Skrzepy podczas okresu – jakie mogą być przyczyny? Na jakie choroby mogą wskazywać skrzepy krwi podczas okresu?

Skrzepy podczas okresu mogą wywoływać niepokój wśród kobiet, jednak w większości przypadków, wszelkie obawy są całkowicie zbędne. Ich obecność jest bowiem zjawiskiem naturalnym, które najczęściej nie świadczy o toczącym się w organizmie procesie chorobowym. W niektórych sytuacjach, obecność skrzepów w krwi menstruacyjnej wskazuje jednak na zaburzenia w obszarze gospodarki hormonalnej, zaburzenia krzepliwości krwi, na nieprawidłowości anatomiczne lub na inne schorzenia. W jakich sytuacjach należy zatem udać się do lekarza?

Skrzepy podczas okresu – co to jest okres?

Skrzepy podczas okresu to w większości przypadku nic innego, jak zwykłe zjawisko fizjologiczne. Krwawienie miesiączkowe jest rezultatem procesu złuszczania nabłonka. Zarówno przebieg, jak i wygląd okresu, jest kwestią indywidualną. U niektórych kobiet, miesiączka jest skąpa, u innych bardziej obfita. U niektórych pań, krwawienie ustaje po kilku dniach, u innych przeciąga się nawet do tygodnia. W każdym przypadku, wraz z krwią mogą pojawić się skrzepy. Skoro jest to naturalne zjawisko, to w jaki sposób można rozpoznać sytuację, w której ich obecność wynika z postępującego stanu chorobowego? Niepokój powinny wzbudzać silnie nagromadzone skrzepy krwi oraz gdy towarzyszą nienaturalnie obfitemu krwawieniu. Niepokojącym objawem współwystępującym jest też silny ból brzucha oraz przedłużająca się miesiączka. 

Skrzepy podczas okresu a mięśniaki macicy

Skrzepy podczas okresu mogą być jednym z objawów mięśniaków macicy. Są to niezłośliwe nowotwory, wywodzące się z tkanki gładkiej, składającej się na mięsień macicy. Niezbyt często zdarza się, że mięśniaki występują pojedynczo (zaledwie w 10 proc. przypadków). Zazwyczaj występują licznie i w różnych lokalizacjach. Tego typu zmiany charakteryzują się zróżnicowanym tempem wzrostu. W niektórych przypadkach rozwijają się powoli, aż do menopauzy, w innych wzrastają szybko, co przekłada się na wczesne wystąpienie objawów klinicznych.

Występujące symptomy są w dużej mierze uzależnione od wielkości i miejsca występowania zmian. Najczęstsze objawy choroby to:

• obfite, przedłużające się krwawienie miesiączkowe, któremu towarzyszy ból,
• uczucie parcia na mocz,
• często występujące zaparcia stolca,
• ból zlokalizowany w odcinku lędźwiowym kręgosłupa,
• ból pojawiający się podczas współżycia płciowego.

Należy zaznaczyć, że obfite, przedłużające się krwawienia miesiączkowe, którym towarzyszą licznie nagromadzone skrzepy, mogą doprowadzić do wystąpienia niedokrwistości, więc wizyta u ginekologa jest konieczna.

Mięśniaki macicy można leczyć nieoperacyjnie. Jedną z metod jest embolizacja tętnic macicznych. W ramach leczenia, zatkane zostają główne naczynia krwionośne, odpowiedzialne za odżywianie macicy. W konsekwencji doprowadza to do zahamowania wzrostu mięśniaków. 
W niektórych przypadkach możliwe jest też wdrożenie leczenia doustnymi środkami farmakologicznymi. Zdarza się jednak, że taka terapia wymaga kilku powtórzeń.
Rodzaj leczenia operacyjnego (laparoskopia lub laparotomia) jest uzależniony od wielkości i liczby zmian, od miejsca ich występowania oraz od wieku pacjentki. W niektórych przypadkach możliwe jest złuszczenie guzów, w innych konieczne okazuje się usunięcie macicy. 

