Szczoteczka soniczna do mycia zębów – jak działa, jak jej używać i czy warto ją kupić? Co jest lepsze: szczoteczka soniczna czy elektryczna?

Szczoteczka soniczna to urządzenie wynalezione w Stanach Zjednoczonych pod koniec lat 80. XX wieku, które znalazło się w masowej sprzedaży już w latach 90.

Fale ultradźwiękowe znajdują się w zakresie częstotliwości, która znajduje się poza granicą słyszalności przez człowieka, którą przyjęto na poziomie 200 kHz.

W sprzedaży znajdują się modele szczoteczek do zębów wytwarzające fale o częstotliwości od 250 do 1600 kHz, co odpowiada wykonywaniu od 15 tysięcy do prawie 100 milionów drgań na minutę. Im wyższa jest ta wartość, tym szybszy ruch oscylacyjny włosia szczoteczki i większa skuteczność oczyszczania.

Chociaż niektórzy rozgraniczają rodzaje szczoteczek na ultradźwiękowe i soniczne, jest to tak naprawdę określenie równoznaczne, a dostępne urządzenia różnią się po prostu częstotliwością wytwarzanych fal.

Działanie urządzenia polega na tym, że zawarte układy w rączce szczoteczki emitują fale ultradźwiękowe, które są przenoszone na włosie szczoteczki. Dzięki temu wykonuje ono ruchy drgająco-wymiatające, jak również wytwarza miniaturowe bąbelki powietrza, które dostają się między zęby.

Takie działanie pozwala na niezwykle skuteczne usuwanie bakterii powodujących próchnicę. Ponieważ ultradźwięki niszczą bakterie, zapewnia to dodatkowy i niezmiernie ważny efekt higieniczny.

Czytaj także: Regularnie szczotkujesz zęby i nadal masz próchnicę? Poznaj techniki mycia zębów. Pozwolą zadbać o zdrowe dziąsła i piękny uśmiech

Szczoteczka soniczna podczas mycia zębów usuwa z ich powierzchni film tworzony codziennie przez bakterie, a z przestrzeni między zębami – resztki jedzenia, które są pożywką dla bakterii powodujących próchnicę. Co więcej, pomaga też usuwać płytkę nazębną, nieestetyczne naloty i przebarwienia. Sprawia dzięki temu, że zęby stają się bielsze. Efekt ten można pogłębić, stosując specjalne końcówki wybielające.

Szacuje się, że szczoteczka soniczna ma nawet sześciokrotnie razy większą skuteczność od zwykłej szczoteczki manualnej, która jest przy tym zbliżona do efektywności szczoteczki elektrycznej.

Sprawdź: Dlaczego biała dieta po wybielaniu i piaskowaniu zębów jest niezdrowa? Wyjaśniamy

Elektryczna szczoteczka do zębów pojawiła się w Stanach Zjednoczonych już w latach 60. XX wieku. Jest skuteczniejsza w czyszczeniu zębów niż szczoteczki manualne, dlatego szybko znalazła wielu zwolenników.

Elektryczna szczoteczka do zębów ma okrągłą, najczęściej wymienną końcówkę i myje zęby za pomocą ruchów obrotowych, pulsacyjnych i oscylacyjnych. Szczoteczka soniczna pod względem wyglądu przypomina natomiast tradycyjną szczoteczkę ręczną.

Główka szczoteczki elektrycznej obejmuje cały ząb, jednak nie sięga efektywnie linii dziąseł. Taki rodzaj szczoteczki może być nieodpowiedni dla osób z wrażliwymi zębami i dziąsłami – w ich przypadku lepiej sprawdzi się szczoteczka soniczna, która w większym stopniu chroni je przed mechanicznymi uszkodzeniami.

Elektryczna szczoteczka do zębów wykonuje kilkadziesiąt tysięcy obrotów w ciągu minuty, co jest niewykonalne przy użyciu zwykłej szczoteczki manualnej. Natomiast silnik szczoteczki sonicznej wprawia włókna końcówki w drganie. W ten sposób powoduje ruch cząstek śliny, która w połączeniu z pastą do zębów działa na zasadzie irygatora, usuwając nawet najmniejsze resztki jedzenia. Mikrobąbelki wytwarzane przez szczoteczkę soniczną trafiają również do przestrzeni międzyzębowych, a ponadto znacznie dokładniej czyszczą szkliwo na linii dziąseł. Są to miejsca, w które niezwykle trudno jest dotrzeć za pomocą szczoteczki manualnej.

Zarówno szczoteczki soniczne, jak i elektryczne, są wyposażone akumulator, który należy regularnie ładować (zwykle wystarczy raz na tydzień). Mają też wymienne końcówki, które należy zmieniać co 3 miesiące lub częściej w przypadku zbytniego zużycia.

Obydwa typy szczoteczek mają zazwyczaj wbudowany timer, który włącza się automatycznie po 2 minutach używania, ponieważ jest to minimalny zalecany czas szczotkowania zębów. Niektóre modele mają też 30-sekundowy tryb czyszczenia, przy którym praca szczoteczki jest na moment wstrzymana, co stanowi sygnał by zmienić strefę czyszczenia – w jamie ustnej są ich cztery (są to prawa i lewa strona górnej i dolnej szczęki).

Szczoteczka soniczna może mieć dodatkowo kilka trybów czyszczenia: na przykład tryb codzienny, delikatny i wybielający, a także wskaźnik nacisku. Niektóre modele szczoteczek sonicznych pozwalają też na korzystanie ze zintegrowanej aplikacji w smartfonie. Dzięki temu mogą m.in. monitorować czas czyszczenia zarówno całej jamy ustnej, jak i poszczególnych zębów, pokazując, czy dany ząb został dokładnie umyty. Umożliwiają też ustawienie indywidualnego programu higieny jamy ustnej dla danej osoby.

Szczoteczka soniczna dla dzieci z Bluetooth umożliwia ustawienie aplikacji, która podpowiada dziecku, jak prawidłowo szczotkować zęby i kiedy przejść do czyszczenia kolejnej z czterech stref.

Szczoteczka soniczna jest bezpieczna dla szkliwa i dziąseł, choć nie jest zalecana przy obnażonych szyjkach zębowych, ponieważ mogłaby nasilać ten problem. Dokładne oczyszcza zęby z bakterii i resztek jedzenia, poprawia też znacznie stan higieny jamy ustnej i pozwala na skuteczną profilaktykę próchnicy. Sprawia też, że oddech staje się świeższy. Zapewnia przy tym najlepsze efekty higieniczne ze wszystkich typów szczoteczek do zębów, znacznie przewyższając pod tym względem zwłaszcza szczoteczki manualne.

Regularne i prawidłowe czyszczenie zębów szczoteczką soniczną pozwala uniknąć częstych wizyt u dentysty w celu usuwania kamienia nazębnego, który to zabieg ma też swoje nieprzyjemne strony, ponieważ powoduje czasową nadwrażliwość szkliwa.

Wadą szczoteczki ultradźwiękowej jest wysoka cena. Koszt urządzenia to co najmniej kilkaset złotych, przy czym najprostsze modele kosztują tyle, co zwykłe szczoteczki elektryczne (ceny zaczynają się od stu kilkudziesięciu złotych), a za te najbardziej zaawansowane z wyposażeniem dezynfekującym końcówki za pomocą promieni UV trzeba zapłacić nawet ponad tysiąc złotych. Należy do tego doliczyć cenę wymiennych końcówek, która w zależności od producenta, modelu, liczby sztuk w opakowaniu oraz sklepu wynosi od 20 do 70 zł.

Mycie zębów szczoteczką soniczną wygląda jednak zupełnie inaczej niż w przypadku stosowania modeli elektrycznych i manualnych, co dla wielu osób jest zdecydowanie bardziej komfortowe.

Szczoteczka soniczna nie służy do wykonywania tradycyjnych ruchów okrężnych – końcówkę przykłada się po kolei do każdego zęba, wykonując powolne ruchy wymiatające.

Używając szczoteczki ultradźwiękowej można korzystać ze wszystkich rodzajów past do zębów poza tymi wybielającymi, które mają dużą zawartość dodatków ściernych. Najlepiej też, by nie należały one do rodzajów nadmiernie pieniących się, jak i takich, które nie pienią się wcale. Najwygodniejszy będzie produkt niezbyt rzadki, co ograniczy kapanie piany.

Pewien problem może stwarzać sięganie po pastę w węglem aktywnym, którego drobiny przedostają się do elementów łączących rączkę z końcówką. Powoduje to szybsze zużywanie się stosowanej tam gumy, przez co urządzenie trzeba częściej wymieniać na nowe.

Szczoteczka soniczna może być stosowana przy kłopotach z dziąsłami i przy nadwrażliwości zębów, a także w przypadku posiadania implantów i protez oraz noszenia aparatów ortodontycznych. W takich przypadkach szczoteczka soniczna jest nawet wskazana, ponieważ delikatnie, lecz skutecznie oczyszcza przestrzenie, do których nie może dotrzeć szczoteczka manualna, zaś szczoteczka elektryczna mogłaby spowodować uszkodzenia. Na obecną chwilę brakuje jednak badań naukowych, które potwierdzałyby te zalecenia, podawane przez niektórych dentystów i ortodontów.

Osoby ze szczególnie wrażliwymi zębami i dziąsłami powinny wybierać końcówki o miękkim włosiu i delikatny tryb czyszczenia. Przy chorobach i stanach zapalnych dziąseł, kiedy czyszczenie zębów inną metodą jest utrudnione lub niemożliwe, najlepiej wybrać szczoteczkę emitującą fale o szczególnie wysokiej częstotliwości.

Nie ma przy tym przeciwwskazań, by szczoteczka soniczna była używana zarówno przez osoby dorosłe, jak i dzieci, dla których dostępne są końcówki o mniejszym rozmiarze. Warunkiem z korzystania z niej przez pociechę jest jednak ukończenie przez nią 6 lat.