Spis treści
„Wielka piątka”. Co to jest i jakie cechy obejmuje?
„Wielka piątka” to teoria dotycząca cech osobowości, która jest uznawana za najbardziej rzetelną i sprawdzoną. Jej autorami są Paul Costa i Robert McCrae. Obejmuje pięć czynników, które tworzą osobowość człowieka. Są to:
- neurotyczność,
- ekstrawersja,
- otwartość na doświadczenie,
- ugodowość,
- sumienność.
Pokazują one, jak dana osoba się zachowuje, myśli i czuje. Wszystkie wymienione czynniki są uniwersalne, niezmienne i uwarunkowane biologicznie – w wielkim stopniu są dziedziczone. Mają one wpływ na przystosowanie do otoczenia, co przekłada się m.in. na jakość wykonywanej pracy, osiągnięcia zawodowe i ogólną satysfakcję z życia.
Warto zaznaczyć, że żadna osobowość nie może zostać opisana przez jeden typ. Większość ludzi ma kombinację tych cech.
Dowiedz się więcej o tym, jak cechy „wielkiej piątki” wpływają na zadowolenie z życia:
Typ osobowości a zadowolenie z życia
Powiązania między typami osobowości, które są związane z wyższą satysfakcją z życia, utrzymują się przez cały czas, wzmacniając się z wiekiem – tak wynika z badania przeprowadzonego w latach 2008-2019 wśród mieszkańców Holandii od 16 do 95 roku życia. Wzięło w nim udział 9110 uczestników, co stanowi ogólnokrajową reprezentatywną próbę osób. Badanie opiera się na „wielkiej piątce”, czyli pięcioczynnikowym modelu osobowości. Niektórzy psychologowie wykorzystują ją do opisania wielu ludzkich zachowań.
Sprawdź również:
Jak zauważają naukowcy, typ osobowości najsilniej związany z zadowoleniem z życia to wysoki poziom stabilności emocjonalnej. Według ich badań pewne typy osobowości bardziej łączą się z odnajdywaniem satysfakcji w życiu niż inne.
To pierwsze badanie, które sprawdza, czy zadowolenie z życia jest związane z określonym wiekiem, czy też odnosi się do człowieka niezależnie od tego, ile ma lat.
Jak się okazuje, cechy osobowości związane z poczuciem zadowolenia dotyczą w równym stopniu wszystkich etapów życia i w rzeczywistości wzmacniają się w późniejszych latach. Ludzie stabilni emocjonalnie – i nieneurotyczni w rozumieniu „wielkiej piątki” – odczuwają większe ogólne zadowolenie z życia.
Co ciekawe, satysfakcja z pracy ściśle wiąże się z sumiennością, a satysfakcja płynąca z relacji społecznych – z ekstrawersją i ugodowością.
Jak stabilność emocjonalna wpływa na nasze życie?
Choć znalezienie związków przyczynowych pomiędzy stabilnością emocjonalną a satysfakcją jest trudne, to dr Feltz zauważa, że istnieją pewne dowody na to, że osoby o niskiej stabilności emocjonalnej zarabiają mniej pieniędzy w ciągu swojego życia. To z kolei może przyczyniać się do niskiego subiektywnego dobrostanu.
Niska stabilność emocjonalna może również mieć wpływ na nasze zdrowie psychiczne w dorosłości i przyczyniać się do nadmiernego odczuwania stresu, a także rzutować na poziom zadowolenia.
Dr Bash wymienia korzyści, jakie daje stabilność emocjonalna:
- brak zmartwień,
- brak dramatyzmu,
- brak emocjonalnego cierpienia.
Jak mówi, „bycie nieneurotycznym wpływa na wszystkie obszary naszego życia."
– Jeśli potrafimy być rzetelni, przewidujący, mieć dobre nastawienie, gdy pojawiają się wyzwania i nie tracić czasu, gdy jesteśmy w kryzysie, to oczywiście możemy być bardziej produktywni, a to wpływa na naszą sytuację zawodową, nasze relacje osobiste, przyjaźnie, relacje rodzinne i nie tylko – mówi dr Bash.
Źródła:
- Big 5 Personality Traits Psychology Today
- The Link Between Personality, Global, and Domain-Specific Satisfaction Across the Adult Lifespan American Psychological Association's Journal of Personality and Social Psychology