Do wprowadzenia zmian w zasadach udzielania teleporad Ministerstwo Zdrowia przymierzało się od początku roku. Pierwszy projekt zmian z 9 lutego zakładał wyłączenie dzieci poniżej 7. roku życia oraz osób powyżej 65. roku życia z udzielania im świadczeń lekarskich w formie telefonicznej.
Jednak po konsultacjach z środowiskiem lekarzy ministerstwo wprowadziło modyfikacje projektu, który wejdzie w życie 15 marca. O nowych zasadach rozmawialiśmy z Beatą Leszczyńską, rzeczniczką prasową Podlaskiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia.
U jakich pacjentów teleporady będą wykluczone od 15 marca?
Beata Leszczyńska: 5 marca br. minister zdrowia Adam Niedzielski podpisał rozporządzenie zmieniające standard organizacyjny teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Zawarte w nim przepisy określają, że osobista wizyta w gabinecie powinna mieć miejsce w przypadku pacjentów z chorobą przewlekłą, w przebiegu której doszło do pogorszenia lub zmiany objawów, osób z podejrzeniem choroby nowotworowej, dzieci do 6 r.ż. – poza poradami kontrolnymi w trakcie leczenia, ustalonego w wyniku osobistego badania pacjenta, których można udzielić zdalnie, oraz osób po raz pierwszy przyjmowanych przez lekarza, pielęgniarkę czy położną POZ.
Czy porada w przypadku osób z podejrzeniem zakażenia koronawirusem będzie nadal odbywać się zdalnie?
Beata Leszczyńska: Decyzję o tym, czy w przypadku danego pacjenta wystarczy konsultacja telefoniczna, czy niezbędna jest osobista wizyta w gabinecie, podejmuje lekarz. Należy jednak podkreślić, że jeśli stan zdrowia pacjenta tego wymaga, chory ma prawo do osobistej wizyty w poradni podstawowej opieki zdrowotnej. Udzielenie świadczenia za pośrednictwem teleporady nie może zaś skutkować pogorszeniem stanu zdrowia ze względu na opóźnienie w postawieniu diagnozy czy rozpoczęciu właściwego leczenia.
Czy wydawanie recept i zaświadczeń lekarskich będzie odbywać się wyłącznie w formie teleporady, czy - jeśli pacjent będzie nalegał na wizytę osobistą - to wtedy lekarz musi go przyjąć?
Beata Leszczyńska: W rozporządzeniu wskazano, że pacjent lub jego opiekun ustawowy ma prawo nie zgodzić się na teleporadę i oczekiwać osobistej konsultacji, chyba że do personelu poradni podstawowej opieki zdrowotnej zgłasza się jedynie po receptę niezbędną do kontynuacji leczenia, kontynuację zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne lub wydanie zaświadczenia. W takim przypadku to medyk decyduje o formie wizyty.
Czym podyktowana jest zmiana wytycznych odnośnie teleporad?
Beata Leszczyńska: Jak wynika z uzasadnienia do zmiany rozporządzenia celem wprowadzonych zmian jest usystematyzowanie realizacji teleporady na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej oraz jej właściwe umiejscowienie w systemie opieki nad pacjentem. Rozporządzenie doprecyzowuje, w jakich sytuacjach dopuszcza się przeprowadzenie oceny stanu chorego w warunkach teleporady, a także ma ograniczyć nadużywanie realizacji teleporady w przypadkach, gdy świadczenie powinno być udzielone w bezpośrednim kontakcie z personelem medycznym. Ponadto, rozporządzenie uwzględnia wymóg przekazywania przez świadczeniodawców do oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia informacji o udzielonej poradzie przy użyciu systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Wprowadzone zmiany mają na celu umożliwienie identyfikacji teleporad udzielanych na poziomie POZ oraz porad udzielanych w bezpośrednim kontakcie z pacjentem, a przez to monitorowanie sposobu realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie POZ, jak również ocenę dostępności świadczeń.
Czy do NFZ wpływały oficjalne skargi oraz telefony na infolinię od pacjentów zgłaszających problem z dostępnością do lekarzy rodzinnych, jeśli chodzi o wizyty osobiste?
Beata Leszczyńska: Na początku pandemii mieliśmy sygnały od pacjentów, że mają problem z dodzwonieniem się do przychodni. Zawsze takie sprawy wyjaśnialiśmy z placówką na bieżąco. Od pacjentów otrzymywaliśmy również pytania dotyczące tego, co można podczas teleporady uzyskać, informowaliśmy więc pacjentów o ich prawach oraz o tym, że mogą uzyskać receptę, skierowanie na badania czy zwolnienie lekarskie.
Co ma zrobić pacjent, który ma problemy z umówieniem się na wizytę osobistą do lekarza?
Beata Leszczyńska: Jeśli pacjent ma trudności z uzyskaniem pomocy medycznej – np. osobistej wizyty lekarskiej – powinien to zgłosić Narodowemu Funduszowi Zdrowia lub Rzecznikowi Praw Pacjenta. Można to zrobić np. dzwoniąc na Telefoniczną Informację Pacjenta pod nr. tel. 800 190 590 lub kontaktując się z Działem Skarg i Wniosków Podlaskiego OW NFZ. Wszystkie tego rodzaju zgłoszenia są na bieżąco, szczegółowo sprawdzane oraz wyjaśniane. W uzasadnionych przypadkach na ich podstawie jest możliwe także przeprowadzenie kontroli w danej placówce i nałożenie kar za ewentualne nieprawidłowości.
