Spis treści
Jak rozpoznać bylicę piołun?
Piołun, a dokładniej bylica piołun (Artemisia absinthium), to roślina stosowana od wieków w medycynie ludowej, czemu zawdzięcza mnogość nazw (np. psia ruta, absynt, wermut, bielica lub bylica piołun). Roślinę, która może osiągać do około metra wysokości, poznamy łatwo po srebrno-zielonych, podzielonych, owłosionych liściach.
Piołun ośnie w kępkach na przydrożach, poboczach, nasypach kolejowych, przy czym lubi miejsca nasłonecznione. Ma niepozorne, drobne, żółte kwiaty. Z pewnością każdy z nas nie raz go widział na spacerze lub w drodze do pracy. Piołun wyróżnia charakterystyczny zapach.
Już od starożytności piołunu używano jako przyprawę nie tylko do napojów alkoholowych, zwłaszcza słynnego absyntu, lecz również w niewielkich ilościach dodawano go do potraw. Używano go także do barwienia tkanin na kolor żółty lub odcienie zieleni (z dodatkiem soli lub siarczanu żelazowego).
Czytaj też: Jakie zioła na Matki Boskiej Zielnej? 15 sierpnia zrób bukiet z tych leczniczych roślin
Piołunowi przypisywano ponadto wiele działań magicznych, zwłaszcza ochronnych i oczyszczających. Okadzano nim domy po wyniesieniu z nich zmarłych. Przystrajano nim również wnętrze trumny. Prawdopodobnie ma to związek z jego działaniem zwalczającym drobnoustroje i odstraszającym pasożyty, które wynika z wysokiej zawartości bioaktywnych związków.
Czytaj: Nie tylko absynt. Z piołunu przygotujesz też leczniczą nalewkę
Na co pomaga bylica piołun? Właściwości lecznicze ziela
Piołun wykazuje działanie lecznicze, które związane jest z jego składem. Surowcem do produkcji medykamentów jest ziele piołunu (Absinthii herba), czyli jego liście. Wyróżnia je nie tylko silny aromat, ale też duża zawartość goryczy.
W olejku eterycznym piołunu znajduje się między innymi substancja o nazwie tujon, która w dużych dawkach trująca, oraz działający przeciwzapalnie chamazulen. Charakterystyczny składnikiem ziela piołunu jest natomiast absyntyna.
Olejek piołunowy wykazuje cenne działanie przeciwgrzybicze i odkażające, co wspomaga leczenie zatruć bakteryjnych. Piołun może być stosowany również w przypadku infekcji w celu przyspieszenia leczenia i obniżania gorączki.
Główną właściwością ziół tzw. gorzko-aromatycznych jest pobudzanie funkcji wydzielniczych układu pokarmowego. Ziele piołunu wzmaga wydzielanie soku żołądkowego i żółci, a także czynności wydzielnicze trzustki i jelit. Pobudza też apetyt.
Biorąc pod uwagę również silne właściwości rozkurczowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne ziela nie należy się dziwić, iż napary i nalewki piołunowe były stosowane tradycyjnie jako środek przeciwko niestrawności (przy objawach takich jak: zgaga, wzdęcia i gazy, odbijanie), nieżytom układu pokarmowego, bolesnym skurczom (zwłaszcza miesiączkowym) i zatruciom pokarmowym. Dawniej kobiety stosowały piołun w celu wzbudzenia krwawienia miesięcznego przy skąpych miesiączkach oraz jako środek moczopędny.
Co więcej, goryczy piołunu nie lubią pasożyty i z tego względu jest on rośliną stosowaną chętnie w medycynie ludowej na odrobaczenie. Herbata z piołunu zwalcza nie tylko pasożytnicze organizmy, lecz również pierwotniaki. Wewnętrznie zioło należy stosować jednak z dużą ostrożnością.
Piołun jest obecnie badany pod kątem potencjalnych właściwości leczniczych, m.in. przeciwnowotworowych. Doniesienia są obiecujące.
Jak działa napar z piołunu na skórę?
Piołun przynosi też korzyści przy stosowaniu zewnętrznym, czyli na skórę. Przeciwpasożytnicze właściwości piołunu są też wykorzystywane do zwalczania pasożytów zewnętrznych, m.in.: nużeńca ludzkiego, wszy i świerzbowca. Aby pozbyć się glistnicy i owsicy, stosowano z kolei lewatywę z naparu piołunu. Na wsiach używano też piołun do odstraszania owadów.
Natomiast nalewka z piołunu wcierana w skórę działa również przeciwbólowo, przeciwreumatycznie i przeciwzapalnie, a w przypadku obrzęków i krwiaków wspomaga ich wchłanianie.
Nasiadówki i irygacje z naparu ziela były stosowane przez kobiety w leczeniu intymnych infekcji spowodowanych przez bakterie i grzyby. Natomiast okłady z piołunu i przemywanie skóry jego wonnymi i alkoholowymi wyciągami stosowano do leczenia zakażeń skórnych, owrzodzeń, łojotoku.
W pielęgnacji skóry wyciągi z piołunu świetnie sprawdzą się do przemywania cery tłustej, skłonnej do wyprysków oraz w postaci płukanki do włosów przetłuszczających się i z łupieżem.
Czy piołun jest bezpieczny? Przeciwwskazania do kuracji
Piołun ma silne działanie, przez co nie zawsze można korzystać z jego cennych właściwości. Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania piołunu w jakiejkolwiek formie jest ciąża i karmienie piersią, a także uczulenie na tę roślinę. Nie powinno się również stosować go u dzieci. Przeciwwskazania do stosowania piołunu to ponadto porfiria, padaczka, choroby nerek i serca.
Uwaga! Kuracja zielem piołunu nie powinna trwać dłużej niż 4 tygodnie. Najlepiej korzystać z zawierających go gotowych preparatów, nie przekraczać dawek rekomendowanych przez producenta. Przedawkowanie piołunu może powodować zaburzenia trawienie, nudności i wymioty, napad epilepsji, niewydolność nerek, a nawet śmierć.
Kontrowersje wzbudza spożywanie nalewki piołunowej zwanej absyntem. Jej nadużywanie może powodować pobudzenie, halucynacje, drgawki, wymioty, podrażnienie nerek. Należy pamiętać, iż duże stężenie zarówno tujonu, jak i alkoholu ma działanie toksyczne dla układu nerwowego. Od absyntu łatwo też się uzależnić. Dawniej był on przez niektórych stosowany celowo w dużych dawkach, aby wywołać efekt narkotyczny. Sprzedawane obecnie produkty handlowe nie wykazują jednak takiego działania, ponieważ zgodnie z przepisami Unii Europejskiej nie powinny zawierać tujonu w stężeniu przekraczającym 35 mg/kg. W innych produktach zawartość tego związku nie może być wyższa niż 0,5 mg/kg.
