Seler naciowy – właściwości, kalorie i zastosowanie. Czy seler naciowy pomaga schudnąć?

Seler to bylina z rodziny selerowatych. Najczęściej uprawiany i wykorzystywany gatunek to seler zwyczajny, do którego należą seler naciowy i seler korzeniowy. Charakterystyczny zapach i smak selera wynika z obecności olejków eterycznych, które dodatkowo wykazują działanie wspierające trawienie pokarmów. Seler naciowy to warzywo w postaci grubych soczystych i chrupiących łodyg, zakończonych kilkoma drobnymi listkami. W smaku seler naciowy przypomina delikatnie seler korzeniowy, ponieważ jest lekko ostry i orzeźwiający.

Właściwe przechowywanie selera naciowego jest konieczne do zachowania jego cennych, prozdrowotnych wartości odżywczych. Dobrze przetrzymywany i świeży seler naciowy jest wybarwiony, ma jędrne, soczyste, ale kruche łodygi, bez rdzawych plam na ich powierzchni, a w miąższu nie ma wolnych przestrzeni.

Popularne odmiany selera naciowego:

• seler ciężki, ciemnozielony, może mieć żyłkowatą fakturę,
• seler złocisty, z jasnymi łodygami i żółtymi liśćmi.

Seler naciowy to warzywo dietetyczne i niskokaloryczne, które stanowi element diet odchudzających oraz zdrowych pełnowartościowych dań. Kruche łodygi selera naciowego zapewniają całą gamę witamin i składników mineralnych oraz błonnika pokarmowego. Seler naciowy kalorie w 100 gramach dostarcza w ilości zaledwie 16 kcal, z czego 0,96 g białka, 0,042 g tłuszczu i 3 g węglowodanów i 1,6 g włókna pokarmowego. Indeks glikemiczny warzywa jest niski, ponieważ wynosi zaledwie 15 jednostek. Odpowiedni jest zatem dla diabetyków, osób z insulinoopornością oraz innymi zaburzeniami dotyczącymi gospodarki węglowodanowej.

Zawartość witamin i składników mineralnych w łodygach selera naciowego jest następująca:

• witamina A – 449 I.U.,
• witamina B1 (tiamina) – 0,021 mg,
• witamina B2 (ryboflawina) – 0,057 mg,
• witamina B3 (niacyna) – 0,32 mg,
• witamina B5 (kwas pantotenowy) – 0,246 mg,
• witamina B6 (pirydoksyna) – 0,074 mg,
• witamina B9 (kwas foliowy) – 36 µg,
• witamina C – 3,1 mg,
• witamina E – 0,27 mg,
• witamina K1 – 29,3 µg,
• magnez – 11 mg,
• wapń – 40 mg,
• żelazo – 0,2 mg,
• potas – 260 mg,
• cynk – 0,13 mg,
• fosfor – 24 mg.

Seler naciowy jest niskokaloryczny, dlatego warto włączyć go do diety odchudzającej. Spora porcja tego warzywa ma dużą objętość i zawiera niewiele kilokalorii. Dodanie 2-4 łodyg do posiłku zwiększy znacznie udział błonnika, a także wody, dzięki czemu uczucie sytości wydłuży się w czasie, zmniejszając ochotę na przekąski między głównymi, zaplanowanymi posiłkami. Te cechy selera naciowego wpisują się w zasady diety wolumetrycznej.

Seler naciowy ma działanie wspomagające pracę nerek i obniżające ciśnienie tętnicze krwi w mechanizmie działania moczopędnego. Właściwości moczopędne zapewnia wysoka podaż potasu i niska sodu zawarta w warzywie. Seler naciowy wspomaga procesy trawienne, nasilając w niewielkim stopniu wydzielanie soków trawiennych, odpowiedzialnych za proces uwalniania składników odżywczych ukrytych w tkankach pokarmu.

W przeglądzie na temat właściwości selera naciowego [1], autor zwraca uwagę na dowody naukowe świadczące o działaniu zapobiegającym chorobom sercowo-naczyniowym, żółtaczce, chorobom wątroby. Konsumpcja selera naciowego pomaga regulować poziom lipidów i glukozy we krwi, oraz pomaga regulować wysokość ciśnienia tętniczego. Korzystne działanie obserwuje się przeciwko napadom dny moczanowej oraz zaburzeniom reumatycznym, co może wynikać z działania przeciwutleniającego.

