Dziewanna pomoże na suchy kaszel, anginę i astmę. A to nie wszystkie jej zalety! Poznaj właściwości dziewanny i zobacz, kiedy jej używać

Agata Orzełowska
Jako surowiec leczniczy używa się kwiaty dziewanny. Są one bardzo delikatne, dlatego zbiera się je ręcznie.
Jako surowiec leczniczy używa się kwiaty dziewanny. Są one bardzo delikatne, dlatego zbiera się je ręcznie. Zbynek Pospisil / GettyImages
Dziewanna to roślina znana ze swoich cennych właściwości leczniczych. Jest pomocna zwłaszcza w leczeniu dolegliwości żołądkowych takich jak niestrawność, kolka jelitowa i biegunka, pomoże też przy suchym kaszlu, bólu gardła i zapaleniu oskrzeli. Sprawdź, jakie właściwości i zastosowanie ma dziewanna. Poznaj też przeciwwskazania i środki ostrożności związane ze stosowaniem tego zioła.

Spis treści

Co to jest dziewanna?

Dziewanna (Verbascum L.) to roślina z rodziny trędnikowatych, rosnąca głównie na terenach o klimacie umiarkowanym, w tym w Polsce, często na nieużytkach. Wyróżnia się wiele odmian dziewanny. W Polsce rosną dziko na łąkach, polach i nieużytkach: dziewanna drobnokwiatowa (Verbascum thapsus L.), dziewanna kutnerowata (Verbascum phlomoides L.), dziewanna pospolita (czarna) – Verbascum nigrum L. oraz dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum thapsiforme Schrad).

W fitoterapii wykorzystywane są przede wszystkim: dziewanna wielkokwiatowa i dziewanna drobnokwiatowa oraz dziewanna pospolita. Jako surowiec leczniczy używane są kwiaty dziewanny. Są one bardzo delikatne, dlatego zbiera się je ręcznie. Suszy się je w temperaturze pokojowej w przewiewnym, zacienionym miejscu.

Dziewanna jest rośliną niezwykle wytrzymałą – rośnie na każdym rodzaju gleby, a jej nasiona zachowują zdolność do kiełkowania nawet przez ponad 100 lat.

Jakie właściwości ma dziewanna?

Kwiaty dziewanny zawierają flawonoidy (0,5-4%) – między innymi rutozyd, garbniki, saponiny trójpentenowe, glikozydy fenyloetanoidowe (werbaskozyd, arenariozyd, forsytozyd B, leukosceptozyd), polisacharydy i oligosacharydy, związki śluzowe (3-5%), kumarynę, żywice, kwasy organiczne, hesperydynę (1,5-4%) i olejek eteryczny.

Flawonoidy zawarte w dziewannie mają działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, garbniki działają bakteriobójczo, zaś saponiny mają właściwości moczopędne i przeciwzapalne.

Substancje obecne w kwiatach dziewanny mają też działanie wykrztuśne, osłonowe na błony śluzowe jamy ustnej i przewodu pokarmowego, a także przeciwwirusowe.

Związki śluzowe rozrzedzają zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę i ułatwiają jej odkrztuszanie. Dziewanna jest bardzo pomocna przy suchym kaszlu, pomoże też osobom chorującym na astmę. Łagodzi chrypkę i ból gardła – nawilża śluzówkę i powleka ją śluzem, który ma działanie osłaniające.

Lecznicze zastosowanie dziewanny

Dziewanna pospolita, wielkokwiatowa i drobnokwiatowa polecane są zwłaszcza przy:

  • stanach zapalnych górnych dróg oddechowych,
  • objawach przeziębienia i grypy takich jak ból gardła, uporczywy suchy kaszel, katar i chrypka,
  • przy ropnym zapaleniu gardła i anginie – ze względu na właściwości bakteriobójcze dziewanny.

Dziewanna wspomaga także leczenie chorób dróg żółciowych i jest stosowana przy dolegliwościach kobiecych – głównie przy zaburzeniach miesiączkowania. Substancje w niej zawarte wspomagają też układ krążenia i pracę serca.

Syrop i napar z dziewanny ma zastosowanie w zapaleniu oskrzeli – łagodzi dolegliwości bólowe i rozrzedza flegmę, ułatwiając tym samym jej odkrztuszanie. Napar z dziewanny łagodzi też objawy astmy.

Właściwości osłonowe dziewanny są szczególnie przydatne przy dolegliwościach żołądkowych takich jak nieżyt, niestrawność, kolka jelitowa i biegunka.

Zewnętrznie, w postaci okładów, napar z dziewanny stosuje się przy odleżynach, oparzeniach i w przypadku trudno gojących się ran. Olejek z dziewanny ma działanie przeciwbólowe, rozluźnia mięśnie, działa relaksująco i uspokajająco. Sprawdzi się przy chorobach reumatycznych oraz – dodany do kąpieli – pomoże zmniejszyć stres i uczucie niepokoju.

Dowiedz się więcej:

Zastosowanie dziewanny w kosmetyce

Dziewanna ma też zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Olejek eteryczny i wyciąg z dziewanny jest składnikiem szamponów wzmacniających oraz kosmetyków służących do rozjaśniania włosów. Ekstrakt z dziewanny ma właściwości osłaniające łuskę włosów, nadaje im blask i zdrowy wygląd.

Ze względu na właściwości antybakteryjne i odkażające wyciąg z dziewanny dodawany jest często do kosmetyków służących do pielęgnacji cery tłustej i ze skłonnością do powstawania zmian trądzikowych. Dziewanna dodawana jest też do żeli pod prysznic – łagodzi podrażnienia i delikatnie oczyszcza skórę.

Dziewanna – przeciwwskazania i środki ostrożności przy jej stosowaniu

Przeciwwskazaniem do stosowania dziewanny (naparów, olejku i preparatów go zawierających) jest uczulenie na składniki zawarte w tej roślinie. Alergia na dziewannę nie jest częsta i powoduje zazwyczaj jedynie niewielkie podrażnienie skóry.

Dziewanna nie jest wskazana dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Napar i syrop z dziewanny są bezpieczne dla dzieci, ale przed ich podaniem dzieciom poniżej 12. roku życia warto skonsultować się z pediatrą.

Nalewka z dziewanny zawiera alkohol i z tego powodu nie powinna być podawana osobom do 18. roku życia.

Zobacz także:

W skład Balsamu Jerozolimskiego może wchodzić aż 11 ekstraktów roślinnych. Aby je poznać, zobacz kolejne slajdy, przesuwając zdjęcia w prawo, ew. naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE.

Balsam Jerozolimski – dawna receptura, która nadal działa. T...

Dodaj firmę Autopromocja

Zdrowie całej rodziny pod kontrolą

Materiały promocyjne partnera
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia