Od stycznia koniec darmowych badań. Program nie zostanie przedłużony, są inne rozwiązania dla profilaktyki chorób

Program „Profilaktyka 40 Plus” zapewniał wszystkim osobom, które skończyły 40 lat, pakiet bezpłatnych badań podstawowych, jeśli wcześniej nie korzystały z niego lub upłynęło już co najmniej 12 miesięcy. Jak się okazuje, z programu skorzystać można już tylko do końca roku.

„Profilaktyka 40 Plus” to program realizowany od 1 lipca 2021 r. Po trzech latach przedłużono możliwość wykonywania badań o kolejne pół roku, czyli do 31 grudnia 2024 r. Niedawno jednak Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało, że będzie to definitywne zakończenie jego funkcjonowania. Planowaną alternatywą jest rozszerzenie badań medycyny pracy i możliwości lekarzy rodzinnych.

Już w przyszłym roku część badań profilaktycznych będzie trzeba wykonać w ramach medycyny pracy. W przychodniach, które przystąpią do programu, dostępne będą bezpłatne dla pracodawcy i pracownika badania: stężenia lipidów i glukozy we krwi oraz określenie wskaźnika BMI na podstawie pomiaru masy ciała.

Docelowo mają być także badania profilaktyczne antynowotworowe takie, jak mammografia, cytologia i PSA. Zabiegający o to lekarze tłumaczą tę potrzebę niską zgłaszalnością na badania profilaktyczne w Polsce i podkreślają, że wyniki tych badań mają być dostępne tylko dla lekarzy i pacjentów.

Powodem decyzji miało być małe zainteresowanie badaniami profilaktycznymi wśród czterdziestolatków. Zdaniem lekarza Piotra Leszczyńskiego, który specjalizuje się w profilaktyce i edukacji zdrowotnej, niedostateczna popularność badań wynika z braku świadomości, jak potrzebne jest ich wykonywanie.

– Pacjent musi wiedzieć, dlaczego ma się zbadać, jaki jest przebieg procesu oraz musi mieć poczucie bezpieczeństwa, że rezultaty zostaną mu zrozumiale wyjaśnione – mówi Piotr Leszczyński, lekarz i dyrektor medyczny LongLife. – A w przypadku, kiedy pojawi się diagnoza, otrzyma informację o kolejnych krokach i potrzebną pomoc.

Jak pokazują wyniki NFZ, dbanie w profilaktykę długofalowo może zredukować koszty leczenia nawet o 15 procent.

Zdaniem eksperta największym wyzwaniem jest budowanie pozytywnego przekazu związanego z prewencją: głównym celem badań nie jest jego zdaniem udowodnienie istnienia choroby, a potwierdzenia jej braku.

Jak zadbać o zdrowie, gdy nie jest się chorym? Oprócz profilaktyki zdrowotnej zajmuje się też i medycyna stylu życia. Celem jest zapobieganiem chorobom za pomocą odpowiedniej diety, aktywności fizycznej i redukcji stresu. Odpowiednie nawyki mogą obniżyć ryzyko wystąpienia chorób sercowych, czy cukrzycy typu 2 nawet o kilkadziesiąt procent.

– Obecnie kontakt z ochroną zdrowia kojarzony jest głównie z procesem leczenia i wynika z pojawienia się dolegliwości. W świadomości pacjentów zgłaszanie się do lekarza jako osoba zdrowa jest przejawem nadwrażliwości skutkuje nadużywaniem systemu opieki zdrowotnej – tłumaczy lek. Piotr Leszczyński.

Medycyna stylu życia jest dziedziną medycyny, która wykorzystuje wiedzą naukową do kompleksowych zmian codziennych zachowań, by zapobiegać rozwojowi chorób, odwracać ich skutki i wspierać leczenie. Polskie Towarzystwo Medycyny Stylu Życia istnieje od 2019 roku i zajmuje się prowadzeniem działalności naukowej, edukacyjnej i organizacyjnej.

– Zgodnie z ideą medycyny stylu życia powinniśmy budować poczucie sprawczości wśród pacjentów i umacniać jednostki jako najważniejsze ogniwa w zespole, którego celem jest utrzymanie dobrego stanu zdrowia – wyjaśnia specjalista, który podkreśla znaczenie nie tylko pracy lekarzy, ale zwłaszcza indywidualnych nawyków ludzi dla stanu całego społeczeństwa. – System ochrony zdrowia to naczynia połączone, w których liczy się każdy podmiot: zarówno placówki medyczne, specjaliści, jak i pacjenci. Wśród pacjentów powinniśmy kształtować zdrowe nawyki, bo dbanie o zdrowy styl życia to fundament zdrowia całej populacji.