Zapalenie ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Na ucho zewnętrzne składa się małżowina uszna oraz zewnętrzna część przewodu słuchowego. Powodem stanu zapalnego w tym obszarze jest najczęściej nieprawidłowa higiena uszu (niedostateczne usuwanie zalegającej woskowiny lub stosowanie w tym celu nieodpowiednich akcesoriów jak patyczki). Szczególnie narażeni są alergicy i osoby chorujące na cukrzycę. Zapalenie ucha zewnętrznego może mieć podłoże bakteryjne, grzybicze, wirusowe.

Charakterystyczne objawy zapalenia ucha zewnętrznego:

• Ból ucha, silniejszy przy dotyku i ruchach żuchwą.
• Wyciek bezbarwnej lub ropnej wydzieliny z ucha.
• Świąd ucha.
• Niekiedy również pogorszenie słuchu.

Zbagatelizowanie zapalenia ucha zewnętrznego może przejść w zapalenie ucha środkowego i innych jego części (np. zapalenie trąbki słuchowej), a z czasem spowodować utratę słuchu. Wskazana jest konsultacja z laryngologiem, który stwierdza chorobę głównie na podstawie oględzin, czasem zleca także wykonanie wymazu z ucha.

Ucho środkowe obejmuje bębenek, kosteczki słuchowe oraz część trąbki słuchowej. Ta choroba to najczęściej występujące zapalenie ucha u dziecka, szczególnie w wieku niemowlęcym oraz przedszkolnym. Zakażenie zwykle przechodzi z górnych dróg oddechowych. Do powstania procesu zapalnego przyczynia się wiele czynników (alergie, przerost migdałków, polipy, ekspozycja na dym papierosowy). Choroba ucha może przyjąć różne postacie. Ostre zapalenie ucha środkowego to stan zapalny jamy bębenkowej wraz z jednoczesną infekcją dróg oddechowych. Wysiękowe zapalenie ucha środkowego objawia się zaleganiem płynu w jego strukturach, bez zauważalnych procesów zapalnych. Z kolei przewlekłe zapalenie ucha środkowego powoduje ubytek błony bębenkowej, wyciek ropny oraz niedosłuch.

Sprawdź: Słyszę, ale nie rozumiem. Jak objawia się niedosłuch?

Typowe objawy zapalenia ucha środkowego to:

• Bardzo silny ból z uczuciem rozpierania i tętnienia.
• Pogorszenie słuchu.
• Złe samopoczucie, niepokój.
• Wymioty i brak apetytu.
• Wyciek ropny lub surowiczy.
• Gorączka.

Do powikłań zapalenia ucha środkowego należy nie tylko uszkodzenie różnych jego struktur i utrata słuchu. Możliwe jest także porażenie nerwu twarzowego, zapalenie opon mózgowych, ropień mózgu. Objawy zapalenia ucha środkowego wymagają bezwzględnej konsultacji z lekarzem i podjęcia leczenia.

W uchu wewnętrznym znajduje się błędnik. Zwykle choroba ta jest wynikiem przeniesienia zapalenia z ucha środkowego w postaci przewlekłej. Bywa skutkiem chorób autoimmunologicznych, zakażenia bakteriami, wirusami i pierwotniakami. Przebiega pod postacią ostrą i przewlekłą.

Typowe objawy zapalenia ucha wewnętrznego:

• Zaburzenia równowagi i zawroty głowy.
• Oczopląs.
• Uogólnione złe samopoczucie,
• Pogorszenie słuchu.
• Szum w uszach.
• Nudności i wymioty.

Powikłania zapalenia ucha wewnętrznego, czyli zapalenia błędnika, są bardzo poważne: od utraty słuchu aż do zapalenia opon mózgowych i trwałe uszkodzenia narządu równowagi. Niekiedy choroba wymaga nawet usunięcia błędnika. W niemal każdym przypadku konieczna jest hospitalizacja i leczenie pacjenta na oddziale.

Zapalenie ucha leczy się na wiele różnych sposobów, zarówno przyczynowo, jak i objawowo, w zależności od tego, jaka część ucha jest zajęta procesami zapalnymi i co je spowodowało. Przebieg diagnozy zależy od stopnia nasilenia objawów. Może obejmować same oględziny i wywiad, a niekiedy także badanie laboratoryjne wymazu z ucha, badanie otoskopowe, RTG czy nawet rezonans magnetyczny.

Leczenie opiera się na zwalczaniu objawów (leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne), ale też na antybiotykoterapii miejscowej lub doustnej. W niektórych przypadkach (przewlekłe zapalenia ucha środkowego i zapalenia błędnika) konieczna jest operacja i odciągnięcie zalegającego płynu. W nasilonych zapaleniach ucha wewnętrznego przeprowadza się operację usunięcia objętego procesami zapalnymi błędnika.

Domowe sposoby na przeziębienie: