Spis treści
Jak wygląda fiołek wonny?
Fiołek wonny (Viola odorata) to wieloletnia bylina z rośliny fiołkowatych, którą można spotkać w parkach, lasach oraz w zacienionych i wilgotnych zaroślach. Obecnie fiołki wonne uprawia się również jako rośliny ogrodowe i doniczkowe.
Fiołek wyrasta wiosną i osiąga wysokość ok. 15 cm. Roślina kwitnie od marca do maja, a w sprzyjających warunkach może powtórzyć kwitnienie późnym latem lub wczesną jesienią. Kwiaty charakteryzują się intensywną fioletową barwą oraz charakterystycznym, intensywnym zapachem. To właśnie aromat sprawia, że często nazywany jest fiołkiem pachnącym.
Według niektórych źródeł, w starożytności fiołek wonny był symbolem płodności i miłości, dlatego uznawano go za święta roślinę. Surowcem zielarskim są przede wszystkim kwiaty, ale również liście i kłącze. Kwiaty i liście można spożywać na surowo np. jako dodatek do sałatki lub deseru, a także przygotować z nich napar. W przypadku kłączy najlepiej je wysuszyć i w razie potrzeby przygotowywać z nich napar.
Właściwości zdrowotne fiołków wonnych
Świeże kwiaty fiołka wonnego często wykorzystywane są jako jadalna dekoracja do deserów. Jednak niewiele osób wie, że liście, kłącza i kwiaty tej rośliny wykorzystywane były już od dawna jako tradycyjny środek na wiele dolegliwości.
Kwiaty fiołka wonnego są znakomitym źródłem saponin, trójterpenów, związków śluzowych oraz flawonoidów, czyli silnych antyoksydantów, które chronią komórki i tkanki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych.
Saponiny, to związki cukrowe, które wykazują działanie moczopędne, a także wspierają wchłanianie składników odżywczych w jelitach. Natomiast związki śluzowe wykazują działanie przeciwzapalne i odkażające, dlatego wyciągi z kwiatów fiołka wonnego często stosuje się w przemyśle kosmetycznym, jako składnik kremów do rąk.
Kłącze obfituje w glikozydy salicylowe, substancji o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwbólowym. Natomiast liście fiołka wonnego to źródło fitosteroli, kwasu fenolowego, ale przede wszystkim witaminy C.
Dzięki tym wszystkim składnikom, napary z fiołka wonnego wykazują właściwości:
- wykrztuśne,
- antybakteryjne,
- przeciwwirusowe,
- przeciwgrzybicze,
- przeciwbakteryjne,
- odkażające,
- napotne,
- przeciwgorączkowe,
- przeciwbólowe,
- zmiękczające.
W jakich schorzeniach pomaga fiołek wonny?
Świeże kwiaty i liście oraz napary z kłącza fiołka wonnego można stosować przy wielu dolegliwościach. Według zwolenników medycyny naturalnej, stosowanie preparatów z tej rośliny wykazuje korzystnie działanie w przypadku tych schorzeń:
- infekcje układu oddechowego,
- ból gardła,
- kaszel,
- katar,
- zapalenie zatok,
- grzybica,
- stany depresyjne,
- alergie, z towarzyszącym katarem, kichaniem i łzawieniem oczu,
- zapalenie żył głębokich,
- stany zapalne skóry,
- trądzik.
Fitoterapeuta zaznacza, że stosowanie naparów z kłącza fiołka wonnego może okazać się pomocne w leczeniu podagry, czyli dny moczanowej, ponieważ zawarte w nim związki zwiększają wydalanie z organizmu mocznika, kwasu moczowego oraz amoniaku.
Dodatkowo liście zawierają witaminę C, która jako silny przeciwutleniacz wspiera walkę z wolnymi rodnikami tlenowymi. Dodatkowo uszczelnia naczynia krwionośne, dzięki czemu wspiera układ krążenia.
Z kwiatów fiołka można również przygotować wzmacniającą płukankę do włosów lub tonik do oczyszczania twarzy.
Skutki uboczne stosowania preparatów z fiołka wonnego
Roślina uznawana jest za bezpieczną, ale stosowana w nadmiarze może wywołać nieprzyjemne skutki uboczne. Ze względu na właściwości pobudzające układ pokarmowy, napary z fiołka wonnego mogą wywoływać:
- nudności,
- wymioty,
- biegunki,
- skurcze brzucha.
W przypadku dzieci, kobiet ciężarnych oraz karmiących piersią należy zachować ostrożność i przed spożyciem fiołków skonsultować się z lekarzem.
Przepis na nalewkę z kwiatów fiołka wonnego
Przygotowanie naparu z fiołków wonnych jest niezwykle proste.
Składniki na nalewkę z kwiatów według dr Henryka Różańskiego:
- 100 g świeżych kwiatów fiołka wonnego,
- 500 ml ciepłego alkoholu (temperatura 30-40 stopni Celsjusza) o 40 proc. zaw. alk.,
- łyżeczka soku z cytryny.
Przygotowanie:
Kwiaty rozdrobnić i zalać alkoholem z dodatkiem soku z cytryny. Dokładnie wymieszać i zostawić na 7 dni. Po tym czasie nalewkę należy przefiltrować. Zaleca się pić 1-2 razy dziennie po 5-10 ml. W przypadku objawów depresyjnych 15 ml raz dziennie.
Przepis na napar z suszonych kwiatów, liści i kłączy fiołka wonnego
Składniki:
- 1 łyżeczka mieszanki kwiatów, liści i kłączy fiołka wonnego,
- 300 ml wrzącej wody
Przygotowanie:
Ziele należy zalać wrzącą wodą i parzyć 30 minut pod przykryciem. Następnie miksturę trzeba przefiltrować. Tak przygotowany napar warto pić codziennie. Można również użyć naparu do nasączenia okładów w przypadku zapalenia spojówek, jednak okłady nie powinny trwać dłużej niż 20 minut.
Źródło: Fiołek wonny – Viola odorata L. w praktycznej fitoterapii Medycyna Dawna i Współczesna
Zadbaj o optymalne trawienie
