Spis treści
Czy vaping jest szkodliwy?
Palenie e-papierosów, czyli vaping albo wapowanie, może doprowadzić do odczuwania szeregu dolegliwości. Te skutki uboczne mogą być nie tylko uciążliwe, ale też prowadzić do rozwoju poważnych chorób. Szkodzą głównie poprzez nasilanie procesów zapalnych w organizmie. Taki jest też mechanizm rozwoju większości chorób cywilizacyjnych, w tym miażdżycy, cukrzycy i nowotworów.
Elektronicznych papierosów używa do 3 proc. dorosłych osób w Polsce, jednak największą popularnością cieszą się wśród tych najmłodszych. Według dostępnych danych codzienne sięganie po urządzenie deklaruje ponad 47 proc. nastolatków w grupie wiekowej 13-19 lat, przy czym 80 proc. badanej grupy stanowiły osoby niepełnoletnie. W 2023 r. sprzedano je w ilości około stu milionów sztuk.
To pokazuje skalę nałogu w naszym kraju. Tymczasem płynące z niego zagrożenia nie są dostatecznie znane użytkownikom.
Młode osoby mogą nie znać tych objawów i nie kojarzyć ich z zagrożeniem dla zdrowia. U starszych mogą one pogłębiać istniejące problemy zdrowotne i nasilać symptomy chorób, zwłaszcza oddechowych.
Szkodliwe działanie wynika z obecności nikotyny, której dawkę łatwo przekroczyć, oraz sztucznych aromatów i barwników. Zagrożeniem są też toksyczne związki, w tym metale ciężkie, które mogą pochodzić z materiałów użytych do wykonania urządzenia. Natomiast substancje bezpieczne pomocnicze w postaci glikolu propylenowego i gliceryny wykazują toksyczne działanie po podgrzaniu do 200 stopni Celsjusza.
Najczęstsze skutki uboczne e-papierosów
Skutki ubocznych wapowania, czyli używania e-papierosów, nie są tak dobrze poznane, jak konsekwencje palenia tytoniu. Wynika to m.in. z krótkiej historii urządzenia: wynalazek ma niespełna dwadzieścia lat. Dane na temat objawów nie są powszechnie zbierane, jednak niektóre kraje prowadzą takie rejestry. Należy do nich Wielka Brytania, gdzie w raporty gromadzi Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych i Wyrobów Medycznych (MHRA, ang. Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency) w ramach programu „Żółta Karta”. Dane pochodzą od osób stosujących leki, a także lekarzy i pielęgniarek.
W ciągu dwóch lat zebrano tam 234 zgłoszenia działań niepożądanych e-papierosów w ramach 91 różnych przypadków. Do najczęstszych objawów należały:
problemy z oddychaniem (28 zgłoszeń),
ból i/lub dyskomfort w klatce piersiowej (21 zgłoszeń),
bóle głowy (12 zgłoszeń).
Jest też jednak cała lista rzadszych skutków ubocznych, mających poniżej dziesięciu zgłoszeń. Wśród tych najbardziej poważnych znalazły się płyn w płucach oraz uszkodzenie płuc (po sześć raportów) oraz przypadek raka krtani.
W przypadku odczuwania utrzymujących się objawów należy skontaktować się z lekarzem niezależnie od tego, czy rzeczywiście są spowodowane używaniem e-papierosów, czy nie. Są sygnałem o toczącym się procesie, który może doprowadzić do choroby.
Nietypowe działania niepożądane wapowania
Wśród bardziej nietypowych objawów związanych z wapowaniem obok tych oddechowych znalazły się także dolegliwości związane z układem pokarmowym. Były to zwłaszcza:
nudności i wymioty,
opuchlizna i owrzodzenie jamy ustnej,
zmęczenie,
zaburzenia żołądkowe,
problemy z zatokami i nosem,
ból jamy ustnej i gardła,
kaszel.
Na liście zgłoszeń działań niepożądanych vapingu e-papierosów znalazły się też „dziwne” objawy. Należały do nich:
ból ucha,
ból zęba,
ból języka,
ból szczęki,
ból pleców,
gorączka,
świąd,
zawroty głowy,
migreny,
niewyraźne widzenie,
problemy z pamięcią,
dezorientacja,
depresja,
niepokój,
rozdrażnienie,
napady złości.
Choć nie da się udowodnić, że opisane dolegliwości przypadki te zostały spowodowane bezpośrednio przez e-papierosy, informacje z raportów są niezwykle ważną informacją dla użytkowników i lekarzy. Wskazują na możliwe problemy, których źródłem może być wapowanie, dzięki czemu mogą oni szybciej zidentyfikować zagrożenie dla zdrowia.
Źródła:
Vapers complain of strange side effects - full list of 11 most common symptoms The Mirror
E-papierosy – plaga w polskich szkołach. Wapuje blisko połowa uczniów Serwis Zdrowie
E-Papierosy Stacje sanitarno-epidemiologiczne
