Zapalenie zatok – objawy i leczenie. Jakie są przyczyny przewlekłego stanu zapalnego zatok przynosowych?

Zapalenie zatok – co to jest?

Zapalenie zatok to stan zapalny w obrębie błon śluzowych zatok przynosowych, czyli pustych przestrzeni zlokalizowanych w twarzoczaszce, które mają połączenie z jamą nosa. Ich zadaniem jest ogrzewanie i nawilżanie powietrza, które wdychamy, a także oczyszczanie go z wirusów, bakterii czy alergenów.

W sytuacji, gdy dochodzi do niedrożności kanalików, jakimi przepływa powietrze, nie tylko nie może ono zostać właściwie oczyszczone, ale również same zatoki nie są odpowiednio wentylowane. W rezultacie zalega w nich śluz, który przekształca się następnie w ropną wydzielinę, która nie ma wystarczającego ujścia. Jest ona również wynikiem infekcji zatok, wywołanej przez patogeny.

Zapalenie zatok – przyczyny rozwoju

W związku z tym, że zatoki stanowią swego rodzaju barierę ochronną przeciw zanieczyszczeniom znajdującym się w powietrzu, są one szczególnie narażone na oddziaływanie czynników chorobotwórczych.

Przyczyny zapalenia zatok to między innymi:

• nieleczone i nawracające infekcje górnych dróg oddechowych, wywołana przez wirusy, bakterie lub grzyby,
• zły stan uzębienia (występowanie próchnicy),
• alergia,
• astma,
• krzywa przegroda nosowa,
• przerost migdałków.

Zapalenie zatok – objawy

W ciele człowieka występują cztery rodzaje zatok przynosowych: czołowe, sitowe, klinowe i szczękowe. Dolegliwości, a zwłaszcza ból zatok związany z ich zapaleniem, zależą zatem od ich lokalizacji.

• Zapalenie zatok czołowych, które występuje zdecydowanie najczęściej, objawia się dokuczliwym bólem w okolicach czoła oraz nasady nosa, który ma tendencję do zaostrzania się w momencie, gdy głowa znajduje się poniżej poziomu serca.
• Zapalenie zatok szczękowych wiąże się z uczuciem rozpierania w okolicach zatok, które promieniuje również do zębów, szczęki, a nawet do uszu i okolic czoła. Ból może być też odczuwany przy naciskaniu na policzki.
• Zapalenie zatok sitowych objawia się przede wszystkim opuchlizną powiek. Pacjenci często mają również zatkany nos i tracą węch.
• Zapalenie zatok klinowych powoduje ból, który promieniuje ku tyłowi głowy.

W wielu przypadkach objawom tym towarzyszą również dolegliwości o charakterze ogólnym, m.in.:

• gorączka,
• kaszel,
• brak apetytu,
• złe samopoczucie.

Zapalenie zatok – rodzaje

Zapalenie zatok może przybrać różne postaci, co wiąże się z odmiennym przebiegiem choroby. Możemy wyróżnić:

• ostre zapalenie zatok – zwykle związane jest z inną infekcją i trwa do 3 tygodni,
• podostre zapalenie zatok – trwa do 3 miesięcy,
• przewlekłe zapalenie zatok – ma bardzo długi przebieg z tendencją do nawracania, często jest rezultatem niedoleczonego ostrego zapalenia zatok, nie reaguje dobrze na leki.

Zapalenie zatok – leczenie

Gdy dochodzi do infekcji zatok, należy zadbać o ich odpowiednie udrożnianie oraz ograniczanie zbyt intensywnej produkcji wydzieliny. Zatkanie jej ujścia sprawia bowiem, że staje się ona środowiskiem rozwoju bakterii takich jak pałeczki grypy (Haemophilus influenzae), gronkowiec (Staphylococcus) czy paciorkowiec (Streptococcus). Gdy dojdzie do zakażenia, śluz staje się ropną wydzieliną o dużej gęstości, która ma nieprzyjemny zapach i żółtawy lub zielonkawy kolor.

W ramach leczenia stosuje się leki obkurczające błonę śluzową oraz rozrzedzające zalegającą w nich wydzielinę. Czasem podejmowane jest też decyzja o wdrożeniu antybiotykoterapii.

Jeśli leczenie zapalenia zatok nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, wykonywane są badanie mikrobiologiczne, czyli posiew. Dzięki hodowli bakterii, które są obecne w wydzielinie z nosa lub z zatok pacjenta, możliwe jest zastosowanie leku, który skutecznie je zniszczy.

Jeśli pacjent cierpi na przewlekłe zapalenie zatok, w wielu przypadkach konieczne staje się przeprowadzenie zabiegu, który pozwala usunąć zmiany. Przed samym zabiegiem wykonywane jest również badanie tomografii komputerowej, dzięki któremu lekarz może korzystać z pełnego obrazu zatok.

W sytuacji, gdy lekarz podejrzewa, iż problemy z zatokami mają podłoże immunoligiczne, niezbędne jest wykonanie testów alergicznych. Po ustaleniu alergenów, które powodują zapalenie zatok, możliwe jest przeprowadzenie odczulania oraz przyjmowanie leków antyhistaminowych.

ZOBACZ: Domowe sposoby na przeziębienie