłoże wielu chorób autoimmunologicznych, a także nowotworowych.
Należy ponadto pamiętać, że nie tylko infekcje osłabiają odporność – upośledza ją również cukrzyca, która sprzyja infekcjom wirusową. Dotyczy to zarówno mechanizmów odporności wrodzonej, jak i nabytej, a udowodnioną konsekwencją jest częstsze występowanie u cukrzyków zakażeń koronawirusem SARS-CoV-2 czy wirusami zapalenia wątroby typu B oraz C.
Źródło: Health impact of seven herpesviruses on (pre)diabetes incidence and HbA1c: results from the KORA cohort Diabetologia
Polecamy także:
