Kalafior na płuca! Rośliny krzyżowe hamują infekcje i stan zapalny. Dla pełnej ochrony trzeba jeść je w odpowiedni sposób

Warzywa krzyżowe czy kapustowate należą do najzdrowszych. Związki aktywne charakterystyczne dla produktów takich, jak kalafior, brokuł, kapusta czy jarmuż chronią komórki organizmu przed stanem zapalnym, uszkodzeniami i mutacjami genetycznymi. Roślin tych jest więcej: to także brukselka, rzepa, kalarepa, rukola, rukiew, chrzan czy rzeżucha.

Antyrakowe działanie roślin krzyżowych jest znane i cenione od lat. Potwierdzono je także w stosunku do nowotworów płuc. Jak wskazuje analiza ponad 30 badań naukowych, ich spożywanie zmniejsza to zagrożenie o 17-23 proc. zależnie od konsumowanych ilości. Mechanizm tego działania bazuje nie tylko na hamowaniu oksydacji, czyli działanie przeciwutleniające.

Sprawdź: Rak piersi częstszy przez zanieczyszczenia powietrza. Będzie obniżenie norm UE

Naukowcy z Instytutu Francisa Cricka odkryli w warzywach krzyżowych cząsteczki, które wspomagają utrzymanie zdrowej bariery ochronnej w płucach i mogą pomóc w łagodzeniu ich infekcji w zupełnie inny sposób. Jak się okazuje, oddziałują na receptor węglowodorów aromatycznych (AhR) – białko obecne w rejonach barierowych, takich jak jelito i płuca. Gdy są spożywane, aktywują receptor AhR, a co za tym idzie – włączają i wyłączają geny regulujące lokalne procesy obronne.

Zobacz także: Są zdrowsze niż same warzywa. To skoncentrowana bomba wartości odżywczych

Działanie całego systemu na komórki odpornościowe jest stosunkowo dobrze poznane, jednak badanie opisane w „Nature” wskazuje, że receptor AhR jest wysoce aktywny także śródbłonku wyściełającym naczynia krwionośne płuc.

Bariera płucna między ciałem i powietrzem na zewnątrz składa się tylko z dwóch warstw, by móc łatwo przepuszczać tlen i dwutlenek węgla. Jedna to komórki śródbłonkowe, drugą stanowi nabłonek. Pomimo takiej prostej budowy musi ona pozostać odporna na działanie zanieczyszczeń, wirusów i bakterii.

Czytaj też: Tak oczyścisz płuca. Napary ziołowe pomogą łatwiej oddychać, złagodzić kaszel i duszności

By sprawdzić, jak receptor AhR wpływa na funkcjonowanie bariery ochronnej płuc, naukowcy przeprowadzili szereg badań z udziałem myszy zarażanych wirusem grypy. W wyniku infekcji w przestrzeni ich płuc wykrywano krew, która wyciekała przez uszkodzoną barierę. Następnie wykazali, że działanie receptora AhR może zapobiegać tym uszkodzeniom. Gdy był nadmiernie stymulowany, ilość krwi była mniejsza.

– Do niedawana patrzyliśmy na ochronę barierową tylko przez pryzmat komórek odpornościowych – powiedział dr Andreas Wack, kierownik Laboratorium Immunoregulacji Instytutu Francisa Cricka. – Teraz pokazaliśmy, że AhR jest niezbędny dla silnej bariery płucnej w postaci warstwy komórek śródbłonka, który jest zaburzony podczas infekcji.

W badaniu zwierzęta ze wspomaganiem receptora AhR nie traciły na wadze pod wpływem grypy tak, jak pozostałe. Ich organizmy łatwiej zwalczały też infekcję bakteryjną po nadkażeniu tej wirusowej. Natomiast przy ograniczeniu ekspresji AhR w śródbłonku płuc zainfekowanych gryzoni uszkodzenia były większe.

Okryto wreszcie, że infekcja wirusem grypy obniża ochronną aktywność systemu AhR, jednak zjawisko to nasila się z powodu zmniejszonego apetytu i konsumpcji pobudzających go związków z warzyw krzyżowych.

Jednak pomimo tego, że aktywności receptora AhR ulegała obniżeniu w związku z infekcją, wspomagająca go dieta wciąż zapewniała większą integralność bariery płucnej i zmniejszała uszkodzenie płuc przy zakażeniu, co obserwowano w porównaniu do diety kontrolnej.

– Ludzie mogą być mniej skłonni do utrzymania zdrowej diety, gdy chorują, przez co nie przyjmują cząsteczek z warzyw uruchamiających ten system. Choć to dobry pomysł, by jadać duże ilości warzyw kapustowatych, jest nawet ważniejsze, by kontynuować ich spożywanie podczas choroby – podkreślił dr Wack.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Zdrowia codziennie. Obserwuj StronaZdrowia.pl!

Naukowcy myślą teraz o badaniach wpływu innych wirusów oddechowych na aktywność AhR w płucach, a także sprawdzeniu, czy również inne cząsteczki z naszej diety wykorzystują podobne ścieżki, by wpływać na funkcjonowanie płuc poprzez komórki śródbłonka.

– To, co zidentyfikowaliśmy, jest osią jelito-płuca, łącząc dietę z ochroną przed infekcjami płuc poprzez komórki śródbłonka – podkreślił dr Jack Major, główny autor badania. – Przyjrzeliśmy się badaniom na grypą, jednak inne pokazały, że również COVID-19 może ograniczać aktywność receptora AhR w płucach.

Badacze wierzą ponadto, że receptor ten może pełnić ważną rolę w śródbłonku innych narządów barierowych. Odkryto je już w jelicie, gdzie chronią przed nadmiernym namnażaniem komórek i stanem zapalnym, stanowiąc ważny mechanizm zabezpieczający przed zakażeniami.