Spis treści
Czym jest krwiodawstwo?
Krwiodawstwo to nieoceniona pomoc w ratowaniu ludzkiego zdrowia i życia. Aby zostać dawcą, trzeba być osobą pełnoletnią oraz spełnić szereg warunków dotyczących stanu zdrowia.
Zobacz także: Za oddanie krwi można dostać pieniądze? Fakty i mity na temat krwiodawstwa
Istnieje szereg przeciwwskazań, które wykluczają oddanie krwi trwale lub czasowo. Sama procedura trwa zwykle około godziny (nie licząc czasu oczekiwania w kolejce) i nie zagraża w żaden sposób zdrowiu dawcy. Na czym to wszystko polega?
Oddawanie krwi – zasady postępowania
Pierwszy warunek oddania krwi to wiek pomiędzy 18. a 65. rokiem życia. Oprócz tego obowiązują też ogólne warunki, według których dawca:
- waży nie mniej niż 50 kg,
- jest zdrowy (dokładne dane zawiera poprzedzająca oddanie krwi ankieta),
- nie chorował na żółtaczkę,
- nie przechodził operacji,
- nie miał wykonanego tatuażu ani nie przekłuł żadnej części ciała w ciągu ostatnich 6 miesięcy.
Zarówno w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa, jak i w punkcie mobilnym konieczne jest udzielenie lekarzowi szczegółowych poufnych informacji o stanie zdrowia oraz oddanie próbki krwi do analizy przed właściwym pobraniem. Wynik wywiadu i badania laboratoryjnego decyduje o tym, czy osoba chętna może zostać dawcą.
Przeciwwskazania do oddania krwi
Istnieje także szereg przeciwwskazań do oddawania krwi. Krwiodawcami nie mogą być:
- kobiety w ciąży oraz panie do 6 miesięcy po porodzie,
- kobiety przechodzące menstruację (do 3 dni po okresie).
Krwi nie mogą oddawać między innymi:
- osoby z aktywnymi lub przebytymi chorobami układu krążenia,
- osoby z chorobami układu nerwowego,
- osoby z chorobami układu pokarmowego, oddechowego, immunologicznego, moczowo-płciowego i chorobami nerek,
- osoby z zaburzeniami krzepnięcia krwi,
- osoby wykazujące skłonności do omdleń lub napadów drgawkowych (także, gdy te epizody ustąpiły mniej niż 3 lata temu),
- osoby z chorobami metabolicznymi i układu endokrynnego,
- chorzy na choroby skóry(m.in. łuszczyca),
- chorzy na cukrzycę,
- pacjenci z chorobami zakaźnymi,
- chorzy na nowotwór złośliwy,
- chorujący na gąbczaste zwyrodnienie mózgu (w tym choroba Creutzfeldta-Jakoba i jej warianty),
- osoby, które przebyły wstrząs anafilaktyczny,
- chorzy na kiłę,
- osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych,
- narkomani.
Jak się przygotować do oddania krwi?
Wizyta w centrum krwiodawstwa składa się z kilku etapów. Pierwszym z nich jest rejestracja i wypełnienie ankiety.
Następnie dochodzi do pobrania krwi i badania poziomu hemoglobiny – w tym czasie dawca zwykle przebywa w gabinecie lekarskim, gdzie odbywa się wywiad dotyczący stanu zdrowia.
Samo pobranie krwi trwa od 6 minut (krew pełna) do godziny (płytki krwi). Następnie dawca odpoczywa i odbiera posiłek regeneracyjny.
Czy oddawanie krwi jest bezpieczne?
Nie istnieją schorzenia wynikające z regularnego oddawania krwi. 450 ml krwi pełnej to zaledwie 8-9% ogólnej objętości krwi. Organizm regeneruje tę stratę bardzo szybko.
U niektórych krwiodawców może pojawić się czasami siniec w miejscu ukłucia, a u 1-3% dawców występują przejściowe, drobne dolegliwości żołądkowe lub zasłabnięcia.
Po oddaniu krwi zaleca się wypoczynek i wypicie wody, herbaty, soku. Sprzyja temu dzień wolny, ustawowo przysługujący każdemu w dniu oddania krwi.
Oddawanie krwi po zakażeniu koronawirusem oraz szczepieniu przeciw COVID-19
Osoby, które przechorowały COVID-19 i nie mają poważnych powikłań, a ich stan zdrowia jest dobry mogą oddać krew już 14 dni po zakończonej izolacji. Jeśli osoba chce oddać krew jako ozdrowieniec, powinien przedstawić zaświadczenie o przebyciu zakażenia lub pokazać wynik testu antygenowego potwierdzający, że przeszedł zakażenie koronawirusem. Jeśli pacjent był leczony ambulatoryjnie i wymagał transfuzji krwi, musi odczekać 6 miesięcy od zakończenia leczenia.
A jak jest w przypadku szczepień? Osoby zaszczepione szczepionkami zawierającymi mRNA wirusa SARS-CoV-2, czyli Pfizer oraz Moderna, zanim oddadzą krew, muszą odczekać po każdej dawce szczepionki przynajmniej 48 h, a w przypadku innych szczepionek zalecane jest odczekanie 14 dni.
Dodatkowo osoby, u których wystąpił NOP, czyli reakcja poszczepienna, muszą odczekać przynajmniej 7 dni od ustąpienia objawów, zanim zdecydują się oddać krew.
