Listeria w boczku z Lidla. Co to za bakteria i dlaczego jest niebezpieczna?

Główny Inspektorat Sanitarny poinformował o wycofaniu z rynku jednej partii boczku rolowanego dostępnego w sieci sklepów Lidl. W produkcie wykryto groźną bakterię Listeria monocytogenes, odpowiedzialną za wywoływanie listeriozy – choroby szczególnie niebezpiecznej dla kobiet w ciąży, seniorów i osób z obniżoną odpornością. Wycofana partia ma numer 2517061 i terminy przydatności do spożycia od 17.11.2025 do 24.11.2025.

Listeria monocytogenes to bakteria, która najczęściej dostaje się do organizmu człowieka poprzez skażoną żywność. Może rozwijać się nawet w lodówce, w temperaturach bliskich 0 st. Celsjusza. W przeciwieństwie do wielu innych bakterii nie ginie w chłodzie, co czyni ją szczególnie niebezpieczną w przypadku wędlin czy gotowych do spożycia produktów mięsnych.

Nazwa Listeria monocytogenes pochodzi od nazwiska Josepha Listera, brytyjskiego chirurga i pioniera zasad aseptyki. Bakterie te to gram-dodatnie, ruchliwe pałeczki, należące do rodziny Corynebacteriaceae. Są względnie beztlenowe i – co istotne – nie tworzą przetrwalników, co odróżnia je od wielu innych patogenów.

Zdaniem ekspertów, Listeria jest jedną z najgroźniejszych bakterii przenoszonych drogą pokarmową.

– Chociaż liczba zachorowań na listeriozę jest niewielka, wysoki wskaźnik śmiertelności związany z tą infekcją sprawia, że stanowi ona poważny problem zdrowia publicznego – podaje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).

Czytaj też: Zmarł po zjedzeniu gotowego dania z supermarketu. To kolejne śmiertelne zatrucie groźną bakterią. Resort zdrowia ostrzega przed epidemią

Zakażenie bakterią Listeria nazywamy listeriozą. Może przebiegać niemal bezobjawowo u osób z dobrym zdrowiem, ale u szczególnie wrażliwych grup – takich jak kobiety w ciąży, seniorzy i osoby z obniżoną odpornością – może prowadzić do poważnych powikłań, a nawet śmierci.

Objawy zazwyczaj pojawiają się od kilku dni do kilku tygodni po spożyciu skażonej żywności. Należą do nich między innymi:

• gorączka,

• dreszcze,

• bóle mięśni,

• nudności,

• wymioty,

• biegunka,

• objawy grypopodobne,

• światłowstręt,

• zaburzenia równowagi,

• utrata przytomności.

Listerioza, wywoływana przez bakterie Listeria, może być szczególnie niebezpieczna dla określonych grup. Choć większość zdrowych osób przechodzi zakażenie bezobjawowo lub łagodnie, u niektórych pacjentów choroba może przybrać ciężki, zagrażający życiu przebieg.

Grupy ryzyka to:

• kobiety w ciąży (zakażenie może prowadzić do poronienia lub poważnych infekcji u noworodka),

• osoby powyżej 65. roku życia,

• osoby z obniżoną odpornością – np. w wyniku chemioterapii, HIV, cukrzycy czy chorób wątroby.

W ciąży ryzyko rozwoju listeriozy jest 10 razy wyższe niż w populacji ogólnej.

W ciężkich przypadkach listerioza wymaga hospitalizacji, a leczenie może trwać nawet kilka tygodni. Gdy bakteria zaatakuje ośrodkowy układ nerwowy, często dochodzi do poważnych uszkodzeń neurologicznych, które później wymagają intensywnej rehabilitacji. Pacjent może nie odzyskać pełnej sprawności fizycznej, a dodatkowo mogą wystąpić problemy z mową i zaburzenia pamięci.

Listeriozę diagnozuje się najczęściej na podstawie badania krwi. W leczeniu listeriozy stosuje się antybiotyki, takie jak penicyliny, kotrimoksazol, wankomycyna czy chloramfenikol. Dodatkowo pacjentom podaje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, by złagodzić objawy. Leczenie może trwać kilka tygodni i często wymaga hospitalizacji.

Jak uniknąć zakażenia Listerią? Najlepsza profilaktyka to proste zasady higieny i bezpiecznego przechowywania żywności.

Oto najważniejsze zalecenia, które warto wprowadzić na co dzień:

• Co dwa tygodnie dokładnie myj i dezynfekuj lodówkę, np. roztworem octu (1 część octu na 9 części wody) lub specjalistycznymi środkami czyszczącymi.

• Przechowuj żywność w lodówce w temperaturze od +4 do +8 st. Celsjusza.

• Zawsze myj ręce przed przygotowaniem posiłku, jedzeniem i po kontakcie z surowym mięsem czy brudnymi warzywami.

• Myj sprzęt kuchenny w gorącej wodzie (powyżej 50 st. Celsjusza).

• Nie wycieraj rąk w ściereczkę po kontakcie z surowym mięsem – najpierw je umyj, aby nie przenieść bakterii na tkaninę.

• Używaj osobnych desek do krojenia mięsa, warzyw, owoców, serów i pieczywa, lub regularnie je dezynfekuj.

• Nie zostawiaj przygotowanych potraw poza lodówką – najpierw je szybko schłódź, np. wkładając garnek do zimnej wody lub zimą umieszczając pojemnik na balkonie (zawsze przykryty).

• Unikaj produktów z niepasteryzowanego mleka, surowego mięsa (jak tatar) czy wędzonych na zimno ryb – szczególnie jeśli jesteś w ciąży.

• Dokładnie myj warzywa i owoce przed obraniem.

• Gotuj mięso i ryby do temperatury co najmniej 72 st. Celsjusza wewnątrz produktu.

• Ogranicz kupowanie gotowych surówek i wyrobów garmażeryjnych z niepewnych źródeł – wybieraj produkty z firm stosujących zasady GMP, GHP i HACCP.

Wycofanie partii boczku rolowanego Pikok sprzedawanego w sklepach sieci Lidl z powodu Listerii to ważny sygnał ostrzegawczy. Jeśli masz w domu produkt z komunikatu GIS – nie jedz go nawet po obróbce termicznej. Boczek został natychmiast wycofany ze sprzedaży, a dystrybutor opublikował komunikat ostrzegający klientów. Organy nadzoru sanitarnego prowadzą obecnie postępowanie wyjaśniające. Jeżeli masz wycofany boczek, zwróć go w dowolnym sklepie Lidl – nawet bez okazywania paragonu. W razie zjedzenia skażonego boczku i wystąpienia objawów najlepiej poradzić się lekarza.

Źródła:

• WAŻNA INFORMACJA DLA KLIENTÓW, 14.11.2025 r. Lidl Polska

• Ostrzeżenie publiczne dotyczące żywności: Wykrycie obecności bakterii Listeria monocytogenes w partii boczku rolowanego w plastrach Główny Inspektorat Sanitarny

• Listeriosis WHO

• Listeria infection (listeriosis): What you need to know Medical News Today