Nadwaga po 80. to dłuższe życie. Zapas kilogramów zmniejsza ryzyko przedwczesnej śmierci – wynika z badań. Jakie BMI powinien mieć senior?

Przez cały czas słyszymy, że nadmierna waga odbiera lata życia. Znane są m.in. wyniki badań oksfordzkich, będących analizą 57 długoterminowych prac naukowych z Europy i USA. Wykazano wtedy, umiarkowana otyłość (BMI 30-35) skraca oczekiwaną długość życia średnio o 3 lata, natomiast znaczna otyłość (BMI 40-50) odbiera nawet 10 lat. Stwierdzono również, że najniższa śmiertelność dotyczy osób z BMI 23-24. Nie są to więc osoby przesadnie szczupłe!

Przypomnijmy: BMI, czyli wskaźnik masy ciała (ang. body mass index) to masa ciała w kilogramach podzielona przez wzrost w metrach do kwadratu. Jego prawidłowa wartość wynosi 18,5-24,9 kg/m2, natomiast nadwaga to BMI 25-29,59.

O tym, że pewien „zapas” kilogramów może wydłużać życie (również w przypadku chorób serca), mówiło się już wcześniej. Na przykład w opisanych ponad dekadę temu badaniach kanadyjskich wykazano, że w porównaniu z ludźmi o prawidłowej wadze:

• osoby z niedowagą – o 73 proc. częściej umierały przedwcześnie,
• ekstremalnie otyli (BMI 35+) – ryzyko przedwczesnej śmierci było u nich o 36 proc. wyższe,
• otyli (BMI 30-34,9) – żyli tak samo długo, jak osoby o normalnej masie ciała,
• osoby z nadwagą (BMI 25-29,9) – umierały przedwcześnie o 17 proc. rzadziej.

Choć nadmiar kilogramów skraca życie, to w przypadku seniorów niewielka nadwaga może mieć działanie ochronne. Dotyczy to zwłaszcza okresów gorszego zdrowia, chorób, zabiegów medycznych czy pobytu w szpitalu. Wtedy najczęściej dochodzi do utraty wagi, a z powodu osłabienia apetytu i różnych ograniczeń szybkie uzupełnienie strat i niedoborów nie jest możliwe.

Zobacz także: Polskie społeczeństwo się starzeje. Powstaje coraz więcej domów seniora. Ich mieszkańcy mogą nas wiele nauczyć

Potwierdzeniem wcześniejszych obserwacji, poczynionym na znacznie większą skalę, są wyniki nowych badań chińskich z udziałem ponad 27 tysięcy osób w wieku powyżej 80 lat, które obserwowano od 1998 do 2018 r. lub do ich śmierci. Średnia wieku uczestników na początku badania wynosiła 93 lata.

Dowiedziono, że optymalne BMI dla osoby 80+ to jego wartość wynosząca około 29. Nadwaga na granicy umiarkowanej otyłości oznacza mniejsze ryzyko śmierci zwłaszcza w wyniku chorób niezwiązanych z układem krążenia, takich jak nowotwory i schorzenia oddechowe.

Zobacz też: Jak zmniejszyć lęk przed umieraniem? Pomocą jest ostatnia wola na wypadek śmierci i Czerwona teczka odchodzącej osoby.

Słabszą, choć wciąż istotną zależność, wykazano także odnośnie chorób sercowo-naczyniowych.

Co więcej, niższa śmiertelność niż u osób z prawidłowym BMI 20-25 dotyczyła nawet tych otyłych – z BMI 30-35. Uzyskane wyniki nie były przy tym zależne od tego, czy uczestnicy palili tytoń, ani od poziomu ich edukacji czy statusu socjoekonomicznego.

Autorzy badania tłumaczą, że ochronne działanie nadmiaru kilogramów może wynikać ze stosowania bardziej wartościowej diety i lepszego odżywienia organizmu. Należy jednak pamiętać, że nadwaga i otyłość równie dobrze mogą być skutkiem złej, ale wysokoenergetycznej diety. Dlatego kwestia ta nie jest taka prosta i wymaga dalszych badań. Niemniej zalecenia odnośnie zdrowej masy ciała seniorów wymagają wprowadzenia zmian.

Wiadomo już jednak, że nadwagi nie powinniśmy „nosić” na sobie przez całe życie. W doniesieniach Uniwersytetu Stanu Ohio sprzed roku czytamy, że najdłużej żyją te osoby, które wchodzą w dorosłość z prawidłowym BMI i zyskują nadwagę z biegiem lat, ale nigdy nie stają się otyłe. Przeżywają oni nawet ludzi, którzy przez całe swoje życie utrzymywali wskaźnik masy ciała w zalecanym zakresie.