Laryngolog – czym się zajmuje lekarz od uszu i jakie leczy choroby? Na czym polega badanie laryngologiczne?

Laryngologia to dziedzina medycyny, która zajmuje się leczeniem, diagnozowaniem, różnicowaniem oraz profilaktyką chorób narządów głowy i szyi takich jak:

• uszy,
• nos,
• zatoki przynosowe,
• gardło,
• przełyk,
• krtań,
• oskrzela,
• szyja,
• oczodoły,
• twarzoczaszka.

Lekarz laryngolog, nazywany też otolaryngologiem, przeprowadza zarówno leczenie zachowawcze tych narządów, jak i leczenie chirurgiczne dotyczących ich chorób nowotworowych, urazowych i zapalnych. Jego zadaniem jest również podejmowanie działań na rzecz promocji zdrowia i profilaktyki chorób.

Specjalista z zakresu otorynolaryngologii przeprowadza badania posługując się w tym celu specjalistycznych sprzętem i narzędziami medycznymi. W ten sposób poddaje ocenie oraz bieżącej kontroli stan zdrowia pacjenta.

Laryngolog wykonuje m.in. badania endoskopowe i inne badania inwazyjne, konieczne w celu postawienia odpowiedniej diagnozy. Może również pobierać materiał biologiczny do analizy histologicznej, bakteriologicznej czy biochemicznej. W zakres obowiązków laryngologa wchodzi także wykonywanie prób czynnościowych głosu, równowagi i węchu.

Do pozostałych zadań i obowiązków laryngologa można zaliczyć:

• poddawanie chorych znieczuleniu splotowemu, miejscowemu lub przewodowemu,
• kierowanie pacjentów na badania uzupełniające do specjalistów innych dziedzin medycyny,
• interpretowanie wyników badań pomocniczych, zwłaszcza tomograficznych, ultrasonograficznych i radiologicznych,
• nawiązywanie kontaktu z pacjentem i najbliższymi mu osobami w celu wyjaśnienia celu leczenia, redukowania lęku o zdrowie i kontrolowania efektów terapii,
• udzielanie doraźnej pomocy medycznej w stanach zagrożenia życia pacjenta – m.in. reanimacja czy przetaczanie płynów,
• przeprowadzanie nakłuć w celu leczenia oraz diagnozowania,
• obsługa laryngologicznego sprzętu medycznego,
• prowadzenie medycznej dokumentacji medycznej, dotyczącej m.in. historii choroby pacjenta,
• sprawowanie opieki medycznej nad pacjentem po przeprowadzonej operacji,
• wydawanie recept, skierowań, opinii lekarskich, wniosków i orzeczeń, np. o niepełnosprawności,
• nadzór nad rehabilitacją pacjentów,
• współpraca z pozostałym personelem medycznym.

Lekarz laryngolog musi posiadać odpowiednie uprawnienia do wykonywania zawodu. Aby zostać specjalistą z zakresu laryngologii, należy ukończyć sześcioletnie studia na wyższej szkole medycznej. Następnie niezbędne jest ukończenie specjalizacji, która stanowi przepustkę do rozpoczęcia praktyki zawodowej. Dopiero wtedy dana osoba uzyskuje tytuł lekarza. Ma możliwość podjęcia praktyki lekarskiej lub dalszego kontynuowania kariery naukowej.

Laryngolog powinien wykazywać się określonymi b niezbędnymi w pracy, do których można zaliczyć:

• delikatność,
• zdolność do empatii,
• cierpliwość,
• odpowiedzialność,
• dokładność,
• skrupulatność,
• orientacja na dobro pacjenta,
• gotowość do uzupełniania wiedzy,
• chęć współpracy ze specjalistami innych dziedzin medycyny.

Lekarz laryngolog leczy i diagnozuje wiele różnego rodzaju chorób w obrębie głowy i szyi. Należą do nich między innymi:

• zapalenie zatok,
• zapalenie gardła,
• zapalenie krtani,
• zapalenie migdałków,
• angina ropna,
• choroba Meniere’a,
• niedosłuch,
• otoskleroza,
• zapalenie ucha zewnętrznego,
• zapalenie ucha środkowego,
• zapalenie ucha wewnętrznego,
• otospongioza (otoskleroza ucha),
• przerośnięcie migdałków,
• zespół Sjogrena,
• bezdech senny,
• nieżyt nosa (katar),
• polipy krtani,
• polipy w nosie,
• zapalenie zatok,
• zapalenie trąbki słuchowej,
• złamanie nosa i inne urazy,
• różnego typu nowotwory.

