Spis treści
Ta witamina jest ważna dla seniorów. Jej nieprawidłowy poziom może prowadzić do rozwoju demencji i alzheimera
Nowe badanie naukowców z Kalifornii wykazało, że u zdrowych osób starszych zarówno niższe, jak i wyższe poziomy witaminy B12 mogą być związane z problemami poznawczymi, nawet gdy te poziomy mieszczą się w normie.
Witamina B12, znana również jako kobalamina, jest rozpuszczalną w wodzie witaminą, która jest niezbędna do rozwoju i funkcjonowania tkanki nerwowej i mózgu, a także do tworzenia czerwonych krwinek i DNA. Odgrywa ona kluczową rolę w metabolizmie tłuszczów i aminokwasów. Naturalnie witamina B12 występuje w produktach białkowych, takich jak ryby, mięso, jaja i mleko, a także we wzbogaconych płatkach śniadaniowych i drożdżach. Może być też przyjmowana w postaci suplementu diety. Niedobór witaminy B12 jest rzadki i dotyczy zaledwie 3 proc. osób dorosłych. Jednak niskie poziomy są powszechne i występują u 40 proc. populacji zachodniej.
Nowe badanie, które zostało opublikowane w „Annals of Neurology” wykazało, że osoby z niższymi poziomami witaminy B12 miały wolniejszą prędkość przetwarzania impulsów elektrycznych w mózgu, a wyższe poziomy były związane z większą liczbą biomarkerów neurodegeneracji, które mogą prowadzić do rozwoju demencji.
– To badanie […] pokazuje, że u starszych pacjentów z niskim poziomem witaminy B12 nastąpiło spowolnienie impulsu elektrycznego z oka do płata potylicznego i zasugerowało, że może to być spowodowane wpływem witaminy B12 na izolację nerwów mózgowych. […] Należy ponownie przemyśleć, jaki powinien być niski poziom witaminy B12 w praktyce klinicznej. [To] jest bardzo rozsądne, ponieważ rutynowo leczę pacjentów z poziomami witaminy B12 technicznie mieszczącymi się w normie, a pacjenci mają utratę pamięci – powiedział Clifford Segil, neurolog w Providence Saint John’s Health Center w Santa Monica, Kalifornia, niebiorący udziału w badaniu.
Niski poziom i niedobór witaminy B12 powoduje problemy z pamięcią i koncentracją
W badaniu wzięło udział 231 zdrowych starszych osób, a średni wiek wynosił 71 lat. Uczestnicy ci oddali próbki krwi w celu zmierzenia całkowitego poziomu witaminy B12 w surowicy i poziomów holotranskobalaminy (holo-TC), inaczej „aktywnej witaminy B12” — witaminy B12, która jest biologicznie dostępna dla komórek. Naukowcy podzielili uczestników na tych z poziomem witaminy B12 poniżej i powyżej średniej normy witaminy B12.
Okazało się, że poziomy witaminy B12 poniżej średniej były związane z wolniejszym przewodnictwem nerwowym w mózgu i wolniejszą prędkością przetwarzania impulsów nerwowych. Występowały także u nich większe objętości hiperintensywności istoty białej, zmiany w mózgu związane z upośledzeniem funkcji poznawczych. Zmiany te występują u osób z chorobą Alzheimera.
– Nasza praca pokazuje, że u niektórych osób występują liczne negatywne skutki, gdy poziom witaminy B12 mieści się w dolnym zakresie tego, co od dawna uważa się za odpowiednie lub normalne (i nie kwalifikuje się jako niedobór). Obejmuje to spowolnioną transmisję sygnałów w mózgu, spowolnioną prędkość przetwarzania w testach poznawczych i dowody MRI na uszkodzenie istoty białej. Co najważniejsze, skutki te są najsilniejsze, gdy patrzy się na „aktywną” frakcję witaminy B12 (która nie jest rutynowo sprawdzana), a nie tylko na całkowity poziom witaminy B12 we krwi – podkreślił dr n. med. Ari J. Green, szef Wydziału Neuroimmunologii i Biologii Gleju, UCSF i główny autor badania.
Za wysoki poziom witaminy B12 też zaburza działanie mózgu. Czy trzeba zmienić zalecenia?
Badanie ujawniło, że nie tylko za niski poziom witaminy B12 jest szkodliwy dla mózgu. Okazało się, że wyższe poziomy B12 mają również skutki, które mogą wpływać na funkcje poznawcze.
Osoby z wyższymi poziomami B12 miały zwiększone poziomy białka tau, które jest związane z neurodegeneracją i demencją. Związek ten był najsilniejszy, gdy występowały niskie poziomy aktywnej B12 i wysokie poziomy holo-HC, czyli „nieaktywnej B12”.
– Zauważyliśmy również, że wysokie poziomy „nieaktywnej” B12 we krwi mogą być związane z markerem krwi uszkodzenia aksonu. Należy zauważyć, że w artykule nie mieliśmy możliwości bezpośredniego pomiaru poziomów nieaktywnej B12, ale musieliśmy obliczyć poziom na podstawie innych pomiarów. Pełne znaczenie tego wyniku wymaga dalszych badań, ale sugeruje, że pomiar całkowitej ilości B12 we krwi może w niektórych sytuacjach wprowadzać lekarzy i pacjentów w błąd, aby myśleli, że poziomy aktywnej B12 są odpowiednie – sugeruje dr Green.
Autorzy sugerują, że zaobserwowany szkodliwy wpływ niskiego poziomu witaminy B12 na procesy poznawcze może być spowodowany zmianami w integralności mieliny otaczającej komórki nerwowe. Podkreślają jednak, że ich badanie nie badało, w jaki sposób te zmiany mogą wystąpić.
Sugerują jednak, że osoby starsze mogą być szczególnie podatne na spadek poziomu witaminy B12, więc wytyczne dotyczące właściwych poziomów witaminy B12 u seniorów mogą wymagać zmiany.
– Uważamy, że zalecenia dotyczące witaminy B12 powinny zostać najprawdopodobniej ponownie rozważone — nie tylko na podstawie poziomu witaminy B12 we krwi, ale biorąc pod uwagę pomiary aktywnej i nieaktywnej witaminy B12 oraz patrząc na pomiary funkcji neurologicznych i poznawczych. Pomiar tego, co jest odpowiednie, poprzez pomiar średniej (i rozkładu) w populacji, nie dowodzi, że poziomy są odpowiednie dla jakichkolwiek składników odżywczych — powiedział nam Green.
Naukowcy podkreślają, że konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań, ponieważ nadal nie są znane powody, dla których za niski lub za wysoki poziom witaminy B12 powoduje tak poważne zaburzenia pracy mózgu.
