Czym jest endoskopia?
Endoskopia to rodzaj badania, które wykorzystywane jest w diagnostyce różnych narządów. Przeprowadzane jest za pomocą specjalnego wziernika, który określany jest endoskopem. Jest nim giętka rurka, która zakończona jest światłowodem umożliwiającym wgląd do wnętrza poszczególnych organów.
Zobacz także: Groźny nowotwór rozwija się długo i po cichu. Rak przełyku zabija większość chorych
Wprowadza się ją przez różne otwory ciała w zależności od analizowanego narządu (może to być nos, krtań, ucho, odbyt czy cewka moczowa). Celem tego zabiegu jest oświetlenie wnętrza i uzyskanie obrazu jego stanu. Badanie pozwoli lekarzowi dostrzec i przeanalizować zjawiska, które dzieją się w sondowanym organie. Na tej podstawie możliwa jest diagnoza schorzenia.
Kiedy zleca się badanie endoskopowe?
Istnieje wiele wskazań do zlecenia przeprowadzenia wziernikowania. Endoskopia to metoda, która pozwala na wykrycie różnych chorób. Jest ona przydatna, kiedy USG nie jest wystarczające i nie zapewni lekarzowi pełnego obrazu tego, co dzieje się w poszczególnych narządach. Badanie endoskopowe nie tylko sonduje. Może ono także służyć do pobrania próbek, które poddawane są dalszym, bardziej szczegółowym badaniom.
Endoskopię stosuje się głównie w celach diagnostycznych. Obrazuje ona stan narządów oraz pozwala pobrać wycinki, co pomaga rozpoznać chorobę. Jest ona także wykorzystywana w celach leczniczych. Dzięki niej można m.in. zatamować wewnętrzne krwawienie, usunąć narosłe niepowołane zmiany i ciała obce (np. kamienie żółciowe), podać lekarstwa, czy odessać zbierającą się wydzielinę.
Rodzaje endoskopii
Endoskopia to ogólna nazwa różnych badań, które wykorzystują endoskop, czyli sondę. We współczesnej medycynie rozróżnia się kilka rodzajów tej techniki umożliwiającej postawienie diagnozy.
Jeżeli wziernik analizuje stan:
- Przewodu pokarmowego - jest to gastroskopia.
- Jelita grubego - kolonoskopia.
- Dróg oddechowych - bronchoskopia.
- Pęcherza moczowego - cystoskopia.
- Otrzewnej - laparoskopia.
- Przełyku - ezofagoskopia.
- Stawów - artroskopia.
To tylko niektóre rodzaje diagnozy, w których wykorzystuje się endoskop. Wśród wymienionych typów mogą się pojawić podtypy, które zawężają analizę danej okolicy jedynie do pewnej jej części. Dla przykładu endoskopia krtani to laryngoskopia, która jest częścią bronchoskopii.
Nieco inną odmianą badania wziernikowego, który warto opisać oddzielnie, jest endoskopia kapsułkowa. Dotyczy ona diagnozy jelita cienkiego i przebiega zupełnie inaczej niż wskazane powyżej typy. Część przewodu pokarmowego, której dotyczy to badanie, jest wyjątkowo wąska, a dodatkowo także poskręcana. Uniemożliwia to wprowadzenie sondy. Pacjentowi podaje się do połknięcia specjalną kapsułkę, w której znajduje się malutka kamera z nadajnikiem radiowym. Kiedy przechodzi ona przez przewód pokarmowy, zapisuje obraz, który wysyłany jest do monitora. Dzięki temu lekarz otrzymuje czytelny podgląd stanu trudno dostępnego narządu.
Jak przebiega endoskopia?
Endoskopia przeprowadzana jest z wykorzystaniem znieczulenia miejscowego bądź ogólnego, w zależności od jej rodzaju. To właśnie dlatego, mimo że jest kojarzona jako wyjątkowo niekomfortowe badanie, w większości przypadków przebiega ona bezboleśnie. Wprowadzanie sondy może być niekomfortowe dla pacjenta, nie powinno jednak spowodować wyraźnego fizycznego cierpienia. Budowa endoskopu została tak zaprojektowana, by nie stawiał on oporu podczas wprowadzania.
Jest to metoda, wokół której narosło wiele mitów, a pacjenci już od samego usłyszenia nazwy dostają gęsiej skórki. Zdecydowanie jednak nie jest ona taka straszna, za jaką uchodzi. Dokładny przebieg endoskopii uzależniony jest od badanej okolicy, najczęściej jednak pacjent musi się położyć na lewym boku.
Przygotowanie do badania endoskopowego
Zanim lekarz przystąpi do swoich czynności, bez względu na fakt, czy będzie przeprowadzana endoskopia zatok, nosa, krtani, czy jelita grubego, osoba poddawana zabiegowi musi się odpowiednio do niego przygotować. Proces ten wygląda odmiennie w zależności od rodzaju badania, czyli sondowanej okolicy.
W większości przypadków wystarczy wstrzemięźliwość od jedzenia i picia, żucia gumy i palenia papierosów na 4, 6 lub 8 godzin przed rozpoczęciem diagnozy. Najwięcej wymagań wobec pacjenta stawia się w przypadku kolonoskopii. Będzie on bowiem zobligowany do przejścia na dietę płynną na 3 dni przed wziernikowaniem. Wszystkie wytyczne szczegółowo powinien podać personel medyczny.
Wady i zalety endoskopii
Choć wprowadzenie sondy do wnętrza ciała uchodzi za nieprzyjemne, w rzeczywistości metoda ta ma wiele zalet. Jest ona mało inwazyjna dla pacjenta. Największą zaletą jest dostarczenie bardzo szczegółowego obrazu i umożliwienie lekarzowi przeprowadzenia precyzyjnych działań.
Jak każde badanie, tak i endoskopia wiąże się z pewnym ryzykiem wystąpienia powikłań. Endoskop może podrażnić ściany narządów, a tym samym doprowadzić do krwawienia. Istnieje niewielkie zagrożenie uszkodzenia struktury badanych części ciała. Przypadki takie są jednak bardzo rzadkie, a endoskopia uchodzi za bezpieczną. Po zabiegu, kiedy przestanie działać znieczulenie, pacjent może odczuwać ból.
Warto przeczytać także:
Skąd się biorą wzdęcia?
