Praca opiekuna osób starszych jest coraz popularniejsza wśród mężczyzn i osób młodych. Kto może pracować w tym zawodzie?

Nie każdy może zostać opiekunem domowym. Profesjonalne firmy, poszukując kandydatów na opiekunów osób starszych, zwracają uwagę na szereg cech, kompetencji i predyspozycji swoich przyszłych pracowników. Opiekunowie w związku z tym powinni dbać o swój rozwój zawodowy, np. poprzez uczestnictwo w kursach i szkoleniach.

Kluczowe umiejętności, które warunkują dobrą jakość sprawowanej opieki, a także bezpieczeństwo i komfort pracy samego opiekuna to umiejętności praktyczne obejmujące codzienną opiekę i pielęgnację seniorów oraz wiedza na temat procesu starzenia, demencji czy chorób wchodzących w tzw. duże zespoły geriatryczne, a także, w przypadku pracy w innym państwie - znajomość języka obcego. Dodatkowo ważne są umiejętności osobowościowe: empatia, cierpliwość, komunikatywność, asertywność, odwaga oraz szacunek do drugiego człowieka.

Faktem jest, że opiekunowie domowi mają zapewnione zakwaterowanie w domu podopiecznego, więc w zasadzie przebywają w miejscu pracy 24h na dobę. Nie jest jednak prawdą, że przez cały ten czas wykonują pracę. Profesjonalna firma opiekuńcza powinna ustalić z opiekunem zakres czynności i obowiązków, który obejmuje wyłącznie czynności, których bezpośrednim beneficjentem jest osoba podopieczna i które obejmują tylko te czynności, których senior z uwagi na swój stan zdrowia obiektywnie nie może wykonać samodzielnie. Zlecenia nie mogą zakładać pomocy choremu „non stop”.

– Opiekun to nie pomoc domowa. Najważniejszym zadaniem opiekuna jest towarzyszenie podopiecznemu podczas codziennych czynności i zastępowanie go tylko wtedy, gdy sobie nie radzi sam w związku z niepełnosprawnością, pogarszającą się z wiekiem kondycją, mobilnością, chorobami wieku starczego lub demencją – komentuje Tomasz Piłat, Przewodniczący Polskiego Stowarzyszenia Opieki Domowej (PSOD).

Na przestrzeni ostatnich lat zawód opiekuna zyskuje na popularności wśród mężczyzn. Obecnie stanowią oni ok. 10 proc. pracowników opieki. Ponadto jak wskazano, profesją tą zaczynają interesować się również młodsze pokolenia. Biorąc pod uwagę to, w jakim tempie starzeje się społeczeństwo, opiekuna osoby starszej można nazwać zawodem przyszłości.

Okazuje się, że część osób łączy pracę w kraju z pracą za granicą – dzięki temu zachowują etat w Polsce, a wyjazdy zagraniczne traktują jako dodatkowy zarobek. Najczęściej pracują wtedy w kraju w swojej miejscowości jako opiekun dzienny w opiece instytucjonalnej, a co jakiś czas wyjeżdżają na kilka tygodni za granicę jako opiekunowie domowi.

Na najwyższe stawki można liczyć w Niemczech. Niektórzy wybierają strategię rotacyjną. Inni wyjeżdżają tylko w wakacje, ponieważ wielu opiekunów to nauczyciele, szczególnie języka niemieckiego, którzy wykorzystują przerwę wakacyjną na podreperowanie domowego budżetu. Podobna sytuacja dotyczy młodych opiekunów. To najczęściej studenci kierunków medycznych, związanych z opieką czy pielęgniarstwem. Ponadto dość sporą grupę opiekunów stanowią emeryci, którzy nie chcą całkowicie rezygnować z pracy.

Opiekunowie często ulegają pozornie atrakcyjnym ofertom „pośredników” ze względu na oferowane przez nich bardzo atrakcyjne stawki wynagrodzenia. Niestety, w rzeczywistości stają się potem ofiarami nadużyć, pracują nielegalnie, bez ubezpieczenia i opieki medycznej, a w skrajnych przypadkach mogą zetknąć się ze współczesną formą handlu ludźmi.

Wybierając firmę, należy kierować się zasadą ograniczonego zaufania i dokładnie sprawdzić, czy firma, z którą decydujemy się współpracować, jest rzetelna. Niestety w Polsce nie istnieje obecnie rejestr podmiotów opiekuńczych, co bardzo utrudnia opiekunom to zadanie.