Chcesz rzucić palenie? Zrób to naturalnie! Skuteczność związku ze złotokapu potwierdzono w badaniach. Podobne są dostępne w Polsce

Rzucenie palenia jest trudne i nie istnieje niezawodny sposób na sukces, ale niezwykle skuteczne mogą okazać się związki roślinne.

Choć tabletki na rzucanie palenia stanowią jedynie pomoc w walce z uzależnieniem, warto korzystać ze wszystkich dostępnych środków. Palenie tytoniu jest bowiem jednym z najgorszych wieloletnich nałogów, a przez to przyczyną chorób i przedwczesnych zgonów.

Jednym z takich związków jest cytyzyna, znana także jako laburnina. Występuje w roślinie o nazwie złotokap zwyczajny lub pospolity (Laburnum anagyroides, inaczej L. vulgare, a dawniej: Cytisus laburnum), a szczególnie bogate w nią są nasiona. To niewielkie drzewo należy do rodziny motylkowatych (bobowatych). Wiele jego odmian drzewiastych i krzewiastych sadzone jest w ogrodach jako roślina ozdobna, z L. vulgare pozyskuje się także surowce i preparaty lecznicze.

Czytaj też: Jak rzucić palenie i nie przytyć?

Cytyzyna jest częściowym agonistą nikotynowego receptora acetylocholinowego. Poprzez wiązanie się z tymi samymi receptorami, co nikotyna (która również jest alkaloidem), zmniejsza głód nikotynowy i objawy odstawienia.

W wielu krajach, głównie Europy Wschodniej, stosuje się ją od ponad 50 lat. Jednak pierwsze randomizowane badanie z placebo (o którym piszemy w artykule: Tabletki na rzucenie palenia) w Stanach Zjednoczonych przeprowadzono dopiero w 2011 r. i od tej pory nie było większych prac na ten temat.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Zdrowia codziennie. Obserwuj StronaZdrowia.pl!

Sytuację zmieniła pierwsza prowadzona na dużą skalę próbą kliniczna cytyzynikliny (obecna nazwa cytyzyny). Substancja pozyskiwana ze złotokapu nie jest środkiem dopuszczonym w USA do zastosowania w celu zaprzestania palenia tytoniu.

Badanie cytyzynikliny przeprowadzono w 17 amerykańskich stanach z udziałem 810 uczestników. Uwzględniono w nim osoby wypalające co najmniej 10 papierosów dziennie. Przypisano je losowo do jednej z trzech grup. Palacze przyjmowali przez 12 tygodni: lek, placebo, albo lek (przez 6 tygodni), a przez resztę czasu – placebo.

W trakcie badania wszystkim uczestnikom zapewniono niewielkie wsparcie behawioralne w rzucaniu palenia. W grupie przyjmującej cytyzyniklinę osiągnięto najlepsze wyniki abstynencji nikotynowej w porównaniu z grupą placebo:

• W przypadku 6-tygodniowej kuracji lekiem nieco ponad 25 proc. osób nie paliło w tygodniach 3.-6. w porównaniu z 4,4 proc. osób łykających placebo.
• W tygodniach 3.-24. nie paliło 8,9 proc. tej grupy (i tylko 2,6 proc. nie otrzymujących leku).
• W grupie leczonej przez 12 tygodni w tygodniach 9.-24. nie paliło natomiast ponad 21 proc. uczestników.

Palaczom przyjmującym roślinny alkaloid (20 proc. grupy) pięć razy częściej udawało się unikać wyrobów tytoniowych przez co najmniej 3 miesiące w porównaniu z tymi, którzy otrzymywali placebo.

Częstotliwość występowania działań niepożądanych była podobna we wszystkich grupach, a ich nasilenie wahało się od łagodnego do umiarkowanego. Najczęściej były to nudności, ból głowy, nietypowe sny i bezsenność. Wyniki 3. fazy randomizowanego badania klinicznego z podwójną ślepą próbą opisano na łamach „JAMA” 11 lipca 2023 r.

– Nie było powodu, by uważać, że [lek] nie zadziała w Stanach Zjednoczonych, ponieważ okazało się skuteczne w Europie, jednak dowody były bardzo ograniczone – powiedziała autorka badania dr Nancy Rigotti, profesor medycyny w Szkole Medycznej Harvarda w Bostonie, a także założycielka i kierowniczka Tobacco Research and Treatment Center at Mass General Hospital. – Teraz mamy bardzo solidne badanie i mamy nadzieję, że pomoże ono FDA zadecydować, że wprowadzenie go na rynek to odpowiedni krok.

Czytaj też: Chorzy na raka lub serce nadal palą papierosy. Uzależnienie niweczy efekty leczenia

Potwierdzona skuteczność cytyzynikliny to bardzo obiecujące wyniki, jednak potrzeba więcej badań na jej temat. Potrzebne jest m.in. porównanie skuteczności cytyzynikliny i innych środków dopuszczonymi w tym zastosowaniu, takich jak właśnie wareniklina, bupropion czy nikotynowa terapia zastępcza. Aktualne wyniki wskazują na podobną efektywność, która niezależnie od stosowanych metod nie jest wysoka. Niestety, przy zastosowaniu cytyzynikliny nie udało się odstawić palenia na dłużej niż pół roku w przypadku czterech na pięć osób.

Badanie było sponsorowane przez producenta leku, który planuje wystąpić do FDA o jego zatwierdzenie w pierwszej połowie 2024 roku. Później może być dostępny w innych częściach globu.

Tymczasem palacze mogą korzystać z pomocy cytyzyny, które w Europie sprzedawana jest w formie leków o nazwie Tabex i Desmoxan. Stosuje się je w dawce 1,5 mg 6 razy dziennie przez 25 dni. Nie ma jednak podstaw naukowych do stosowania takich ilości. Natomiast cytyzyniklina (cytisinicline) to stworzona na nowo formuła cytyzyny podawana w dawce 3 mg trzy razy dziennie przez 6-12 tygodni.

[cyt]– Jestem podekscytowana myślą, że mogłabym mieć nowe narzędzie do pomocy pacjentom w rzuceniu palenia – powiedziała dr Rigotti. – Nie mieliśmy go od ponad 20 lat.[/cyt[

Ostatnim zarejestrowanym lekiem wspomagającym zaprzestanie palenia, były dopuszczono do użycia w maju 2006 r., była wareniklina. Lek nie jest dostępny w Polsce.

Źródło: Plant-Based Med Shows Promise for Smoking Cessation Medscape