Skrzepy podczas okresu a polipy macicy

Skrzepy podczas okresu mogą być jednym z objawów, wskazujących na zaawansowany rozwój polipów macicy. Najczęściej są to łagodne zmiany, powstające w wyniku przerostu błony śluzowej. Zależnie od obszaru występowania, polipy macicy możemy podzielić na dwa rodzaje – szyjkowe i endometrialne. Polipy szyjkowe rozwijają się w szyjce macicy. Można je wykryć podczas badania ginekologicznego. Polipy endometrialne rozwijają się wewnątrz macicy. Na ich obecność wskazuje obraz badania USG przezpochwowego. 

Polipy macicy najczęściej nie dają żadnych objawów klinicznych. Dopiero, gdy rozrosną się do znacznych rozmiarów, u chorej mogą wystąpić plamienia międzymiesiączkowe, nienaturalnie długie miesiączki i krwawienia pojawiające się po stosunku. Pomimo łagodnego charakteru zmian, nie należy ich ignorować. Polipy w istotny sposób utrudniają zajście w ciążę, mogą też być przyczyną poronienia. 

Leczenie polipów macicy polega na wdrożeniu kilkumiesięcznej terapii hormonalnej. Jeżeli efekty leczenia hormonalnego będą niezadowalające, lekarz może zadecydować o przeprowadzeniu zabiegu wyłyżeczkowania. Obecnie, takie leczenie coraz częściej ustępuje miejsca histeroskopii. Taki zabieg jest możliwy do wykonania tuż po badaniu diagnostycznym. Usunięte polipy podlegają badaniu histopatologicznemu. Jeżeli jego wynik wskaże na obecność komórek nowotworowych, konieczne może okazać się usunięcie macicy.

Skrzepy podczas okresu a torbiel jajnika

Skrzepy podczas okresu mogą pojawić się jako objaw torbieli jajnika. W takim przypadku, można zaobserwować duże skrzepy podczas okresu, który zazwyczaj jest bardzo obfity. 

Torbiel, inaczej cysta, to obszar otoczony cienką ścianką, który wypełnia płyn lub treść galaretowata. Może pojawić się u kobiety w każdym wieku i osiągać różne rozmiary. 

Często zdarza się, że tego typu zmiany nie dają objawów klinicznych i są rozpoznawane przypadkowo, najczęściej podczas badania USG. Jeżeli jednak cysta wywiera ucisk na okoliczne narządy lub gdy doprowadza do wystąpienia nieprawidłowości w wydzielaniu hormonów, mogą pojawić się następujące symptomy:

• obfite krwawienie miesiączkowe,
• plamienia lub krwawienia międzymiesiączkowe,
• trudności z zajściem w ciążę,
• dolegliwości bólowe w obszarze brzucha, miednicy i pleców, 
• ból podczas i/lub po stosunku,
• wzdęcia,
• uczucie pełności,
• zaparcia stolca.

Jeżeli u chorej wystąpi nadmierna produkcja androgenów, mogą pojawić się symptomy hiperandrogenizacji: hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie na twarzy, klatce piersiowej i udach, oraz wirylizacja, czyli pogrubienie głosu, przerost łechtaczki i warg sromowych. 

Nagły ból brzucha o znacznym natężeniu, który nie ustępuje lub nasila się, wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Taki objaw może bowiem wskazywać na pęknięcie lub na skręcenie torbieli.

Torbiele należy podzielić na czynnościowe (torbiel pęcherzykowa i ciała żółtego) oraz nieczynnościowe (torbiel endometrialna i dermoidalna). Leczenie torbieli czynnościowej polega na wdrożeniu terapii hormonalnej, polegającej na przyjmowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych. Doprowadza to do zablokowania wydzielania FSH i LH w przysadce mózgowej. W większości przypadków wystarczy jednak sama obserwacja - tego typu zmiany najczęściej znikają samoistnie W przypadku torbieli nieczynnościowej najczęściej stosowane jest leczenie operacyjne.