Laryngolog dziecięcy powinien posiadać wszystkie cechy lekarza zajmującego się osobami dorosłymi, jednak rozwinięte w szczególny sposób. Miejscem pracy specjalisty z dziedziny laryngologii może być m.in. szpital, prywatna lub publiczna przychodnia, może też zdecydować się na prowadzenie własnego gabinetu.

Laryngolog dziecięcy najczęściej diagnozuje i leczy choroby takie jak:

• zapalenie gardła,
• polipy krtani i nosa,
• angina ropna,
• zapalenie krtani,
• zapalenie zatok,
• przerośnięte migdałki.

Pomoc laryngologa dziecięcego na szybkim etapie rozwoju choroby może zapobiec niebezpiecznym powikłaniom i zniwelować ryzyko powstania poważnych problemów zdrowotnych u dziecka w jego dalszym życiu.

Wizytę u laryngologa warto zarezerwować w przypadku wystąpienie objawów charakterystycznych dla choroby laryngologicznej, do których zalicza się m.in.:

• obfite i często nawracające krwawienia z nosa,
• nietypowa wydzielina z ucha lub nosa,
• chrapanie,
• szumy uszne,
• nagłe pogorszenie słuchu,
• wrażenie zatkanego ucha,
• przelewanie się w uchu,
• uczucia obecności ciała obcego w uchu,
• ból gardła,
• zaczerwienienie gardła,
• obfity lub przewlekły katar,
• chrypka,
• kłopoty ze swobodnym oddychaniem,
• obecność guza w okolicach szyi lub głowy,
• uczucie zatkanego nosa,
• trudność z połykaniem,
• zaburzenia zmysłów węchu i smaku,
• krzywa przegroda nosowa,
• oddychanie przez usta,
• problemy z zachowaniem równowagi,
• zawroty głowy,
• bezsenność, dla której nie wykryto innych możliwych przyczyn.

Wizyta do lekarza laryngologa jest możliwa ze skierowaniem. Można je uzyskać podczas wcześniejszej konsultacji z lekarzem pierwszego kontaktu.

W trakcie wizyty laryngolog przeprowadza dokładny wywiad z pacjentem. Zadaje mu szereg istotnych pytań, zwłaszcza dotyczących rodzaju i częstotliwości występowania objawów i momentu ich zauważenia. Próbuje również pozyskać informacje dotyczące historii dotychczasowych chorób u pacjenta i stosowanych przez niego leków.

W następnej kolejności lekarz laryngolog przeprowadza czynności diagnostyczne. Posługując się wziernikiem i endoskopem dokonuje obserwacji gardła, nosa, uszu czy jamy ustnej chorej osoby.

Konieczne może okazać się również wykonanie badanie USG ślinianek i węzłów chłonnych, badania audiologicznego słuchu, a także mikrolaryngoskopii. Badanie to polega na obserwacji krtani i gardła pod mikroskopem w celu wykrycia ewentualnych zmian o podłożu nowotworowym.

Do innych badań laryngologicznych zalicza się m.in.:

• Otoskopia – fizykalne badanie ucha zewnętrznego i środkowego, które opiera się na ocenie błony bębenkowej, a w niektórych przypadkach również jamy bębenkowej. W celu przeprowadzenia otoskopii lekarz laryngolog posługuje się wziernikiem usznym, który umieszcza w przewodzie słuchowym.
• Rynoskopia – procedura nazywana inaczej wziernikowaniem jamy nosowej polega na wzrokowym badaniu jam nosowych. Można wyróżnić rynoskopię przednią, tylną oraz środkową. Do przeprowadzenia rynoskopii wykorzystuje się narzędzia takie jak lusterko laryngologiczne i wziernik.
• Badanie zewnętrzne ucha.
• Tomografia komputerowa.
• Badanie obrazowe RTG.
• Testy węchowe i smakowe.
• Punkcja zatok.
• Badanie czynności nerwów czaszkowych (w tym zwłaszcza nerwu twarzowego).
• Badanie węzłów chłonnych szyi.
• Badania akumetryczne – badanie słuchu, które przeprowadza się w wyciszonym pomieszczeniu. Laryngolog wymawia szeptem kolejne słowa, a następnie prosi pacjenta o ich powtórzenie. W trakcie badania konieczne jest ustawienie chorego w taki sposób, aby ten nie miał możliwości domyślania się co mówi lekarz poprzez czytanie z jego ust. Każde ucho pacjenta jest badanie pojedynczo, dlatego laryngolog musi pamiętać o zagłuszeniu jednego z nich.

ZOBACZ: Jakie są objawy niedosłuchu u dziecka? Ekspert: dr Michał Wątróbski, otorynolaryngolog