Aloes dołączył do listy substancji i surowców roślinnych zakazanych przez GIS
Od 2021 roku przy Radzie Sanitarno-Epidemiologicznej GIS działa Zespół do spraw Suplementów Diety. Do jego zadań należy m.in. uzupełnianie listy substancji, które nie powinny znaleźć się w suplementach diety ze względu na swoje potencjalnie toksyczne działanie.
Na przestrzeni roku wskazano 10 substancji i surowców roślinnych, które nie mogą być wykorzystywane przy produkcji suplementów diety. Na początku września br. dołączyły do nich cztery kolejne: ewodiamina, grupa selektywnych modulatorów receptora androgenowego (SARMs), higenamina oraz hordenina.
Listę zaktualizowano także o popularne preparaty z liści aloesu – ekstrakty, soki i żele, które są wykorzystywane jako składniki suplementów diety.
Decyzja Zespołu podyktowana jest zakazem wprowadzonym przez Komisję Europejską, dotyczącym stosowania w żywności pochodnych hydroksyantracenu oraz preparatów z liści aloesu, zawierających niebezpieczne pochodne.
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) w opinii opublikowanej w 2018 r. uznał na podstawie dostępnych danych, że związki hydroksyantracenowe: emodyna, aloeemodyna i strukturalnie pokrewny dantron, posiadają właściwości genotoksyczne in vitro (w warunkach laboratoryjnych). Oznacza to, że uszkadzają DNA i mogą niszczyć informacje genetyczne w komórkach oraz potrafią powodować mutacje prowadzące do rozwoju nowotworów.
Wykazano również, że ekstrakty z aloesu są genotoksyczne in vitro, najprawdopodobniej ze względu na pochodne hydroksyantracenu obecne w ekstrakcie. Ponadto stwierdzono, że aloeemodyna jest genotoksyczna in vivo (w badaniach na żywych organizmach). Stwierdzono również, że ekstrakt z liści aloesu i strukturalny analog dantronu mają działanie rakotwórcze.
Jak podej GIS, biorąc pod uwagę poważne, szkodliwe dla zdrowia skutki związane ze stosowaniem w żywności ww. substancji oraz fakt, że nie można ustalić dziennego spożycia pochodnych hydroksyantracenu, które nie powoduje zagrożenia dla zdrowia ludzi, przyjęte zostało, że substancje te powinny zostać zakazane w żywności, co zostało uwzględnione w przepisach prawa żywnościowego, tj. w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 2021/468.
Czym jest aloes i na co się go najczęściej stosuje?
Aloes zwyczajny (Aloe vera), zwany także barbadoskim, to bylina podchodząca z rejonu Afryki i Azji Mniejszej. Jego miąższ, ze względu na zdolność do łagodzenia stanów zapalnych i ran, najczęściej stosowany jest zewnętrznie, aby nawilżyć skórę i w leczeniu oparzeń oraz podrażnień, również tych spowodowanych działaniem promieni UV.
Aloes jest także składnikiem napojów i suplementów diety, mających m.in. wspomagać odchudzanie. Znajdziemy go w preparatach, które mają za zadanie wspierać odporność i trawienie.
Mimo potencjalnych korzyści zdrowotnych, spożycie aloesu może powodować skutki uboczne oraz zmniejszać wchłanianie niektórych leków. Oprócz ustaleń EFSA dowiedziono, że nieprzetworzone i nierafinowane ekstrakty mogą zawierać aloinę, która także jest związkiem rakotwórczym. Dlatego preparaty z aloesu należy stosować zewnętrznie.
Źródła:
- Kolejne substancje zakazane w żywności: aloeemodyna, emodyna, dantron oraz preparaty z liści gatunków Aloe zawierające pochodne hydroksyantracenu Główny Inspektorat Sanitarny
- Zespół do spraw Suplementów Diety Główny Inspektorat Sanitarny
- Aloe vera for weight loss Healthline