Święta Bożego Narodzenia to dla wielu starszych osób trudny czas. Poznaj sześć subtelnych oznak samotności

W najnowszej odsłonie kampanii „A Crisis Hiding in Plain Sight” Age UK alarmuje, że aż co drugi senior — czyli około 6,3 miliona osób — nie czuje już radości, którą niegdyś niósł okres świąteczny.

Organizacja podkreśla też, że dla 1,5 miliona starszych ludzi w Wielkiej Brytanii wigilijny stół będzie miejscem samotnego posiłku, a blisko 670 tysięcy spędzi Boże Narodzenie bez jakiegokolwiek kontaktu z drugim człowiekiem — bez odwiedzin, rozmowy.

Te ustalenia opierają się na danych z internetowego i telefonicznego badania Yonder, przeprowadzonego wśród 2659 dorosłych mieszkańców Wielkiej Brytanii w wieku 65+; wyniki zostały zważone tak, aby odzwierciedlały strukturę populacji kraju.

Ruth Lowe, szefowa działu ds. samotności w Age UK, ujawniła, dlaczego ten okres w roku może być szczególnie trudny dla części starszych osób. Wskazała również sześć subtelnych sygnałów, które mogą świadczyć o tym, że ktoś czuje się samotny. Lowe wskazała również konkretne, praktyczne sposoby, dzięki którym można realnie wesprzeć starszą, samotną osobę.

„Samotność i izolacja społeczna są poważnym problemem dla osób starszych przez cały rok, ale wiemy, że zima i okres świąteczny są wyjątkowo trudne. Zima jest ciężka, bo szybciej zapada zmrok i jest dużo zimniej, co może utrudniać starszym osobom wychodzenie z domu i załatwianie spraw. Wiele usług także zawiesza działalność w okresie świątecznym.” – mówi Lowe.

Okres świąteczny szczególnie uwidacznia emocjonalne koszty izolacji, z jaką mierzą się starsze osoby.

„Dodatkowo Boże Narodzenie to czas, kiedy jesteśmy otoczeni obrazami szczęśliwych rodzin i przyjaciół w mediach, a dla kogoś, kto tego nie ma, może to tylko spotęgować poczucie niewidzialności i całkowitej samotności”. – mówi Lowe

Starsze pokolenie często ma też trudność z proszeniem o pomoc.

„Często słyszymy od wielu starszych osób, że wstydzą się lub czują się zakłopotane z powodu swojej samotności, a absolutnie nie powinny. Myślę, że młodsze osoby częściej czują się swobodnie, by rozmawiać o swoim zdrowiu psychicznym i o tym, jak się czują, natomiast starsze mają często poczucie, że nie chcą tym obciążać innych” – mówi ekspertka.

Zmiany w zachowaniu i nastroju

„Jedną z pierwszych rzeczy, na które warto uważać, są zmiany w zachowaniu lub nastroju. Jeśli dobrze tę osobę znasz i zauważysz, że jest bardziej emocjonalna, rozdrażniona albo po prostu zachowuje się inaczej niż zwykle, może to być sygnał, że doświadcza samotności.” – podkreśla Lowe.

Negatywne mówienie o sobie

„Rozmowy o sobie w bardzo negatywny sposób, jakiego wcześniej u niej nie było, także mogą wskazywać na samotność, ponieważ samotność potrafi stopniowo podkopywać czyjeś poczucie własnej wartości i sprawiać, że ktoś czuje się bezwartościowy” – ujawnia.

Wycofywanie się

„Wycofywanie się z zajęć, które kiedyś sprawiały przyjemność, i mówienie rzeczy typu: ‘ludziom nie będzie na mnie zależeć, nie chcę iść’ może świadczyć o tym, że dana osoba czuje się samotna” – wyjaśnia Lowe.

Zaniedbywanie siebie

„Ludzie czują się bardzo przygnębieni, gdy są samotni, więc mogą zacząć zaniedbywać siebie lub swój dom” – mówi Lowe. „Możesz zauważyć zmiany w ich wyglądzie lub w otoczeniu, w którym żyją”.

Nadużywanie szkodliwych substancji

Zdaniem ekspertki, niektóre osoby, które czują się samotne, mogą nawet zacząć nadużywać alkoholu lub innych substancji.

Długie rozmowy lub telefony

„Proste rzeczy, takie jak próby przedłużania rozmów, chęć spędzania z tobą więcej czasu przez telefon albo sytuacje, kiedy podczas spotkania ta osoba nie chce cię wypuścić, mogą wskazywać, że bardzo pragnie kontaktu i stara się go za wszelką cenę podtrzymać” – mówi Lowe.

Zacznij rozmowę na ten temat

„Jeśli zauważysz jakieś zmiany i coś cię niepokoi, po prostu zapytaj, jak ta osoba się czuje, i daj jej znać, że zawsze jesteś gotów wysłuchać i porozmawiać. Nie musisz pytać wprost, czy czuje się samotna, ale samo uświadomienie komuś, że jest ktoś, kto może wysłuchać, może zrobić ogromną różnicę” – radzi Lowe.

Dobierz odpowiednie miejsce i czas

„Spróbuj porozmawiać o tym w takim czasie i miejscu, w którym wiesz, że ta osoba będzie czuła się komfortowo. Zrób to także wtedy, kiedy masz dość czasu, by naprawdę porozmawiać, na wypadek, gdyby zechciała otworzyć się od razu.” – zaleca Lowe.

Bądź cierpliwy

„Przygotuj się na to, że ta osoba może nie być gotowa otworzyć się już podczas pierwszej rozmowy. Daj jej dużo czasu i okaż cierpliwość.” – mówi Lowe.

Pozwól, by to ona prowadziła rozmowę

„Możesz spróbować powiedzieć coś w stylu: ‘zauważyłem, że ostatnio wydajesz się trochę inna, czy jest coś, o czym chciałabyś porozmawiać?’” – sugeruje Lowe. „Pozwól, by to ona kierowała rozmową i mówiła o tym we własnym tempie”.

Dodawaj otuchy

Jeśli martwisz się o bliską osobę, upewnij ją, że jesteś przy niej i że wiele innych osób czuje się podobnie. Pomóż jej zrozumieć, że nie ma w tym nic wstydliwego.

„Danie komuś do zrozumienia, że ci na nim zależy, że jego uczucia są ważne i że jest dla ciebie ważny, może naprawdę ogromnie pomóc osobie doświadczającej samotności”.

Postaraj się nie reagować przesadnie

Jeśli dana osoba się przed tobą otworzy, staraj się nie wpadać w ton litości czy zażenowania, bo czasem nasze reakcje mogą sprawić, że druga osoba znów zamknie się w sobie.

Źródło: DPA Trends from DPA