Seler naciowy to niezwykle uniwersalne warzywo, które wyśmienicie smakuje w różnorodnych formach. Łodygi o orzeźwiającym smaku charakteryzuje brak łykowatych włókien, dlatego można jeść je na surowo lub dodawać do zup, sałatek i soków. Seler naciowy można wykorzystać do maczania w hummusie lub innej paście strączkowej. To wspaniały dodatek do sosu spaghetti lub mięsnego. Ma mniej intensywny smak w porównaniu do selera korzeniowego, dlatego może posmakuje dzieciom w zupie.

Sok z selera naciowego i jabłek (w równych proporcjach) pomaga oczyścić organizm (działanie moczopędne) i zlikwidować obrzęki powodowane zatrzymywaniem wody w organizmie. Sok z selera naciowego jest bogatym źródłem różnorodnych składników odżywczych, pomaga nawilżyć skórę i wzmocnić włosy. Sok z selera można wykorzystać jako płukanka do włosów, dzięki czemu włosy będą lepiej odżywione i pełne blasku. Dzięki przeciwutleniaczom chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Szklankę soku z selera i jabłek należy wypijać na czczo.

Seler korzeniowy charakteryzuje się białym, gładkim miąższem i szorstką powierzchnią zewnętrzną. Zawiera wiele witamin i składników mineralnych oraz psoralen, który ma działanie przeciwnowotworowe. Dla osób, które chcą ograniczyć spożycie soli, korzeń selera może stanowić jej zamiennik.

Seler korzeniowy dostarcza 42 kalorie w 100 gramach, z czego 1,5 g białka, 19, 2 g węglowodanów w tym, aż 1,8 g błonnika pokarmowego i 0,3 g tłuszczu. Indeks glikemiczny jest różny w zależności od formy produktu, bowiem surowy korzeń selera ma niski IG wynoszący 34, natomiast po ugotowaniu wysoki IG wynoszący 85. Witaminy i składniki mineralne zawarte w selerze korzeniowym są następujące:

• witamina B1 (tiamina) – 0,05 mg,
• witamina B2 (ryboflawina) – 0,06 mg,
• witamina B3 (niacyna) – 0,7 mg,
• witamina B5 (kwas pantotenowy) – 0,352 mg,
• witamina B6 (pirydoksyna) – 0,165 mg,
• witamina B9 (kwas foliowy) – 8 µg,
• witamina C – 8 mg,
• witamina E – 0,36 mg,
• witamina K1 – 41 µg,
• magnez – 20 mg,
• wapń – 43 mg,
• żelazo – 0,7 mg,
• potas – 300 mg,
• cynk – 0,33 mg,
• fosfor – 115 mg.

Seler korzeniowy – właściwości
Seler korzeniowy pomaga obniżyć poziom złego cholesterolu LDL, który jest przyczyną miażdżycy, wykorzystywany jest pomocniczo leczeniu nadciśnienia tętniczego, ponieważ ma działanie moczopędne warunkowane m.in. wysoką zawartością potasu. Surowy korzeniowy seler zawiera związki o działaniu przeciwbakteryjnym, dlatego surówkę lub sok z selera warto spożywać wspomagająco przy leczeniu zapalenia górnych dróg oddechowych, przeziębienia, grypy i przewlekłego zapalenia płuc.

Seler wpływa na proces przemiany materii, pobudzając metabolizm i usuwając jego szkodliwe produkty uboczne (na przykład kwas moczowy, którego nadmiar odkłada się w stawach i jest przyczyną silnych bólów i skazy moczanowej) oraz likwidując zaparcia spowodowane złymi nawykami żywieniowymi.

Bogata w seler dieta zalecana jest również dla osób z nadciśnieniem tętniczym – seler odtruwa organizm, wspomaga trawienie tłuszczy i ma działanie moczopędne, dzięki czemu poprawia pracę nerek i serca likwidując przyczyny nadciśnienia. Seler pobudza produkcję żółci i zapobiega odkładaniu się jej w woreczku żółciowym, zapobiegając powstawaniu kamieni żółciowych. Warto pamiętać, że seler może kumulować azotany i dlatego nie powinien być podstawą diety odchudzającej – zalecane jest spożywanie go w ograniczonych, kontrolowanych ilościach.

[1] Wesam Kooti and Nahid Daraei: A Review of the Antioxidant Activity of Celery.J Evid Based Complementary Altern Med. 2017