Spis treści
Zimna diureza, czyli dlaczego chce się sikać, gdy jest zimno
Gdy temperatura spada, ciało robi wszystko, by utrzymać ciepło wokół narządów wewnętrznych. W tym celu zwęża naczynia krwionośne w skórze, ograniczając utratę ciepła. Krew płynie wtedy „w głąb” organizmu, czyli do kluczowych narządów – w tym do nerek.
Większy napływ krwi powoduje, że nerki muszą przefiltrować więcej płynu niż zwykle, a to prowadzi do zwiększonej produkcji moczu. Efekt? W chłodzie pęcherz wypełnia się szybciej i częściej czujemy parcie na mocz i częściej odwiedzamy toaletę. To właśnie zimna diureza.
Skąd się bierze zimna diureza? Zimowy tryb życia robi swoje. Latem pocimy się dużo intensywniej i łatwiej się odwadniamy. Wtedy mocz jest bardziej skoncentrowany, a jego objętość mniejsza. Z kolei zimą spędzamy więcej czasu w pomieszczeniach, mniej się pocimy, częściej pijemy ciepłe napoje i jesteśmy mniej aktywni. Organizm wydala więc więcej płynów właśnie przez nerki, a to oznacza częstsze sikanie.
Czy zimna diureza jest groźna?
Zimna diureza jest naturalną reakcją obronną. To sposób ciała na radzenie sobie z potencjalnym wychłodzeniem. Warto jednak pamiętać, że jej pojawienie się oznacza, że organizm próbuje zapobiec hipotermii. Jest to zatem sygnał, by się ogrzać.
Kiedy trzeba uważać? Zwiększone oddawanie moczu w zimnie może prowadzić do:
utraty elektrolitów (sodu, potasu),
odwodnienia (mimo że nie czujemy pragnienia),
zmęczenia i osłabienia.
Jeśli pojawiają się silne dreszcze, dezorientacja, duszność lub brak możliwości rozgrzania się, należy jak najszybciej szukać pomocy medycznej – to mogą być objawy rozwijającej się hipotermii.
Warto podkreślić, że nie każdy doświadcza zimnej diurezy. Reakcja organizmu zależy m.in. od:
wieku,
ciśnienia krwi,
stanu zdrowia,
tempa adaptacji do niskich temperatur,
ubioru i czasu ekspozycji na zimno.
W badaniach nie zawsze potwierdza się sezonowe różnice w produkcji moczu, więc brak objawów także mieści się w normie.
Zimowe nawyki zmieniają pracę nerek
Zima wpływa nie tylko na to, jak często oddajemy mocz, lecz także na to, jakie substancje organizm z niego usuwa. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że chłód i sezonowe zmiany w stylu życia mogą realnie zmieniać obciążenie nerek.
W chłodniejszych miesiącach organizm wydala z moczem więcej wapnia. Powodują to przede wszystkim zmiany stylu życia:
mniejsza aktywność fizyczna,
większe spożycie soli i żywności przetworzonej,
możliwy wzrost masy ciała.
To sprawia, że osoby z tendencją do kamicy nerkowej mogą być zimą bardziej narażone na tworzenie się kamieni.
Jak zapobiegać zimnej diurezie i ograniczyć częste wizyty w toalecie?
Choć zimna diureza potrafi być uciążliwa, na szczęście da się nad nią częściowo zapanować. Kluczem jest odpowiednie przygotowanie organizmu do chłodu i świadome wspieranie naturalnej równowagi płynów.
Ubranie to podstawa – utrzymuj ciepło. Noszenie warstw, dobra izolacja termiczna i unikanie wychłodzenia to najskuteczniejsza metoda. Gdy ciało nie czuje zagrożenia hipotermią, zimna diureza nie uruchamia się tak łatwo.
Nawadniaj się mądrze. To paradoks, ale zimą łatwiej o odwodnienie. Nie czujemy pragnienia, a zimna diureza zwiększa utratę płynów. Pij regularnie – zwłaszcza po powrocie z zewnątrz.
Oddychaj głęboko, gdy pojawia się nagłe parcie. Organizm w chłodzie może aktywować reakcję „walcz lub uciekaj”. Głębokie, spokojne oddechy obniżają napięcie i mogą zmniejszyć odczuwanie parcia na mocz.
Skonsultuj się z urologiem. Jeżeli objawy są uporczywe, zwłaszcza jeśli oddawanie moczu jest bardzo częste, wymaga wstawania kilka razy w nocy, towarzyszy mu ból, pieczenie, niepokój lub osłabienie, koniecznie zgłoś się do specjalisty. Urolog oceni funkcjonowanie pęcherza, mięśni dna miednicy i możliwe inne przyczyny problemu.
Zimna diureza to zupełnie naturalna reakcja organizmu na zimno – sposób na ochronę narządów przed wychłodzeniem i utrzymanie stabilnego ciśnienia krwi. Choć zwykle nie świadczy o niczym groźnym, stanowi sygnał, że ciało potrzebuje ciepła. Dlatego zimą dbaj o odpowiedni ubiór, regularne nawodnienie i zdrowe nawyki.
Źródła:
What is Cold Diuresis? Adult Pediatric Urology
Cold-induced diuresis. A study with special reference to electrolyte excretion, osmolal balance and hormonal changes Scandinavian Journal of Urology and Nephrology
Seasonal variations in the composition of urine in relation to calcium stone-formation Clinical Science and Molecular Medicine