Skrzepy podczas okresu a tyłozgięcie macicy

Skrzepy podczas okresu mogą wskazywać na tyłozgięcie macicy. Należy przez to rozumieć cechę anatomiczną, objawiającą się nietypowym położeniem tego organu względem miednicy mniejszej – trzon macicy skierowany jest do tyłu. Należy podkreślić, że współczesna medycyna nie traktuje tyłozgięcia jako stanu patologicznego. 
Tyłozgięcie macicy najczęściej stanowi cechę wrodzoną, jednak może być też wywołane konkretnymi czynnikami, takimi jak:

• endometrioza,
• stany zapalne miednicy mniejszej,
• zrosty w miednicy mniejszej (np. będące konsekwencją zabiegów chirurgicznych),
• mięśniaki macicy,
• poród. 

W większości przypadków, taki stan nie stwarza żadnych objawów. U niektórych kobiet, tyłozgięcie macicy może jednak przyczynić się do wystąpienia symptomów takich jak:

• ból podczas stosunku,
• bolesne i obfite miesiączki,
• ból w obszarze odcinka lędźwiowego kręgosłupa.

Tyłozgięcie macicy nie jest chorobą, więc nie podlega leczeniu. Leczone są natomiast schorzenia, które doprowadziły do wystąpienia tego stanu (w sytuacji, gdy nie stanowi on wrodzonej cechy anatomicznej). 

Skrzepy podczas okresu a endometrioza

Skrzepy podczas okresu często pojawiają się w przebiegu endometriozy. Choroba ta charakteryzuje się obecnością endometrium, czyli błony śluzowej trzonu macicy, poza jamą tego organu. Charakterystyczną cechą tych komórek jest budowa zbliżona do komórek obecnych wewnątrz jamy i ich aktywność wydzielnicza. Wykazują reakcję na zachodzące w organizmie zmiany hormonalne, co doprowadza do wystąpienia przewlekłej reakcji zapalnej. Następstwem tego procesu jest wystąpienie wewnętrznych krwawień, wystąpienie guzów, blizn oraz zrostów. 

Wśród objawów endometriozy, należy wymienić ból w obszarze miednicy mniejszej, ból podczas stosunku, ból pojawiający się w trakcie oddawania moczu i stolca. Dolegliwości bólowe mogą towarzyszyć też miesiączce, w niektórych przypadkach – obfitej. Czasem pojawia się ból przypominający rwę kulszową oraz nawracające krwawienia z odbytu i z pochwy. Wśród innych objawów należy wymienić wzdęcia, biegunki (występujące naprzemiennie z zaparciami), częstomocz oraz uczucie parcia na pęcherz.

Endometrioza może być leczona farmakologicznie lub chirurgicznie. Leczenie farmakologiczne polega na przyjmowaniu hormonalnych środków antykoncepcyjnych, analogu hormonu uwalniającego gonadotropiny, danazolu albo inhibitorów aromatazy.

Leczenie chirurgiczne należy podzielić na zachowawcze i radykalne. W pierwszym przypadku usuwane są ogniska choroby, w drugim - macica wraz z jajnikami.

Skrzepy podczas okresu – pozostałe przyczyny
Skrzepy podczas okresu mogą pojawić się w następstwie występujących zaburzeń hormonalnych na linii podwzgórze-przysadka-jajniki. Dotyczy to przede wszystkim młodych dziewcząt, które dopiero zaczęły miesiączkować, jak i kobiet po porodzie. 

Duże skrzepy krwi podczas okresu mogą być objawem choroby nowotworowej, takiej jak: rak trzonu macicy, rak szyjki macicy oraz rak jajnika.

Inną przyczyną może być choroba von Willebranda – najpowszechniej występująca skaza krwotoczna, wywołana defektem glikoproteiny osocza.
W niektórych sytuacjach, skrzepy krwi wskazują na poronienie. W takim przypadku charakterystyczny jest też silny ból brzucha. 
Duże Skrzepy podczas okresu są naturalnym zjawiskiem u kobiet korzystających z wkładki domacicznej. W takim przypadku, charakterystyczne są też obfite i przedłużające się miesiączki.