Kiedy ozdrowieniec dostanie dwa dni wolne za oddanie osocza?

Wybranym osobom, które przeszły COVID-19, przyznano dwa dni wolnego za oddanie krwi lub jej składników, w tym osocza ozdrowieńców. Zwolnienie przysługuje od pracy oraz wykonywania czynności służbowych w dniu oddania krwi oraz na czas wykonania okresowego badania lekarskiego dawców krwi.

Ozdrowieńcy, którzy oddadzą osocze w trakcie pandemii i chcą cieszyć się nie jednym, a dwoma dniami wolnymi, powinni spełnić kilka dodatkowych warunków. Po pierwsze, przepisy obowiązują tylko podczas stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Po drugie, wolne musi wypadać tego dnia, w którym dawca oddał krew lub jej składniki oraz dzień później. Po trzecie, z przywilejów mogą korzystać tylko honorowi dawcy krwi.

Dodatkowo honorowi dawcy krwi, którzy dokonali co najmniej trzech donacji krwi lub jej składników, w tym osocza po chorobie COVID-19, mogą korzystać ze zniżek na bilety kolejowe i autobusowe. Przysługuje im ulga w wysokości 33% ceny biletu na przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego w komunikacji krajowej.

Ulga obowiązuje w pociągach osobowych i pospiesznych (w 1 i 2 klasie), autobusach zwykłych i pospiesznych, a także w 2 klasie innych pociągów niż osobowe i pospieszne, ale w tym przypadku tylko za okazaniem jednorazowego biletu. Honorowy dawca, który korzysta z ulgi na przejazd w 1 klasie, powinien dopłacić różnicę między należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 1 a należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 2.

Ozdrowieniec kwalifikujący się do dwóch dni wolnych powinien okazać pracodawcy zaświadczenie z punktu, w którym dokonał donacji (podobnie jak w przypadku oddawania krwi). Zaświadczenie musi być wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA.

Osoby korzystające z ulgi na przejazdy powinny posiadać zaświadczenie potwierdzające trzykrotne oddanie krwi lub osocza (w tym po chorobie COVID-19), wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA. W takiej sytuacji za czas nieobecności w pracy z powodu oddawania krwi lub osocza przysługuje pełne wynagrodzenie.

Przyznając dodatkowe przywileje ozdrowieńcom, rząd chce ich zachęcić do oddawania osocza wykorzystywanego podczas leczenia osób chorych na COVID-19. Niestety przepisy są tak skonstruowane, że faworyzują osoby, które mają już doświadczenie w oddawaniu krwi czy osocza. Ozdrowieńcy pragnący pomóc po raz pierwszy, nie mogą liczyć na dodatkowy dzień wolny. Nie przygotowano dla nich specjalnego systemu zachęt.

Aby uzyskać tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” III stopnia, trzeba łącznie oddać co najmniej 5 litrów krwi lub innych składników odpowiadających tej objętości w przypadku kobiet oraz co najmniej 6 litrów w przypadku mężczyzn. W praktyce więc trzeba oddać krew ok. 12–13 razy, przy czym poszczególne donacje muszą odbywać się w określonych odstępach czasu. (Wyżej w hierarchii stoją honorowi dawcy II i I stopnia, którzy jeszcze dłużej oddają krew lub jej składniki.) Ozdrowieńcom, którzy nie oddawali nigdy krwi, dodatkowe przywileje nie przysługują, ponieważ przeciwciała na COVID-19 utrzymają się w organizmie przeciętnie kilka miesięcy.

Dwa dni wolnego za oddanie osocza przez ozdrowieńca przysługują od 26 stycznia. Wtedy zaczęły obowiązywać przepisy wprowadzone na mocy nowelizacji ustawy covidowej (Dz.U. 2021 poz. 159), czyli ustawy z 21 stycznia 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Artykuł 3. aktu prawnego zmienia ustawę o publicznej służbie krwi z 22 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1777), dodając do niej art. 9a.